Uitspraak
RECHTBANK HAARLEM
Sector kanton
Locatie Haarlem
zaak/rolnr.: 295121/ VV EXPL 05-331
datum uitspraak: 1 februari 2006
VONNIS VAN DE KANTONRECHTER IN KORT GEDING
inzake
de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
FNV HORECABOND
te Almere
eisende partij
hierna te noemen FNV
gemachtigde mr. M.A.C. Vijn
tegen
de besloten vennootschap
GATE GOURMET AMSTERDAM B.V.
te Schiphol-Noord, gemeente Haarlemmermeer
gedaagde partij
hierna te noemen Gate Gourmet
gemachtigde mr. H. Moltmaker
De procedure
FNV heeft Gate Gourmet op 22 december 2005 gedagvaard. De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 18 januari 2006, waarbij de gemachtigden zich hebben bediend van pleitnotities. De griffier heeft aantekening gehouden van hetgeen ter zitting is verhandeld.
De feiten
1. Gate Gourmet is een onderneming die zich bezighoudt met luchtvaartcatering. In maart 2003 is de looptijd van de bij Gate Gourmet geldende ondernemings-CAO (hierna: CAO Gate Gourmet) verstreken; sedert 1 maart 2003 geldt bij Gate Gourmet de CAO voor de Contractcateringbranche (hierna: CAO Contractcatering).
2. Het gevolge van de overgang van CAO binnen Gate Gourmet was dat (een deel van) de werknemers van Gate Gourmet op basis van de nieuwe CAO een te hoog salaris ontving/ontvingen; het deel dat lag boven het CAO-loon ingevolge de CAO Contractcatering, is als persoonlijke toeslag bestempeld.
3. Het verschil in aanspraken ingevolge de oude en de nieuwe CAO moest via harmonisatie (zoveel mogelijk) worden gladgestreken.
4. Van de CAO Contractcatering maakt deel uit het Protocol Inflightcatering (hierna: het Protocol). Het Protocol geeft het raamwerk voor de ingroei van bedrijven die voor 1 maart 2003 de CAO Contractcatering niet behoefden toe te passen.
5. Ingevolge artikel 1 en 2 van het Protocol worden de lonen en de toeslagen voor oud/zittend personeel van Gate Gourmet uiterlijk per 1 maart 2006 geharmoniseerd.
6. Op 29 maart 2005 heeft FNV namens de werknemers van Gate Gourmet aan de werkgeversorganisatie Vereniging Nederlandse Cateringorganisaties (hierna: Veneca) een “eindbod Harmonisatie Inflight catering” gedaan, waarbij onder andere een afbouw van de persoonlijke toeslagen die zullen ontstaan als gevolg van de inschaling in de loonschalen van de CAO Contractcatering, in een periode van 10 jaar wordt voorgesteld.
7. Bij brief van 8 april 2005 heef Veneca de voorstellen van FNV geaccepteerd.
8. FNV heeft het tussen partijen bereikte akkoord met een positief advies aan haar leden voorgelegd.
9. Bij brief van 3 mei 2005 heeft FNV onder meer het volgende aan Gate Gourmet medegedeeld:
“Van Veneca heb ik vernomen dat de werkgevers van segment Inflightcatering hebben ingestemd met ons eindbod.
Dit houdt in dat de harmonisatie per 1 januari 2005 een feit is […]”
10. Bij brief van 30 mei 2005, gericht aan Veneca, heeft FNV de punten waarover tussen partijen in het kader van de harmonisatie overeenstemming was bereikt – een van deze punten betreft de afbouw in 10 jaar van de persoonlijke toeslag – vastgelegd. Zij heeft voorts nog het volgende opgemerkt:
“Ik stel voor om voor het einde van de maand mei een tekst vast te stellen die de huidige afspraken weergeeft.”
11. Bij brief van 3 augustus 2005 met als onderwerp “Package deal” heeft Gate Gourmet onder meer het volgende aan FNV bericht:
“Zoals eerder aangegeven dienen alle bovenschalige bedragen te worden afgebouwd. Hier zal geen onderscheid in gemaakt worden voor wat betreft toeslagen vanuit het verleden. Een en ander is conform Uw schrijven van 29 maart 2005.”
