Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDELBURG
" \* MERGEFORMAT
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 63738 / HA ZA 08-347
Vonnis van 9 maart 2011
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BALANS TRAININGSAPPARATUUR B.V.,
tevens h.o.d.n. Move to Live,
gevestigd te Nieuwegein,
eiseres,
advocaat mr. R.M.A. Lensen te Terneuzen,
tegen
de vennootschap naar Belgisch recht
BVBA THERMAE HEALTH CLUB,
gevestigd te Oostende,
gedaagde,
advocaat mr. R.W. van Voorst Vader te Terneuzen.
Partijen zullen hierna Balans en Thermae genoemd worden.
De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 22 oktober 2008
- het proces-verbaal van comparitie van 20 januari 2009
- het proces-verbaal van comparitie van 29 april 2010
- de conclusie na comparitie van partijen van Balans
- de antwoordconclusie na comparitie van partijen van Thermae.
- de akte van Balans
- de antwoordakte van Thermae
Ten slotte is vonnis bepaald.
De feiten
2.1. Thermae heeft in 2008 een partij fitnessapparatuur en 50 spinningfietsen gekocht ten behoeve van haar dochtervennootschap Basic Sportclub te Sas van Gent. Thermae heeft een van Balans afkomstige en op 9 april 2008 gedateerde factuur ontvangen voor een totaalbedrag van € 109.480,-- inclusief BTW. Daarop staan de volgende betalingsvoorwaarden vermeld:
“* 60.000,00 euro per overschrijving bij ontvangst factuur
* saldo van 49.480,00 euro in 24 maandelijkse termijnen te beginnen vanaf 1-5-2008, 2.309,07 euro maandelijks”.
2.2. Thermae heeft deze factuur niet voldaan. Wel heeft zij met ingang van mei 2008 elf maandelijkse termijnen van € 1.166,-- betaald aan de Belgische vennootschap Move to Live BVBA.
Het geschil
Balans vordert – na wijziging van eis, zonder processueel bezwaar van Thermae – dat de rechtbank, bij vonnis voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. voor recht verklaart dat de koopovereenkomst tussen partijen zoals beschreven in het lichaam van de dagvaarding bij brief van 9 juni 2008 buitengerechtelijk is ontbonden door en met de ontbindingsverklaring daarin namens eiseres, althans die koopovereenkomst ontbindt wegens de toerekenbare tekortkoming in de nakoming zijdens gedaagde;
II. gedaagde veroordeelt tot feitelijke afgifte van de roerende zaken die zij al dan niet in het kader van de koopovereenkomst tussen partijen feitelijk onder zich heeft verkregen, dan wel (subsidiair) tot retro-overdracht van die zaken, op straffe van een dwangsom van
€ 1.000,-- voor iedere dag dat gedaagde na betekening van het te wijzen vonnis daarmee nalatig mocht blijven;
III. gedaagde veroordeelt tegen behoorlijk bewijs van kwijting te voldoen de somma van € 44.000,--, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag met ingang van de dag der dagvaarding, tot de dag der algehele voldoening;
IV. gedaagde veroordeelt tot het vergoeden van schade aan eiseres, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet, vermeerderd met wettelijke rente daarover met ingang van de dag der dagvaarding tot de dag der algehele voldoening;
V. gedaagde veroordeelt in de kosten van het geding, waaronder de beslagkosten van € 615,--.
3.2. Ter onderbouwing van haar vordering voert Balans het volgende aan.
3.2.1. Begin 2008 heeft Balans een partij gebruikte fitnessapparatuur uit Namen en 50 spinningfietsen verkocht aan Thermae, die tevens zaken doet onder de naam Basic Sportclub te Sas van Gent. De koopsom bedroeg € 109.480,-- inclusief BTW, waarvan
€ 60.000,-- onmiddellijk na ontvangst van de factuur betaald diende te worden en het restant in 24 maandelijkse termijnen van telkens € 2.309,07. De levering zou pas plaatsvinden na betaling van het bedrag van € 60.000,--. Thermae heeft de factuur van 9 april 2008 zonder protest behouden, maar heeft de verschuldigde bedragen niet betaald. Bij brief van 7 mei 2008 heeft Balans Thermae in gebreke gesteld en bij brief van 9 juni 2008 heeft zij de koopovereenkomst buitengerechtelijk ontbonden.
