Uitspraak
RECHTBANK LIMBURG
Burgerlijk recht
Zittingsplaats Roermond
Zaaknummer: 8540605 \ CV EXPL 20-2405
Vonnis van de kantonrechter van 20 januari 2021
in de zaak van:
[eiser],
wonend [adres] ,
[woonplaats] ,
eisende partij in conventie, verweerder in reconventie,
gemachtigde mr. S.J.M. Peters,
tegen:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid AUTOSCHADE BEEK B.V.,
gevestigd te Beek,
gedaagde partij in conventie, eisende partij in reconventie,
gemachtigde mr. W.M.J. Saes.
Partijen zullen hierna [eiser] en Autoschade Beek genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de conclusie van antwoord in conventie en van eis in reconventie
- de conclusie van repliek in conventie en van antwoord in reconventie
- de conclusie van dupliek in conventie en van repliek in reconventie
- de conclusie van dupliek in reconventie.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
[eiser] is op 29 augustus 2016 in dienst getreden bij de rechtsvoorganger van Autoschade Beek, te weten [bedrijfsnaam voorganger] bv, in de functie van leerling schadehersteller. De CAO voor het motorvoertuigen- en tweewielerbedrijf is van toepassing op de arbeidsovereenkomst.
2.2.
In artikel 12 van de arbeidsovereenkomst is (onder meer) opgenomen dat [eiser] een 40-urige werkweek heeft, met dien verstande dat hij 1 dag per week naar school gaat hetgeen vergoed wordt door Autoschade Beek.
2.3.
In artikel 10 van de arbeidsovereenkomst is een studiekostenbeding opgenomen dat als volgt luidt:
“Werkgever is genegen studiekosten voor werknemer te betalen, indien het bedrijf daar baat bij heeft. Gebruikelijk in die situatie is het volgende:
- Indien werknemer binnen 1 jaar na de opleiding of het behalen van het diploma het dienstverband vrijwillig beëindigt, dan dient hij de studiekosten/examenkosten volledig aan de werkgever terug te betalen;
- Idem voor 1 tot 2 jaar: 75%
- Idem voor 2 tot 3 jaar: 50%
- Idem voor 3 tot 4 jaar: 25%”
2.4.
Na aanvang van het dienstverband (schooljaar 2016/2017) is [eiser] gestart met het volgen van opleidingen bij de School voor autospuiten en schadeherstel. In de daaropvolgende schooljaren 2017/2018 en 2018/2019 heeft hij ook opleidingen genoten.
De laatste opleiding heeft [eiser] afgerond aan het einde van het schooljaar 2018/2019.
2.5.
De door [bedrijfsnaam voorganger] bv gevoerde onderneming is per 1 september 2018 voortgezet door Autoschade Beek. Er is sprake van overgang van onderneming. Tussen partijen is een nieuwe arbeidsovereenkomst tot stand gekomen, die door [eiser] op 29 augustus 2018 is ondertekend. Op deze arbeidsovereenkomst is van toepassing de CAO voor het carrosseriebedrijf.
In artikel 1 van deze nieuwe arbeidsovereenkomst is opgenomen:
“(..)
Het tussen de voormalig werkgever en werknemer bestaand dienstverband zal worden
voortgezet, waarbij ook rechten voortkomend uit het aantal jaren dat het dienstverband al bestaat, verlofrechten en loonaanspraken worden gerespecteerd. Het bestaande dienstverband in de functie van leerling schadehersteller (in het kader van Beroep Begeleide Leerweg), zal per 1-9-2018 worden voortgezet onder navolgende voorwaarden:”
2.6.
In artikel 16 van deze arbeidsovereenkomst is ook een studiekostenbeding opgenomen, waarin is bepaald:
“Indien de werknemer gedurende de werktijd een studie gaat volgen, waarmee de werkgever instemt en een vergoeding in het vooruitzicht stelt, c.q. bijdraagt dan is artikel 72 van de CAO van toepassing. Indien gedurende de studieperiode t/m een periode van één jaar na het-al dan niet met goed gevolg- afleggen van het examen op verzoek van werknemer de arbeidsovereenkomst wordt geëindigd dan is de werknemer schadeplichtig. De schadeloosstelling wordt echter beperkt tot het doorbetaalde salaris over door de werkgever toegekende studiedagen met loondoorbetaling vermeerderd met de uitgaven welke de werkgever heeft gemaakt in verband met de werknemers deelneming aan de opleiding, zoals cursusgeld, boeken e.d..”
2.7.