12. Bij brief van 6 oktober 2005 heeft FNV een voorstel voor harmonisatie aan haar leden gestuurd. Met betrekking tot de afbouw van de persoonlijke toeslag merkt zij onder meer het volgende op:
“Wij vinden het redelijk een maximum te benoemen om werknemers niet langdurig met koopkrachtverlies op te zadelen.”
13. Bij brief van 13 oktober 2005 heeft Gate Gourmet onder meer het volgende aan FNV doen weten:
“U bent er afdoende mee bekend dat in mei van dit jaar tussen de FNV en de Veneca overeenstemming is bereikt over het raamwerk van de harmonisatie. Uit uw bericht aan de werknemers van Gate Gourmet blijkt dat u deze overeenkomst niet wenst na te komen. Ten aanzien van de persoonlijke toeslag is immers een andere afbouwregeling overeengekomen dan wat u nu als maximum benoemt. Het zal u niet verbazen dat Gate Gourmet hier niet mee kan instemmen en wij verzoeken en, voor zover nodig, sommeren u tijdens de ledenvergadering aan te geven dat u de maximale persoonlijke toeslagen abusievelijk heeft vermeld […]”
14. Bij brief van 18 oktober 2005 heeft FNV onder meer het volgende aan Gate Gourmet medegedeeld:
“De persoonlijke toeslagen […] blijven in zijn geheel behoren tot het brutoloon van de betrokken werknemers […] Het eerdere voorstel […] is hiermee van de baan. Dat voorstel is achteraf in strijd gebleken met de afspraak die CAO partijen destijds hebben gemaakt in bijlage Deel C, Protocol Inflightcatering […] dat bestaande oude rechten voor wat betreft loon voor de oud/zittende werknemers gehandhaafd blijven.”
15. Bij brief van 27 oktober 2005 heeft Gate Gourmet FNV doen weten de harmonisatie per 1 januari 2005 te zullen doorvoeren. Met betrekking tot de persoonlijke toeslag heeft Gate Gourmet het volgende opgemerkt:
“De overeenkomst met betrekking tot onder andere de afbouw van de persoonlijke toeslag, zoals door u gesloten met Veneca wordt als uitgangspunt genomen.”
De vordering
FNV vordert, na haar vordering te hebben aangevuld, bij wijze van voorlopige voorziening:
I. Gate Gourmet te verbieden om met ingang van 1 januari 2005 eenzijdig en zonder toestemming van haar werknemers de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden door te voeren op de wijze zoals zij dit bij brief van 23 november 2005 aan FNV heeft medegedeeld en per brief van 25 november 2005 aan haar medewerkers heeft bevestigd, op straffe van een dwangsom van € 5.000,-- per dag dat Gate Gourmet daarmee na betekening van het vonnis in gebreke blijft
I. Gate Gourmet te veroordelen tot nakoming van de CAO Gate Gourmet ten behoeve van alle medewerkers wiens dienstverband dateert van voor 1 maart 2003 met betrekking tot de toekenning van de periodiek 2004 en 2005, de prijscompensatie per 1 april 2005 en de toepassing van de eindejaarsuitkering 2005 aan alle medewerkers binnen één week na het in dezen te wijzen vonnis, op verbeurte van een dwangsom van € 5.000,-- per dag dat Gate Gourmet daarmee na betekening van het vonnis in gebreke blijft.
FNV stelt daartoe het volgende.
FNV heeft met haar brieven van 3 mei 2005 en 30 mei 2005 niet definitief ingestemd met de harmonisatie per 1 januari 2005, maar heeft daarmee slechts aangegeven dat er overeenstemming bestond op sectorniveau over de richting en de intenties van partijen. De leden van FNV hebben naar aanleiding van de “package deal” van Gate Gourmet uiteindelijk besloten niet akkoord te gaan met de daarin opgenomen afbouw van de persoonlijke toeslagen, omdat die afbouw een aantasting van verworven rechten meebrengt.
