ECLI:NL:RBAMS:2020:3969

• Datum uitspraak: 11 augustus 2020
• Publicatiedatum: 13 augustus 2020
• Zaaknummer: C/13/687156 / KG ZA 20-636
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Kort geding
• Rechters: M. van Walraven
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verstrekking van bankafschriften door curator aan schuldeisers in faillissement van reclamebureau

In deze zaak vorderden Pronto Wonen Nederland B.V. en Mondial Keukens Benelux B.V. in kort geding de curator van het failliete reclamebureau Smartbids B.V. om bankafschriften van het jaar 2018 en de grootboekadministratie van 2017 te verstrekken. De voorzieningenrechter oordeelde dat de curator deze stukken moest afgeven, omdat Pronto en Mondial een rechtmatig belang hadden bij de inzage in de administratie van Smartbids. De curator had eerder geweigerd om de stukken vrijwillig te verstrekken, wat leidde tot deze procedure. De rechtbank overwoog dat de vordering op basis van artikel 843a van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering toewijsbaar was, omdat er voldoende aannemelijk was dat de vordering in een bodemprocedure zou worden toegewezen. De voorzieningenrechter wees erop dat de Candid Group, die zich had gevoegd aan de zijde van de curator, geen gewichtige redenen had aangevoerd om de inzage te weigeren. De rechtbank concludeerde dat de curator binnen twee weken de gevraagde bankafschriften moest verstrekken en dat de Candid Group in de proceskosten werd veroordeeld. Dit vonnis is uitgesproken op 11 augustus 2020.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel

zaaknummer / rolnummer: C/13/687156 / KG ZA 20-636 MvW/EB

Vonnis in kort geding van 11 augustus 2020

in de zaak van

1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

PRONTO WONEN NEDERLAND BV ,

gevestigd te Etten-Leur,

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

MONDIAL KEUKENS BENELUX BV ,

gevestigd te Etten-Leur,

eiseressen bij dagvaarding van 20 juli 2020,

advocaat mr. L.C.H.J. Hox te Eindhoven,

tegen

[curator]

in hoedanigheid van curator in het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Smartbids B.V.,

kantoorhoudende te Amsterdam,

gedaagde,

niet verschenen,

en

1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

CANDID GROUP B.V. ,

gevestigd te Amsterdam,

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

ARMAX INVEST B.V. ,

gevestigd te Amsterdam,

3.
[gedaagde sub 3] ,

wonende te [woonplaats] ,

allen gevoegde partijen aan de zijde van gedaagde,

advocaten mr. J. Bedaux en mr. T. van Oosterhout te Amsterdam.

Partijen zullen hierna Pronto, Mondial, de curator, Candid, Armax en [gedaagde sub 3] worden genoemd. Gezamenlijk zullen de gevoegde partijen de Candid Group worden genoemd.

1. De procedure

Op de zitting van 28 juli 2020 hebben Pronto en Mondial de vorderingen zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht. Zij hebben hun eis verminderd als na te melden. De curator is niet verschenen. Tegen haar is verstek verleend. De Candid Group heeft verzocht zich te mogen voegen aan de zijde van de curator. Pronto en Mondial hebben tegen dat verzoek verweer gevoerd. Het verzoek is toegewezen omdat ook in een verstekprocedure een belanghebbende zich aan de zijde van gedaagde kan voegen (zie Hoge Raad 24 mei 2019, ECLI:HR:2019:791) en een toewijzend vonnis mogelijk nadelige gevolgen heeft voor de Candid Group, zodat zij een belang heeft bij de uitkomst van de procedure. Haar is opgedragen de curator te informeren dat het verzoek tot voeging is toegewezen.

Pronto en Mondial hebben producties en pleitaantekeningen ingediend, de Candid Group een conclusie van antwoord. Vonnis is bepaald op heden.

Ter zitting waren aan de zijde van Pronto en Mondial aanwezig [bestuur] (statutair bestuurder van Mondial) en mr. Hox. Aan de zijde van de Candid Group waren aanwezig mr. Bedaux en mr. Van Oosterhout.

2. De feiten

2.1.

Pronto en Mondial hebben in 2015 aan mediabureau Smartbids (toen nog genaamd Head to Head Media B.V.) opdracht gegeven voor de levering van reclamediensten. Over de uitvoering van de opdracht is een geschil ontstaan. Pronto en Mondial hebben op 30 januari 2018 onder protest openstaande facturen ad
€ 251.926,48 aan Smartbids voldaan.

2.2.

Bij vonnis van 21 augustus 2019 heeft deze rechtbank Smartbids veroordeeld om aan Mondial € 208.387,41 te betalen en aan Pronto € 140.692,75, beide bedragen te vermeerderen met de wettelijke handelsrente en kosten. Dat vonnis is onherroepelijk.