[eiser] heeft de arbeidsovereenkomst per 1 augustus 2019 opgezegd en is in dienst getreden bij een con-collega van zijn werkgever.
3.Het geschil in conventie en in reconventie
3.1.
[eiser] vordert:
- Autoschade Beek te veroordelen tot betaling van € 1.100,36 netto, te vermeerderen met de maximale wettelijke verhoging van € 550,18 netto een en ander vermeerderd met rente;
- Autoschade Beek te veroordelen tot betaling van incassokosten van € 247,58, vermeerderd met rente;
- Te verklaren voor recht dat het studiekostenbeding niet rechtsgeldig is, althans dat Autoschade Beek geen rechtsgeldig beroep op dit beding kan doen en dus geen vordering op [eiser] heeft;
- Autoschade Beek te veroordelen in de proceskosten met rente (waaronder eventuele beslagkosten) en nakosten.
3.2.
Autoschade Beek voert verweer tegen de vordering van [eiser] .
3.3.
Autoschade Beek vordert (samengevat) [eiser] te veroordelen:
- Primair, indien de vordering van [eiser] wordt toegewezen (te weten de verrekening door Autoschade Beek wordt afgewezen) tot betaling van € 7.693,75, vermeerderd met rente en proceskosten;
- Subsidiair, indien de vordering van [eiser] wordt afgewezen, tot betaling van
€ 6.593,39, vermeerderd met rente en proceskosten.
3.4.
[eiser] voert verweer tegen de vorderingen van Autoschade Beek
3.5.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling in conventie en in reconventie
4.1.
Gelet op de samenhang tussen de vorderingen van partijen zullen deze gezamenlijk beoordeeld worden.
4.2.
Partijen verschillen van mening over de vraag of de door partijen overeengekomen studiekostenbedingen leiden tot een terugbetalingsverplichting van studiekosten aan de zijde van [eiser] . De kantonrechter beantwoordt deze vraag ontkennend. De formele verweren van [eiser] tegen deze bedingen behoeven dan ook geen bespreking meer.
4.3.
De kantonrechter stelt vast dat Autoschade Beek de kosten voor de scholing (zoals cursusgeld en lesmateriaal) terugvordert, zijnde een bedrag van € 7.693,75.
4.4.
De kantonrechter zal het standaardarrest over het studiekostenbeding Muller/Van Opzeeland over het terugvorderen van loonkosten (van 10 juni 1983, ECLI:NL:HR:1983:AC2816) als uitgangspunt nemen en analoog toepassen op de onderhavige studiekostenbedingen. In dit arrest is de Hoge Raad ingegaan op de materiele vereisten ten aanzien van een studiekostenbeding waarin het terugvorderen van reeds betaald loon tijdens de studie is vastgelegd. De Hoge Raad heeft overwogen dat het systeem van de wet zich niet verzet tegen een dergelijk studiekostenbeding wanneer het gaat om een regeling die:
a. de tijdspanne vaststelt gedurende welke de werkgever geacht wordt baat te hebben van de door de werknemer tijdens diens studiewerkzaamheden verworven kennis en vaardigheden;
b. bepaalt dat de werknemer, indien de dienstbetrekking eindigt, het loon over die periode aan de werkgever zou moeten terugbetalen, en
c. deze terugbetalingsverplichting vermindert naar evenredigheid van het voortduren van de dienstbetrekking gedurende de onder a. bedoelde tijdspanne.
Aan deze vereisten is naar het oordeel van de kantonrechter voldaan.
4.5.
Daarnaast geldt echter ook de verplichting dat de werkgever op voorhand duidelijk moet maken wat de consequenties voor de werknemer zijn indien het tot de situatie komt dat hij studiekosten zou moeten terugbetalen. Met name als het om grote bedragen gaat – afgezet tegen het verdiende salaris – zal het voor de werknemer op voorhand duidelijk moeten zijn om welke bedrag het concreet gaat zodat hij een weloverwogen afweging kan maken met betrekking tot het al dan niet voortzetten van zijn dienstverband. Daar wringt in deze zaak de schoen.
4.6.