Het Protocol schrijft voor dat bij de harmonisatie bestaande oude rechten voor wat betreft het loon van oud/zittende werknemers gehandhaafd blijven. Partijen zijn aan het Protocol gebonden. Afspraken die daarmee in strijd zijn, zijn ingevolge artikel 3 Wet AVV CAO nietig. Gate Gourmet is derhalve niet gerechtigd eenzijdig de harmonisatie door te voeren en tot de afbouw van de persoonlijke toeslagen over te gaan.
De CAO Gate Gourmet blijft ook na 1 maart 2003 voor alle toen reeds bij Gate Gourmet in dienst zijnde medewerkers van toepassing op grond van nawerking in de individuele arbeidsovereenkomsten. Aan de werknemers van Gate Gourmet komt op grond van die nawerking nog de periodiek 2004 en 2005, de prijscompensatie 2004 en 2005 en de eindejaarsuitkering 2005 toe. Gate Gourmet dient de daarmee gemoeide bedragen aan haar werknemers te voldoen.
Het verweer
Gate Gourmet heeft voor alle weren de nietigheid van de dagvaarding ingeroepen wegens schending van de dwingendrechtelijke bepalingen van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
Voorts heeft Gate Gourmet zich op het standpunt gesteld dat het geschil zich niet leent voor een behandeling in kort geding, daar er geen sprake is van een spoedeisend belang en het geschil te complex is.
Gate Gourmet betwist ten slotte de vordering en voert daartoe het volgende aan
Met de brieven van 3 mei 2005 en 30 mei 2005 van FNV is de harmonisatie per 1 januari 2005 afgerond. Tussen partijen is daarmee een overeenkomst op sectorniveau tot stand gekomen, waaraan gevolg dient te worden gegeven. Daaraan doet niet af dat op ondernemingsniveau nog een aantal openstaande punten besproken moest worden. Dat de leden van FNV er later spijt van hebben gekregen dat zij in het voorjaar van 2005 met het principeakkoord hebben ingestemd, kan er niet toe leiden, dat het hen nu vrij staat op die overeenkomst terug te komen. Zij zijn ingevolge artikel 9 Wet CAO gebonden aan de bepalingen in die overeenkomst.
Door zich thans op het standpunt te stellen, dat er geen overeenkomst tot stand is gekomen, blokkeert FNV de weg naar de harmonisatie, die ingevolge het Protocol uiterlijk per 1 maart 2006 zijn beslag moet vinden. Zij heeft daarmee Gate Gourmet genoodzaakt de harmonisatie eenzijdig door te voeren, voortbouwend op de op sectorniveau gesloten overeenkomst.
Het beroep op nietigheid van de overeenkomst ingevolge artikel 3 Wet AVV CAO kan geen stand houden, aangezien dit artikel slechts ziet op bedingen tussen werkgever en werknemer die strijdig zijn met een algemeen verbindend verklaarde CAO, en het in het onderhavige geval gaat om een afspraak tussen CAO-partijen.
Per 1 maart 2003 is de CAO Gate Gourmet opgevolgd door de CAO Contractcatering. Dit betekent dat de CAO Gate Gourmet niet meer van toepassing is. Tussen partijen zijn geen andersluidende afspraken gemaakt. Van nawerking van de CAO Gate Gourmet is geen sprake. Het leerstuk van verworven rechten ingevolge individuele arbeidsovereenkomsten ziet alleen op maandelijkse aanspraken. De werknemers van Gate Gourmet kunnen derhalve geen rechten meer doen gelden op loonsverhogingen en periodieken conform de CAO Gate Gourmet.
De beoordeling van het geschil
Nu Gate Gourmet in het geding is verschenen en niet is gebleken dat zij in haar mogelijkheid tot het voeren van verweer is geschaad, kan het beroep op nietigheid van de dagvaarding geen stand houden.
Het spoedeisend belang is gegeven met de aard van de vordering, nu daarbij de belangen van de werknemers van Gate Gourmet in het geding zijn.
De complexiteit van de onderhavige kwestie behoeft evenmin in de weg te staan van een behandeling, nu het in deze procedure gaat om een voorlopige voorziening, waarop in een bodemprocedure eventueel opnieuw kan worden beslist.
Gelet op hetgeen thans is komen vast te staan is, naar het voorlopig oordeel van de kantonrechter vooralsnog niet aannemelijk, dat in een bodemprocedure zal komen vast te staan dat FNV in het voorjaar van 2005 op sectorniveau slechts met de richting en de intenties van partijen, maar niet met de harmonisatie als zodanig heeft ingestemd. De bewoordingen van de brief van 3 maart 2005 (“Dit houdt in dat de harmonisatie per 1 januari 2005 een feit is”) en van de brief van 30 mei 2005 (“Ik stel voor om voor het einde van de maand mei een tekst vast te stellen die de huidige afspraken weergeeft”)zijn in ieder geval niet voor enige andere interpretatie vatbaar dan dat FNV daarmee te kennen heeft gegeven onvoorwaardelijk met de volledige afbouw van de persoonlijke toeslag in te stemmen.
Feiten en omstandigheden op grond waarvan Gate Gourmet aan die brief niet de conclusie mocht verbinden dat tussen partijen een principe akkoord tot stand was gekomen, zijn gesteld noch gebleken.
De stelling van FNV dat de overeenkomst tussen partijen ingevolge artikel 3 Wet AVV CAO nietig is, omdat zij in strijd is met het algemeen verbindend verklaarde Protocol, kan reeds geen stand houden, nu dit artikel ziet op bedingen tussen werkgever en werknemer en het onderhavige geval betrekking heeft op een overeenkomst die FNV, als CAO-partij, heeft gesloten met een andere CAO-partij. FNV heeft voorts nog betoogd, dat van definitieve overeenstemming eerst sprake kan zijn na afronding van het overleg op ondernemingsniveau. Deze redenering kan echter, gezien in het licht van de brief van 3 maart 2005, bij gebreke van concrete onderbouwing geen effect sorteren.
FNV beroept zich er voorts op dat de overeenkomst vernietigbaar is op grond van dwaling, omdat de werknemers niet door Gate Gourmet zijn ingelicht omtrent de gevolgen van de CAO Contractcatering voor de indeling van hun functies in de nieuwe loonschalen. Wat daar ook van zij, dit kan Gate Gourmet niet worden tegengeworpen, nu het FNV is die het principe akkoord met een positief advies aan de werknemers heeft voorgelegd.
Voor nawerking van de normatieve bepalingen uit de CAO Gate Gourmet na het verstrijken van de looptijd daarvan, zou mogelijk alleen dan plaats zijn, indien nog geen opvolgende CAO die partijen bindt, van kracht zou zijn geworden. Nu vanaf 1 maart 2003 de CAO Contractcatering van toepassing is geworden op de arbeidsovereenkomsten binnen Gate Gourmet, is daarmee aan de werking van de CAO Gate Gourmet een einde gekomen, zodat de werknemers van Gate Gourmet vanaf die datum geen aanspraak meer kunnen maken op uit de CAO Gate Gourmet voortvloeiende rechten. Nawerking van de voorwaarden van de CAO Gate Gourmet zou overigens leiden tot frustratie van de wens van partijen om de inflightcateraars onder de sector van de CAO Contractcatering te brengen en de bestaande arbeidsvoorwaardenpakketten binnen die ondernemingen te harmoniseren met die uit de nieuwe CAO. Dat in een bodemprocedure anders zal worden beslist, is naar het oordeel van de kantonrechter vooralsnog niet aannemelijk.
Het voorgaande leidt ertoe dat de vordering tot het treffen van een voorlopige voorziening zal worden geweigerd.
De proceskosten komen voor rekening van Gate Gourmet omdat deze in het ongelijk wordt gesteld.
Beslissing
De kantonrechter:
- weigert de gevorderde voorlopige voorziening;
- veroordeelt FNV tot betaling van de proceskosten, die aan de kant van Gate Gourmet tot en met vandaag worden begroot op € 400,00 aan salaris gemachtigde.
Dit vonnis is gewezen door mr.S.R. Mellema en uitgesproken op de openbare terechtzitting van bovengenoemde datum.