3.2.2. Balans betwist de stelling van Thermae dat de koopovereenkomst is gesloten door Move to Live België. Deze 100% dochtervennootschap van Balans voert enkel ondersteunende diensten uit, maar verkoopt/levert zelf geen goederen. In 2006 heeft Thermae ook een bestelling geplaatst bij Balans, die door Balans werd gefactureerd. Ook betwist Balans de door Thermae gestelde prijs en betalingscondities. Die zijn mede gezien de leeftijd van de goederen ongeloofwaardig. Balans beroept zich tevens op artikel 7A:1576 lid 2 BW. De koop op afbetaling wordt niet van kracht zolang partijen de koopsom niet hebben bepaald.
3.2.3. Balans heeft de verkochte apparatuur en toestellen nimmer aan Thermae geleverd. De apparatuur uit Namen stond opgeslagen in het zelfde complex als waar Thermae (onder de naam Basic) een ruimte huurt. De bedrijfsleider van Thermae, de heer [D.], heeft de goederen zonder toestemming van Balans overgebracht naar de ruimte van Thermae en ze zich aldus toegeëigend. De spinningfietsen heeft hij op 19 maart 2008 afgehaald en in bruikleen genomen. De eigendom van de goederen is nimmer overgegaan. Thermae is dus slechts houder van de goederen geworden en reeds op die grond gehouden de goederen aan Balans af te geven. Subsidiair stelt Balans dat de goederen uit hoofde van de ongedaanmakingsverbintenis die op Balans rust, dienen te worden overgedragen.
3.2.4. Balans heeft door de tekortkoming van de zijde van Thermae schade geleden. De kosten van afvoer van de goederen bedragen waarschijnlijk € 9.000,-- exclusief BTW. Bij wederverkoop zullen de goederen naar schatting € 35.000,--, exclusief BTW minder opbrengen. De schade van Balans bedraagt dus minstens € 44.000,--, exclusief BTW. Daarnaast leidt zij mogelijk nog meer schade, bijvoorbeeld voor opslag van de goederen. De elf betalingen van € 1.166,-- die Thermae aan Balans heeft gedaan houdt Balans onder zich als aanbetaling op de door haar gevorderde schadevergoeding.
3.2.5. Op de contractuele relatie tussen partijen is volgens Balans Nederlands recht van toepassing op grond van artikel 4, lid 1 en 2 van het verdrag van Rome van 19 juni 1980, Trb 1980, 156 (EVO). De Nederlandse rechter is bevoegd op grond van artikel 5 aanhef en onder 1a jo b en 5 van (EG) verordening 44/01 van de Raad van 22 december 2000 (EEX-Vo), omdat de hoofd- en nevenvestigingen van Basic in Nederland zijn gelegen.
3.3. Thermae betwist de vordering en voert daartoe het volgende aan.
3.3.1. Thermae heeft wel fitnesstoestellen gekocht, echter niet van Balans, maar van de daaraan gelieerde Belgische vennootschap Move to Live BVBA en voor een andere prijs. Thermae is dus niets aan Balans verschuldigd. De goederen waren bestemd voor de Nederlandse dochtervennootschap van Thermae, Basic. De koopovereenkomst betrof een partij gebruikte fitnesstoestellen uit Namen en twee partijen oude spinningfietsen van Move to Live België zelf. Namens Thermae is de heer [A.] met de heer [B.] van Move to Live België mondeling overeengekomen dat deze goederen samen voor
€ 69.960,-- (inclusief BTW), te betalen in 60 maandelijkse termijnen van € 1.166,-- (inclusief BTW), aan Thermae werden verkocht.
3.3.2. Thermae heeft de factuur van 9 april 2008 pas bij e-mail van 24 april 2008 van de heer [C.] van Move to Live België ontvangen. Omdat deze factuur niet overeenkwam met de gemaakte afspraken, heeft Thermae niet betaald. Bij brieven van 20 mei en 11 juni 2008 aan zowel Balans als Move to Live België heeft (de raadsman van) Thermae hierop gewezen en verzocht om een juiste factuur. Met ingang van 23 mei 2008 heeft Thermae steeds de maandelijkse termijnen van € 1.166,-- aan Move to Live België voldaan. Balans heeft hier nimmer tegen geprotesteerd.
3.3.3. Na de dagvaarding heeft Thermae nog een betalingsvoorstel van Move to Live België ontvangen. Hieruit blijkt ook dat Move to Live België de contractspartij van Thermae was. Balans heeft ook niet aangetoond dat de goederen haar eigendom waren. Thermae is er te goeder trouw van uitgegaan dat Move to Live België beschikkingsbevoegd was. De heer [D.] heeft de spinningfietsen inderdaad in Berlicum afgehaald. Uit de door Balans overgelegde “bruikleenbon” kan niet worden afgeleid dat Balans de contractspartij zou zijn. Thermae kende deze bon niet en beroept zich zo nodig op onbevoegde vertegenwoordiging c.q. dwaling. Thermae was niet bekend met de door Balans gestelde manier van werken. Dat op de afleverbon en de factuur van de bestelling in 2006 Balans was vermeld, was bij de heer [A.], zaakvoerder van Thermae, niet bekend. In 2008 werd bovendien vanuit België (Namen) geleverd.
3.3.4. Thermae betwist dat de gekochte goederen niet aan haar zijn geleverd. De leverancier heeft de fitnesstoestellen uit Namen beneden uitgeladen en Thermae moest ze zelf naar de fitnessruimte boven brengen. Welke instructies de leverancier had, is haar onbekend. De levering van de spinningfietsen vond plaats op het terrein van Balans in opdracht van Move to Live België.
3.3.5. Subsidiair stelt Thermae dat zij niet in verzuim is komen te verkeren omdat zij te goeder trouw en bevrijdend heeft betaald aan Move to Live België. De overeenkomst kan dus niet door Balans worden ontbonden. Thermae betwist daarnaast de door Balans gevorderde schadevergoeding. De opgevoerde schade is onredelijk hoog en niet onderbouwd. Ook voor verwijzing naar een schadestaatprocedure heeft Balans onvoldoende gesteld.
De beoordeling
Onderhavige zaak draagt een internationaal karakter. Deze rechtbank is op grond van artikel 5 lid 1 en artikel 24 EEX-Vo bevoegd van de zaak kennis te nemen. Tussen partijen staat in elk geval vast dat de in geschil zijnde goederen zijn of hadden moeten worden geleverd in het arrondissement Middelburg. Bovendien is Thermae verschenen zonder de bevoegdheid van deze rechtbank te betwisten.
4.2. Op de aan de orde zijnde vraag of Balans de contractpartij is van Thermae is en,
zo ja, welke betalingscondities partijen zijn overeengekomen, is op grond van artikel 4 lid 1 en 2 EVO Nederlands recht van toepassing. Indien blijkt dat de koopovereenkomst met Balans is gesloten, dienen de rechtsgevolgen van die overeenkomst te worden bepaald aan de hand van het Weens koopverdrag van 11 april 1980 (Trb. 1986, 61, hierna CISG), aangezien het alsdan een koopovereenkomst betreft van roerende zaken tussen twee partijen die in verschillende verdragsluitende staten gevestigd zijn.
4.3. Ten aanzien van de vraag wie de contractspartij van Thermae is, overweegt de rechtbank het volgende. Ter comparitie heeft de heer [B.] namens Balans verklaard dat hij bestuurder en aandeelhouder is van zowel Balans als haar 100% dochtervennootschap Move to Live BVBA (België). Thermae heeft dit niet betwist, terwijl tussen partijen niet in geschil is dat over de koopovereenkomst is gesproken door de heren [B.] enerzijds en [A.] anderzijds. De heer [B.] heeft ter comparitie verklaard dat het voor de heer [A.] duidelijk was dat Balans de formele contractspartij zou zijn, omdat ze in het verleden vaker op die wijze zaken hadden gedaan. De heer [A.] heeft echter verklaard dat hij niet bekend was met de Nederlandse vennootschap Balans. Uit de na de comparitie door Balans als productie 4 overgelegde stukken blijkt echter dat Thermae in 2006 voor een bestelling van fitnessapparatuur van Balans een opdrachtbevestiging, een factuur en een afleverbon heeft ontvangen. Deze stukken zijn rechtstreeks gericht aan de heer [A.] en weerspreken dus de stelling dat hij niet bekend was met het bestaan van Balans. Nu Thermae overigens niet heeft onderbouwd op grond waarvan zij ten tijde van het sluiten van de koopovereenkomst er van uit mocht gaan dat de heer [B.] handelde namens Move to Live BVBA, wordt het verweer van Thermae op dit punt gepasseerd. Buiten beschouwing kan blijven of Balans ten tijde van het sluiten van de koopovereenkomst de eigendom van de verkochte goederen bezat. Eventuele beschikkingsonbevoegdheid van de verkoper tast immers de rechtsgeldigheid van de koopovereenkomst niet aan. Balans wordt derhalve als verkopende partij aangemerkt.
4.4. Ten aanzien van de inhoud van de overeenkomst overweegt de rechtbank het volgende. Hoewel partijen over en weer elkaars standpunt ten aanzien van de inhoud van de overeenkomst betwisten, kan een bewijsopdracht op dit punt achterwege blijven. Balans beroept zich immers niet op nakoming, maar op ontbinding van de overeenkomst. Vaststaat dat Thermae ook de door haar gestelde betalingsverplichtingen niet is nagekomen, aangezien zij na elf keer is opgehouden het volgens haar verschuldigde maandbedrag te betalen. Daarmee is sprake van een wezenlijke tekortkoming in de nakoming van de op Thermae rustende verbintenissen, hetgeen de ontbinding van de koopovereenkomst rechtvaardigt. Thermae is op grond daarvan gehouden de verkochte goederen aan Balans af te geven. De daartoe strekkende vorderingen zijn dus toewijsbaar. In het midden kan blijven of de koopovereenkomst al bij brief van 9 juni 2008 rechtsgeldig is ontbonden en op welke wijze Thermae in het bezit van de goederen is gekomen. De gevorderde dwangsom is eveneens toewijsbaar, zij het met een maximum van € 100.000,--. De rechtbank sluit daarbij aan bij de door Balans gestelde waarde van de verkochte goederen en het reeds door Thermae betaalde bedrag.
4.5. De vordering tot betaling van een bedrag van € 44.000,-- wegens schadevergoeding zal worden afgewezen. Blijkens de onderbouwing van deze vordering betreft het mogelijke, toekomstige schade, die afhankelijk is van diverse factoren, in de eerste plaats de vraag of Thermae nog is staat is tot teruggave van de goederen. De heer [B.] heeft daarover ter comparitie verklaard dat hij heeft vernomen dat de goederen, ondanks de beslaglegging, inmiddels zijn verdwenen. Indien Thermae in plaats van teruggave van de goederen ervoor kiest of genoodzaakt is de hiervoor bedoelde dwangsom te betalen, zal de schade van Balans gering zijn. Nu anderzijds eventuele schade aan de zijde van Balans als gevolg van de ontbinding bij teruggave van de goederen wel voor de hand ligt, zal de vordering tot schadevergoeding, op te maken bij staat, worden toegewezen.
4.6. Thermae zal worden veroordeeld tot betaling van de proceskosten van Balans, nu zij in het ongelijk is gesteld. De kosten aan de zijde van Balans worden begroot op:
- dagvaarding € 71,80
- overige explootkosten (beslag) € 538,58
- vastrecht (incl. beslag) € 980,--
- salaris advocaat € 4.470,-- (5 x tarief € 894,--)
Totaal € 6.060,38
De beslissing
De rechtbank
- ontbindt de koopovereenkomst tussen partijen betreffende de in r.o. 2.1. genoemde roerende zaken;
- veroordeelt Thermae tot afgifte van de roerende zaken die zij in het kader van de koopovereenkomst tussen partijen feitelijk onder zich heeft gekregen, zulks op straffe van een dwangsom van € 1.000,-- per dag dat zij na betekening van dit vonnis daarmee nalatig mocht blijven, met een maximum van € 100.000,--;
- veroordeelt Thermae tot het vergoeden van (aanvullende) schade aan Balans wegens de ontbinding van de koopovereenkomst, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet;
- veroordeelt Thermae in de kosten van de procedure, welke aan de zijde van Balans worden begroot op € 6.060,38;
- verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;
- wijst af hetgeen meer of anders is gevorderd.
Dit vonnis is gewezen door mr. J. de Graaf en in het openbaar uitgesproken op 9 maart 2011.