Naar het oordeel van de kantonrechter bestaat er een groot verschil tussen het loon van [eiser] ten tijde van het sluiten van de bedingen en de omvang van de studieschuld. Immers, blijkens artikel vier van de 1e arbeidsovereenkomst en artikel zeven van de 2e arbeidsovereenkomst bedroeg het bruto maandloon van [eiser] op die momenten respectievelijk € 670,20 en € 876,80. De omvang van de uiteindelijke studieschuld na drie jaren studie is € 7.693,75. Indien Autoschade Beek dergelijke – naar verhouding tot het loon - hoge studiekosten wil verhalen op [eiser] , is Autoschade Beek naar het oordeel van de kantonrechter verplicht om op voorhand in de bedingen concreet te maken welke specifieke bedragen terugbetaald dienen te worden door [eiser] . Autoschade Beek heeft niet aangevoerd dat dat niet mogelijk zou zijn geweest. Maar zelfs als Autoschade Beek pas tijdens het verloop van de studie zelf kennis heeft gekregen van de omvang van de kosten laat dat de mogelijkheid onverlet [eiser] daar op dat moment dan van op de hoogte te stellen. In dit geval komt daar nog bij dat ten tijde van het sluiten van de 2e arbeidsovereenkomst Autoschade Beek reeds bekend was met een groot deel van de gemaakte studiekosten. Zeker deze hadden dan in het beding opgenomen hebben kunnen worden.
Was dit gebeurd, dan zou voor [eiser] duidelijk zijn geweest welk bedrag hij moet terug betalen aan Autoschade Beek bij beëindiging van de dienstbetrekking binnen een bepaalde tijd na afloop van de studie en had hij dit kunnen meenemen bij zijn besluit om het dienstverband op te zeggen. Nu was dat niet mogelijk en is [eiser] pas na zijn opzegging met de financiële gevolgen daarvan, wat betreft de terugbetalingsverplichting, geconfronteerd.
Naar het oordeel van de kantonrechter is dan ook niet voldaan aan het vereiste van voldoende duidelijkheid van het beding. Gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen kan Autoschade Beek [eiser] daarom niet houden aan de studiekostenbedingen.
4.7.
Autoschade Beek heeft het aan [eiser] toekomende loon van € 1.100,36 netto volledig verrekend met de studiekosten. Nu uit al het voorgaande blijkt dat deze verrekening niet terecht is, dient Autoschade Beek voormeld loon alsnog aan [eiser] te voldoen. Dit door [eiser] gevorderde bedrag is dan ook toewijsbaar. Dit geldt ook voor de door [eiser] gevorderde wettelijke verhoging, incassokosten en rente.
[eiser] heeft gelet op deze uitkomst geen belang meer bij zijn gevorderde verklaring voor recht, zodat deze reeds om deze reden afgewezen dient te worden.
4.8.
Gelet op deze uitkomst liggen de vorderingen van Autoschade Beek eveneens voor afwijzing gereed.
4.9.
Autoschade Beek zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van deze procedure. De kosten aan de zijde van [eiser] worden begroot op:
- dagvaarding € 105,50
- griffierecht 83,00
- salaris gemachtigde conventie 360,00 (2 x tarief € 180,00)
- salaris in reconventie
totaal € 728,20
4.10.
Beslagkosten zijn weliswaar gevorderd door [eiser] maar in het geheel niet onderbouwd. Deze worden dan ook afgewezen.
4.11.
De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten zal worden toegewezen met ingang van de vijftiende dag na betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
4.12.
De gevorderde nakosten zullen worden toegewezen overeenkomstig de richtlijnen van het LOVCK&T en worden begroot op een half salarispunt conform het liquidatietarief proceskosten met een maximum van € 120,00 aan nakosten salaris.
4.13.
De kantonrechter zal dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad verklaren.
5.De beslissing in conventie en in reconventie
De kantonrechter
in conventie
5.1.
veroordeelt Autoschade Beek om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [eiser] te betalen een bedrag van € 1.898,12 (aan nettoloon, wettelijke verhoging en incassokosten), vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de dag van dagvaarding tot de dag van volledige betaling,
in reconventie
5.2.
wijst de vordering af,
in conventie en in reconventie
5.3.
veroordeelt Autoschade Beek in de proceskosten aan de zijde van [eiser] gevallen en tot op heden begroot op € 728,20, vermeerderd met de wettelijke rente met ingang van de vijftiende dag na betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
5.4.
veroordeelt Autoschade Beek onder de voorwaarde dat deze niet binnen twee weken na aanschrijving door [eiser] volledig aan dit vonnis voldoet, in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op:
- € 120,00 aan salaris gemachtigde,
- te vermeerderen, indien betekening van het vonnis heeft plaatsgevonden, met de explootkosten van betekening van het vonnis,
5.5.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.6.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.A.J. van Leeuwen en in het openbaar uitgesproken.
type: NO
coll: