ECLI:NL:RBAMS:2020:1163

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht

zaaknummer: 8207899 EA VERZ 19-877

beschikking van: 20 februari 2020

func.: 8622

beschikking van de kantonrechter

I n z a k e

de stichting Stichting Greenpeace Council

gevestigd te Amsterdam

verzoekster

nader te noemen: Greenpeace International

gemachtigde: mr. O. van der Kind

t e g e n

[verweerder]

wonende te Amsterdam

verweerder

nader te noemen: [verweerder]

gemachtigde: mr. J.N. Bethe

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

Greenpeace International heeft op 3 december 2019 een verzoek ingediend dat strekt tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst met [verweerder] .

[verweerder] heeft een verweerschrift ingediend.

Het verzoek is behandeld ter terechtzitting van 30 januari 2020. Namens Greenpeace International zijn verschenen mevrouw [medewerkster verzoekster] , de heer [medewerker 1 verzoekster] en de heer [medewerker 2 verzoekster] , vergezeld door de gemachtigde. [verweerder] is in persoon verschenen, vergezeld door zijn gemachtigde. Voor [verweerder] heeft een tolk in de Engelse taal opgetreden. Partijen hebben ter zitting hun standpunten toegelicht en vragen beantwoord. De gemachtigden hebben het woord gevoerd, mr. Van der Kind aan de hand van een pleitnota. Na verder debat is een datum voor beschikking bepaald.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Als gesteld en niet (voldoende) weersproken staat het volgende vast:

1.1.

[verweerder] is bij Greenpeace International in dienst getreden op 5 september 2016. Hij is werkzaam als [functie] . Het laatst genoten salaris bedraagt
€ 2.911,09 bruto per maand.

1.2.

Binnen Greenpeace International is een Code of Conduct (verder: de Code) van toepassing. Op 18 juli 2018 nam [verweerder] deel aan een training waar de Code is besproken. Laatstelijk op 25 juli 2019 ontvingen alle medewerkers van Greenpeace International een e-mail waarin naar de Code wordt verwezen, met een hyperlink naar de vindplaats op het intranet van Greenpeace International.

1.3.

In de Code staat onder meer:
Core values and key principlesThis Code of Conduct is based on the core values and key principles of Greenpeace. These act as a foundation to guide the actions of all of us, both inside and outside of the organisation. (…)Personal Responsibility and NonviolenceWe take personal responsibility for our actions, and we are committed to nonviolence. (…)Greenpeace has No Permanent Friends or Foes(…) there’s only one standard: the planet’s health which includes the wellbeing of people with greater equity among genders, races and classes where the benefits of diversity, inclusion and innovation are enjoyed.(…)01 General conductAll staff are responsible and must:(…)1.3 Act in the best interests of Greenpeace, separating personal opinions, activities, and affiliations from the performance of professional responsibilities.

1.4.

[verweerder] heeft een Facebookaccount. Dat account is alleen zichtbaar voor vrienden op Facebook. [verweerder] heeft ongeveer 200 vrienden, van wie er ongeveer 12-15 ook bij Greenpeace International werken. Op het Facebookaccount van [verweerder] was tot oktober 2019 zichtbaar dat hij werkzaam is bij Greenpeace International.

1.5.

Op 24 oktober 2019 ontving Greenpeace International een anonieme klacht tegen [verweerder] . Uit deze klacht bleek dat [verweerder] (één keer in 2017 en verder in 2019) op Facebook de volgende uitlatingen had gedaan over de protesten in Hong Kong:
All separatists should go to jailen
Show no mercy to mobsen
Tear gas apparently isn’t enough for these shameless rioters. (…)en
(…) These separatists should be banished to oblivion.en
(…) Just face the fact that the power is not on your side anymore. And maybe tell the rioters in HK to calm down or you’ll be giving citizenship to corpses.en
Time to kick some asses. We’ve been too nice to these HK terrorists for too long.en
(…) All of them should burn in hell.en voorts in een gesprek op Facebook met twee andere personen:
I’d say 99 out of 100 will want those HK bastards at least jailed for life, if not executed.en
One can always use a tank right?met onder deze opmerking de beroemde foto van een man die in 1989 voor een rij tanks staat op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking.

1.6.

Ook over een aantal andere onderwerpen plaatste [verweerder] in 2017 en 2019 berichten. Naar aanleiding van een video van BBC News over het eten van insecten berichtte hij:
Eat what is delicious to you, eat what makes you enjoy. We are not born to eat to be healthy, or to benefit the environment.En naar aanleiding van een bericht over een succesvolle test in Noord Korea van een waterstofbom:
Congrats. Unless every other country, including china, fully abandons its nuclear arsenal, I will continue supporting those without to develop their own.

1.7.

Op 30 oktober 2019 hield Greenpeace International een gesprek met [verweerder] om de klacht te bespreken. Dit gesprek was niet van tevoren aangekondigd. Na het gesprek stuurde Greenpeace International op 4 november 2019 een brief aan [verweerder] . Daarin staat onder meer:
In response to our introduction you told us that you believe that your posts are an example of freedom of speech and that you do not share our conclusion your posts are in violation with the core values of GPI and its code of conduct. You stressed you do not regret your comments/posts and you still believe they are justified. However you regret the current internal escalation. (…)ConclusionBased on the assessment of the formal complaint including the evidence provided and your answers, we came to the conclusion your posts on Facebook are in serious violation with Greenpeace core values and everything we stand for. Also your posts are considered as aggressive and offensive while under the published employment of Greenpeace. (…)GPI holds the view that your actions are seriously imputable and make it impossible to continue your employment. Therefore you are immediately sent on non-activity leave and GPI will take the necessary steps to have your employment contract terminated by the cantonal judge.

1.8.

De gemachtigde van [verweerder] reageerde bij brief van 20 november 2019, waarin het aangekondigde ontslag wordt bestreden. In deze brief staat onder meer:
First of all, I note that the Code of Conduct that you have sent me does not apply to my client’s employment contract. (…)Secondly, my client also disputes that he acted in breach of the Code of Conduct. My client was very surprised, to say the least, that he was interrogated (unannounced) by his employer about posted messages on Facebook. This has given my client the feeling that he is apparently not allowed to express his opinion on social or political developments via social media. It feels to him as if he is actually prohibited from expressing his opinion.

Verzoek en verweer

2. Greenpeace International verzoekt de arbeidsovereenkomst met [verweerder] te ontbinden vanwege verwijtbaar handelen, een verstoorde arbeidsverhouding of andere omstandigheden die beëindiging rechtvaardigen.

3. Greenpeace International stelt daartoe – kort gezegd – dat een arbeidsrelatie grenzen stelt aan de vrijheid van meningsuiting. Nu Greenpeace International onder meer het bevorderen van vrede als missie heeft, hoeft zij niet te accepteren dat [verweerder] – onder meer – oproept tot agressie en geweld en het ontwikkelen van kernwapens.

4. [verweerder] voert gemotiveerd verweer. Hij verzoekt primair om het ontbindingsverzoek af te wijzen. Subsidiair verzoekt hij toekenning van een billijke vergoeding
vanwege ernstig verwijtbaar handelen van Greenpeace International. Op het verweer zal hierna – voor zover van belang – worden ingegaan.

Beoordeling

Ontbinding

5. De eerste vraag is of de arbeidsovereenkomst moet worden ontbonden, zoals Greenpeace International heeft verzocht. Bij de beantwoording van die vraag zal de kantonrechter het recht van [verweerder] om zijn mening te uiten moeten afwegen tegen de verplichtingen die voor hem uit de arbeidsovereenkomst voortvloeien, in het bijzonder de verplichting zich als goed werknemer te gedragen. Daarbij zijn in ieder geval vier elementen van belang: de aard van de meningsuiting, de motieven van de werknemer, de schade en de ernst van de sanctie (EHRM 5 november 2019, 11608/15 (Herbai v. Hungary), JAR 2020/18).

De aard van de meningsuiting, de motieven en de schade

6. [verweerder] heeft zich op Facebook in zeer stevige bewoordingen uitgelaten over verschillende onderwerpen die internationaal in de aandacht staan. Met betrekking tot het conflict tussen de overheid en betogers in Hong Kong heeft hij daarbij tot uitdrukking gebracht dat hij vindt dat de demonstraties zo nodig met stevig – mogelijk zelfs dodelijk – geweld de kop ingedrukt mogen worden. Die mening is zo sterk in strijd met de kernwaarden van Greenpeace International dat [verweerder] deze als goed werknemer niet publiek had mogen maken. Voor de opmerkingen over het ontwikkelen van kernwapens en het milieu geldt hetzelfde, al zijn die minder stevig aangezet. Hierbij is van belang dat [verweerder] zijn uitlatingen deed met vermelding op zijn Facebookaccount van Greenpeace International als werkgever. Een goede reden om dat op die manier te doen heeft hij niet gegeven. [verweerder] moest van de kernwaarden van Greenpeace International ook op de hoogte zijn. Als die kernwaarden al niet van algemene bekendheid zijn, had hij ze in ieder geval moeten kennen omdat ze in de Code staan. Uit de Code blijkt ook het belang dat Greenpeace International er aan hecht dat haar medewerkers zich conform de kernwaarden gedragen. Dat het Facebookaccount van [verweerder] niet voor iedereen toegankelijk was leidt niet tot een ander oordeel. Er was immers nog steeds een significant aantal personen (200) dat de uitlatingen kon lezen. Bovendien bevonden zich onder die personen ook ruim 10 collega’s van [verweerder] . Dat de uitlatingen daadwerkelijk schadelijke gevolgen voor Greenpeace International hadden blijkt al uit het feit dat iemand er over geklaagd heeft. De uitingen van [verweerder] zijn dan ook – het recht op vrijheid van meningsuiting in aanmerking genomen – in strijd met goed werknemerschap.

De (ernst van de) sanctie

7. Vervolgens is de vraag welke sanctie passend is. Naar het oordeel van de kantonrechter is weliswaar sprake van verwijtbaar handelen van [verweerder] , maar dit was niet zodanig dat van Greenpeace International niet verlangd kon worden de arbeidsovereenkomst voort te zetten. Met een minder vergaande sanctie had volstaan kunnen worden, mits [verweerder] tenminste bereid zou zijn zich aan de Code te conformeren. Greenpeace International heeft ter zitting ook zelf te kennen gegeven dat zij op 30 oktober 2019 nog open stond voor voortzetting van het dienstverband. [verweerder] heeft echter tijdens het gesprek van
30 oktober 2019 het standpunt ingenomen dat niet van hem verlangd kon worden dat hij zich aan de Code zou conformeren, zo heeft Greenpeace International gesteld. Deze stelling komt overeen met de vastlegging van genoemd gesprek in de brief van
4 november 2019 en [verweerder] heeft onvoldoende onderbouwd dat die vastlegging niet klopt. Ter zitting voerde [verweerder] aan dat hij op 30 oktober 2019 spijt heeft betuigd en bereid was zich te onthouden van het uiten van zijn mening op Facebook. Ook zou hij kort nadien zijn account hebben geblokkeerd. Dit is echter in strijd met de brief die de gemachtigde van [verweerder] op 20 november 2019 heeft verzonden. In die brief staat niets over excuses of het blokkeren van het Facebook-account. Integendeel; wat er wel in staat is dat [verweerder] zich niet aan de Code gebonden acht en dat hij het gevoel heeft dat hij op social media zijn mening over politieke en sociale ontwikkelingen niet mag geven. Dat laatste kan naar het oordeel van de kantonrechter niet anders begrepen worden dan dat [verweerder] dit onterecht vond.

8. Bij die stand van zaken kon van Greenpeace International in redelijkheid niet langer verlangd worden dat zij het dienstverband zou voortzetten. De arbeidsovereenkomst zal dan ook worden ontbonden, vanwege verwijtbaar handelen van [verweerder] .

9. [verweerder] heeft er nog wel terecht op gewezen dat hem zonder goede reden niet op voorhand is verteld waar het gesprek van 30 oktober 2019 over zou gaan. Nu het standpunt dat hij tijdens dat gesprek heeft ingenomen ook na het inwinnen van juridische bijstand niet is gewijzigd, terwijl ook verder niet blijkt dat hij door deze gang van zaken is benadeeld, worden daaraan echter geen gevolgen verbonden.

Transitievergoeding en billijke vergoeding

10. Het handelen van [verweerder] is niet ernstig verwijtbaar. Daarvoor is redengevend dat geen sprake is van het doelbewust en rechtstreeks benadelen van Greenpeace International. De transitievergoeding is dus verschuldigd. Het door [verweerder] berekende bedrag is niet weersproken en zal worden toegewezen.

10. Gelet op de ontbindingsgrond wordt de gevorderde billijke vergoeding afgewezen.

Einddatum, proceskosten, intrekkingsbevoegdheid

12. De arbeidsovereenkomst zal worden ontbonden met ingang van 1 april 2020.

12. Nu partijen over en weer op onderdelen in het ongelijk worden gesteld moet iedere partij de eigen kosten dragen.

12. Nu anders dan door Greenpeace International bepleit een transitievergoeding wordt toegekend, krijgt zij – overeenkomstig haar verzoek – gelegenheid het ontbindingsverzoek in te trekken.

BESLISSING

De kantonrechter:

ontbindt de arbeidsovereenkomst tussen partijen met ingang van 1 april 2020;

kent aan [verweerder] een transitievergoeding toe van € 3.679,18 bruto en veroordeelt Greenpeace International tot betaling daarvan;

bepaalt dat het onder I en II genoemde geen rechtskracht heeft, als het verzoek door Greenpeace International uiterlijk op 5 maart 2020 wordt ingetrokken;

bepaalt dat iedere partij de eigen kosten draagt;

verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad;

wijst het meer of anders verzochte af.

Deze beschikking is gegeven door mr. C.W. Inden, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 20 februari 2020 in aanwezigheid van de griffier.