2.3.

Smartbids heeft Pronto en Mondial laten weten niet aan het vonnis te kunnen voldoen. Tenuitvoerlegging van het vonnis heeft tot een beperkte opbrengst geleid. Pronto en Mondial hebben vervolgens op 28 oktober 2019 het faillissement van Smartbids aangevraagd. Tijdens de behandeling van de faillissementsaanvraag bleek dat Smartbids op 28 oktober 2019 was ontbonden door middel van zogenaamde turboliquidatie. De rechtbank heeft op 8 januari 2020 alsnog het faillissement van Smartbids uitgesproken, met benoeming van mr. D. Beunk tot curator. De enige andere schuldeiser van Smartbids is de Rabobank. Zij heeft een vordering van € 40,75 in verband met een negatief saldo.

2.4.

Tot 16 mei 2019 was [gedaagde sub 3] via Armax en Candid bestuurder en enig aandeelhouder van Smartbids. Per 16 mei 2019, tijdens de procedure die heeft geleid tot het onder 2.2 genoemde vonnis, zijn alle aandelen in Smartbids overgedragen aan MediaForce B.V., een vennootschap die indirect (via BurgerWood B.V.) eigendom is van [naam] , een voormalig werknemer van Smartbids. Hij is ook indirect de enig bevoegd bestuurder van deze groep vennootschappen. MediaForce en BurgerWood waren kort tevoren, op 14 mei 2019, opgericht. Het geplaatst en gestort kapitaal van beide vennootschappen bedraagt € 100,00. In het kader van die transactie heeft [naam] de Candid Group decharge verleend en € 45.000,00 ontvangen.

2.5.

Op 1 november 2019 hebben Pronto en Mondial de Candid Group bij deze rechtbank gedagvaard terzake van een vordering uit bestuurdersaansprakelijkheid. Volgens Pronto en Mondial is het gebrek aan verhaal dat Smartbids biedt, een gevolg van verwijtbaar handelen van de Candid Group. In die procedure hebben Pronto en Mondial bij wijze van incidentele vordering afgifte van stukken gevorderd. Die vordering is op 5 februari 2020 afgewezen, kort gezegd op de grond dat de inzagevordering geen voorlopig, maar een definitief karakter heeft en dus niet als provisionele vordering toewijsbaar is. Die beslissing is niet opengesteld voor tussentijds hoger beroep.

2.6.

Uit de conclusie van antwoord en de bijbehorende producties die door de Candid Group zijn ingebracht in de onder 2.5 genoemde procedure, blijkt:

- dat Smartbids eind 2017 € 175.113,00 aan liquide middelen had, waarvan

€ 137.625,05 per 31 december 2017 op een rekening bij ABN AMRO stond;

• dat de huurovereenkomst van Smartbids is geëindigd per ultimo 2017;
• dat het personeel van Smartbids, met uitzonderling van [naam] , in 2017 is afgevloeid en dat [naam] op 1 juli 2018 met pensioen is gegaan;
• dat Smartbids in 2018 geen zakelijke activiteiten meer heeft ontplooid en geen omzet heeft gegenereerd.

2.7.

Blijkens de publicatiestukken 2018 had Smartbids ultimo 2018 geen liquide middelen meer.

2.8.

Pronto en Mondial hebben de curator verzocht om afgifte van bepaalde bescheiden uit de administratie van Smartbids, waarbij een vergoeding is aangeboden voor aantoonbare kosten voor het veiligstellen en kopiëren daarvan, van maximaal € 2.500,00. De curator heeft op 4 juni 2020 per e-mail geantwoord dat zij niet vrijwillig aan het verzoek zal voldoend omdat haars inziens op basis van de van Pronto en Mondial ontvangen stukken niet onmiskenbaar vast staat dat zij als curator de bescheiden op grond van artikel 843a van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) moet afgeven, anders dan via een daartoe strekkend bevel van deze rechtbank.

3. Het geschil

3.1.

Na vermindering van eis vorderen Pronto en Mondial, kort gezegd, de curator te gebieden aan hen te verstrekken:

• de (ABN Amro bank) bankafschriften van alle bankrekeningen van Smartbids over het jaar 2018; en
• de volledige grootboekadministratie 2017;
• dan wel een in goede justitie te bepalen selectie van documenten.

3.2.

De Candid Group voert verweer.

3.3.

Op de stellingen van partijen zal, voor zover van belang, bij de beoordeling worden ingegaan.

4. De beoordeling

Toetsingskader en spoedeisend belang

4.1.

De vordering strekt tot afgifte van bescheiden. Een dergelijke vordering is in kort geding toewijsbaar als voldoende aannemelijk is dat die in een bodemprocedure zou worden toegewezen en als van de eisende partij niet kan worden gevergd dat deze de uitkomst van een bodemprocedure afwacht.

4.2.

Eenzelfde inzagevordering van Pronto en Mondial is bij incidenteel vonnis in de bodemprocedure afgewezen. Dat staat echter niet de weg aan een nieuwe beoordeling van de vordering in kort geding. De beslissing van de bodemrechter heeft geen gezag van gewijsde. Anders dan de rechter in het incident heeft geoordeeld, kan een inzagevordering ook bij wijze van een voorlopige voorziening worden toegewezen. Wel zal het argument van de onomkeerbaarheid van de beslissing en de geboden terughoudendheid een rol kunnen spelen bij de beoordeling of de vordering moet worden toegewezen (Hoge Raad 8 februari 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY6111). Er is geen reden om in dit geval vanwege de beslissing in het incident terughoudend te zijn.

4.3.

Pronto en Mondial hebben de gevraagde stukken nodig om goed en voortvarend te kunnen procederen in de bodemprocedure over de bestuurdersaansprakelijkheid. Daarmee hebben zij een voldoende spoedeisend belang bij hun vordering.

4.4.

De vordering is gebaseerd op artikel 843a Rv. In dat artikel is bepaald dat hij die daarbij rechtmatig belang heeft, op zijn kosten inzage, afschrift of uittreksel kan vorderen van bepaalde bescheiden aangaande een rechtsbetrekking waarin hij of zijn rechtsvoorgangers partij zijn, van degene die deze bescheiden te zijner beschikking of onder zijn berusting heeft.

4.5.

Volgens de Candid Group moet bij de beoordeling ook acht worden geslagen op het bepaalde in artikel 3:15j aanhef en onder d van het Burgerlijk Wetboek (BW) en geldt – op basis van rechtspraak van de Hoge Raad – dat geen sprake is van een rechtstreeks en voldoende belang van de schuldeiser bij inzage in de boekhouding van een failliete vennootschap als die inzage wordt verlangd met het oog op een aansprakelijkstelling van de bestuurder van de failliet. De vordering is echter terecht niet gebaseerd op artikel 3:15j aanhef en onder d BW, maar op artikel 843a Rv. Dat artikel biedt een basis om via de curator van een failliete vennootschap inzage te verkrijgen in de boekhouding van die vennootschap met het oog op een mogelijkerwijs door de schuldeiser in te stellen vordering tegen een derde (ECLI:NL:HR:2016:612, r.o. 3.6).

4.6.

Volgens Pronto en Mondial heeft de curator tegenover hen verklaard dat zij de beschikking heeft over de door hen gevraagde bescheiden. Vooralsnog is er geen reden om te betwijfelen dat de curator sinds de datum van haar tweede verslag, dat dateert van 19 mei 2020 en waaruit kan worden afgeleid dat zij de bankafschriften en de grootboekrekening toen nog niet had, inmiddels de beschikking over deze stukken heeft gekregen.

Rechtmatig belang

4.7.

Pronto en Mondial hebben concrete feiten en omstandigheden gesteld en gestaafd met stukken waarover zij wel al beschikken, waaruit een redelijk vermoeden kan worden afgeleid dat Candid Group als bestuurders aansprakelijk zijn voor de door Pronto en Mondial geleden schade. Zij willen achterhalen waar het saldo dat Smartbids begin 2018 aanhield op haar ABN Amro rekening, is gebleven. Toen waren er geen activiteiten meer in Smartbids en Pronto en Mondial zijn de enige schuldeisers in het faillissement. Zij hebben dan ook een rechtmatig belang bij afgifte van de bankafschriften. Daarmee kunnen zij hun stelling in de bodemprocedure, dat de Candid Group een verwijt kan worden gemaakt van het ontbreken van verhaalsmogelijkheden, verder onderbouwen. Het is van belang dat het debat in de bodemprocedure in volle omvang kan worden gevoerd aan de hand van de beschikbare informatiebronnen. Dat zal de waarheidsvinding bevorderen.

4.8.

Voorshands valt echter niet in te zien wat de grootboekadministratie 2017 nog toevoegt als Pronto en Mondial de beschikking hebben over de bankafschriften. Daarmee kunnen zij immers achterhalen waar de gelden zijn gebleven. Bij afgifte van de grootboekadministratie hebben Pronto en Mondial bij de huidige stand van zaken onvoldoende belang. Mocht te zijner tijd blijken dat die administratie toch nodig is voor de beoordeling van het geschil in de bodemprocedure, kan de bodemrechter die stukken alsnog opvragen.

Bepaalde bescheiden

4.9.

Pronto en Mondial vragen kopie van de bankafschriften van de ABN Amro-rekening van Smartbids over het jaar 2018. Dat is voldoende bepaald. Naar verwachting zijn er dat jaar niet veel transacties via die bankrekening verlopen omdat Smartbids toen al niet meer actief was, maar in ieder geval zijn de gevraagde gegevens concreet en te overzien. Van een fishing expedition is geen sprake.

Rechtsbetrekking

4.10.

Als waar is wat Pronto en Mondial vermoeden, dat de Candid Group Smartbids financieel heeft leeggehaald op een moment dat zij wist of behoorde te weten dat die vennootschap geen verhaal zou kunnen bieden aan Pronto en Mondial als hun vordering tegen Smartbids zou worden toegewezen, kan dat onrechtmatig zijn jegens Pronto en Mondial. Zij hebben immers onder protest de facturen van Smartbids betaald (zie hiervoor onder 2.1) zodat er serieus rekening moest worden gehouden met een terugbetalingsverplichting. Ook een rechtsbetrekking uit onrechtmatige daad valt binnen de reikwijdte van artikel 843a Rv (zie Hoge Raad 10 juli 2020, ECLI:NL:HR:2020:1251) Aan het vereiste van een rechtsbetrekking is dan ook eveneens voldaan.

Gewichtige redenen

4.11.

Degene die de bescheiden te zijner beschikking of onder zijn berusting heeft, is niet gehouden aan een inzagevordering te voldoen als daarvoor gewichtige redenen zijn. De Candid Group heeft aangevoerd dat de gevraagde stukken bedrijfsgevoelige informatie bevatten, maar dat argument gaat niet op nu Smartbids niet langer actief is. Het tweede argument, dat van de bescherming van de privacy van de klanten van Smartbids, snijdt evenmin hout. Pronto en Mondial stemmen er namelijk mee in dat de namen van klanten onleesbaar worden gemaakt. De onomkeerbaarheid van de inzage is onder deze omstandigheden geen reden om de gevraagde voorziening te weigeren.

Noodzakelijk voor een behoorlijke rechtsbedeling

4.12.

Aan een inzagevordering hoeft ook niet te worden voldaan door degene die de bescheiden te zijner beschikking of onder zijn berusting heeft, als redelijkerwijs kan worden aangenomen dat een behoorlijke rechtsbedeling ook zonder verschaffing van de gevraagde gegevens is gewaarborgd. De Candid Group heeft aangevoerd dat de rechter in de bodemprocedure haar opdracht kan geven om stukken in het geding te brengen als dat nodig is voor de beoordeling, zo nodig met dwangmiddelen, en dat een voorziening in kort geding dus niet nodig is voor een behoorlijke rechtsbedeling. In artikel 843a lid 4 Rv ligt echter niet in haar algemeenheid de eis besloten dat een vordering tot inzage in of afgifte van bescheiden slechts toewijsbaar is indien andere mogelijkheden om bewijs te vergaren zijn uitgeput of afwezig zijn. Als de stukken nu al aan Pronto en Mondial worden verstrekt, zal in de bodemprocedure voortvarender kunnen worden geprocedeerd en vertraging zoveel mogelijk worden voorkomen. Dat toewijzing van de vordering kan leiden tot een uitvoeriger debat in de bodemprocedure, hetgeen gepaard gaat met hogere kosten, niet alleen voor de Candid Group maar ook voor Pronto en Mondial, is inherent aan het geschil en geen reden om de vordering af te wijzen.

Conclusie

4.13.

De slotsom is dat aan de vereisten van 843a Rv is voldaan voor wat betreft de bankafschriften. De curator zal die afschriften in kopie aan Pronto en Mondial moeten afgeven. Een dwangsom is niet gevorderd omdat Pronto en Mondial ervan uitgaan dat de curator aan een toewijzend vonnis zal voldoen.

4.14.

Pronto en Mondial hebben verzocht de curator niet te veroordelen in de proceskosten, omdat zij een proceskostenveroordeling in de gegeven situatie onwenselijk vinden. Aan dat verzoek zal gevolg worden gegeven. Candid Group zal wel als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Pronto en Mondial worden begroot op:

- dagvaarding € 83,38

- griffierecht 656,00

- salaris advocaat
980,00

Totaal € 1.719,38.

5. De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1.

gebiedt de curator om binnen twee weken na ontvangst van dit vonnis de bankafschriften over het jaar 2018 van de rekeningen die Smartbids (voorheen Head to Head Media B.V.) aanhield bij ABN Amro Bank, aan Pronto en Mondial te verstrekken,

5.2.

veroordeelt de Candid Group in de proceskosten, aan de zijde van Pronto en Mondial tot op heden begroot op € 1.719,38,

5.3.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,

5.4.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. M. van Walraven, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. E. van Bennekom, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 11 augustus 2020. ^[1]

Voetnoten

1. type: eB