Uitspraak
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Zittingsplaats Utrecht
Bestuursrecht
zaaknummer: UTR 24/5228
uitspraak van de enkelvoudige kamer van 10 september 2025 in de zaak tussen
[eiser 1] en [eiser 2] , uit [woonplaats] , eisers
(gemachtigde: mr. H.P.J.G. Berkers),
en
het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amersfoort, het college
(gemachtigde: H. Maaijen).
Als derde-partij neemt aan de zaak deel:
Stichting Regionale Ambulance Voorziening Provincie Utrecht (RAVU)uit Bilthoven (de vergunninghouder)
Stichting Regionale Ambulance Voorziening Provincie Utrecht (RAVU)uit Bilthoven (de vergunninghouder)
(gemachtigden: J.P. Versluijs en A.J. Pels).
Waar gaat deze zaak over?
1. In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank het beroep van eisers tegen de omgevingsvergunning die het college aan de vergunninghouder heeft verleend voor het bouwen van een ambulancepost aan de Middelhoefseweg nabij huisnummer 10 in Amersfoort. De ambulancepost wordt ten noorden van het bestaande bouwvlak gerealiseerd. De beoogde ambulancepost heeft een oppervlakte van 1.675 m² en een hoogte van 7,9 meter en komt op een plek waar nu een groot parkeerterrein is. De ambulancepost zal deels uit één laag bestaan ten behoeve van de stalling van 17 ambulances en deels uit twee lagen ten behoeve van kantoorruimte en verblijfsruimte voor personeel.
Inleiding
2. Eiser [eiser 2] woont aan een bedrijfswoning aan de [adres] in [woonplaats] op ongeveer 34 meter afstand van de ambulancepost. Eiseres [eiser 1] is eigenaar van de bedrijven [bedrijf 1] B.V., [bedrijf 2] B.V. en [bedrijf 3] B.V. die zijn gevestigd aan de [adres] . Dit perceel ligt op ongeveer 25 meter vanaf de te bouwen ambulancepost.
2.1.
De RAVU heeft op 27 december 2022 een omgevingsvergunning aangevraagd voor de nieuwbouw van een ambulancepost. De RAVU heeft de aanvraag voorzien van een ruimtelijke onderbouwing
2.2.
De raad van de gemeente Amersfoort heeft op 4 juli 2023 een ontwerp verklaring van geen bedenkingen (vvgb) voor dit bouwplan afgegeven.
2.3.
Het college heeft van 13 juli 2023 tot en met 23 augustus 2023 een ontwerp omgevingsvergunning ter inzage gelegd. Eisers hebben hiertegen een zienswijze ingediend, waarop het college heeft gereageerd met een zienswijzenota.
2.4.
De gemeenteraad heeft op 28 mei 2024 een vvgb afgegeven voor de vergunningaanvraag.
2.5.
In een besluit van 19 juni 2024 (het bestreden besluit) heeft het college de gevraagde omgevingsvergunning aan de RAVU verleend.
2.6.
Eisers hebben beroep ingesteld. Het college heeft een verweerschrift ingediend.
2.7.
Het onderzoek op de zitting heeft plaatsgevonden op 10 juni 2025. Eiser [eiser 2] is op de zitting verschenen. Hij werd vergezeld door zijn partner [A] en bijgestaan door zijn gemachtigde. Het college heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde en heeft planologisch jurist mr. [B] mee naar de zitting genomen. De vergunninghouder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigden.
Overwegingen
Beoordelingskader
3. Op 1 januari 2024 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) ingetrokken en is de Omgevingswet in werking getreden. Omdat de vergunninghouder zijn aanvraag voor een omgevingsvergunning voor die datum heeft ingediend, is in deze zaak de Wabo met de onderliggende regelingen nog van toepassing. [1]
4. Tussen partijen is niet in geschil dat het bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan Birkhoven-Bokkeduinen (het bestemmingsplan). De aanvraag voldoet niet aan de bouwregels van de bestemming “Maatschappelijke doeleinden” die op het perceel rust. Binnen de bestemming zijn op grond van artikel 11 van het bestemmingsplan (functieaanduiding “Religie”) uitsluitend religieuze en levensbeschouwelijke voorzieningen toegestaan. Iets ten zuiden van de planlocatie bevindt zich een bouwvlak waar op grond van het bestemmingsplan bijvoorbeeld een kerk of een moskee van maximaal 15 meter hoog zou mogen worden gebouwd. Op grond van artikel 13 van het bestemmingsplan (functieaanduiding “Verblijfsdoeleinden”) zijn op de planlocatie toegestaan: wegen met een verblijfsfunctie, voetpaden, fietspaden, bermen, geluidwerende voorzieningen, parkeervoorzieningen, groen- en speelvoorzieningen, watergangen- en partijen en bijbehorende voorzieningen. De ambulancepost heeft een even grote footprint als het hiervoor genoemde bouwvlak.
5. Het college heeft de omgevingsvergunning voor de bouw van de ambulancepost in afwijking van het bestemmingsplan verleend op grond van een buitenplanse afwijking als bedoeld in artikel 2.12, eerste lid, sub a, onder 3, van de Wabo. Dat kan als uit een ruimtelijke onderbouwing is gebleken dat het plan in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening. Het college heeft bij het nemen van een dergelijk besluit beleidsruimte. Als het college van mening is dat de activiteit waarvoor een omgevingsvergunning wordt aangevraagd in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening, kan hij ervoor kiezen om zijn bevoegdheid tot afwijking van de planologische regels te gebruiken. Daarbij moet het college alle betrokken belangen afwegen. De rechtbank oordeelt niet zelf of verlening van de omgevingsvergunning in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening. [2] De rechtbank beoordeelt aan de hand van de beroepsgronden van eisers of het college met de motivering van zijn besluit bij een afweging van de betrokken belangen in redelijkheid tot zijn besluit heeft kunnen komen. Daarbij kan aan de orde komen of de nadelige gevolgen van het besluit onevenredig zijn in verhouding tot de met de verlening van de omgevingsvergunning te dienen doelen.
Geluid
6. Eisers voeren aan dat de omgevingsvergunning in strijd met een goede ruimtelijke ordening is omdat het college het aspect geluidhinder onvoldoende heeft meegewogen. Eisers wijzen daarbij op de geringe afstanden van de planlocatie tot de bedrijfswoning aan de [adres] , de bedrijven aan de [adres] en de gevaarlijke kruising van de Middelhoefseweg met de Amsterdamseweg waar de sirenes zullen worden aangezet. De kantoren en paktafels van één van de bedrijven en de medewerkers die daar werken, zijn 25 meter verwijderd van de Middelhoefseweg. Dat is waar de ambulances verplicht zijn om de sirenes aan te zetten. Bij het uitrukken van ambulances met sirenes zullen de medewerkers telefoongesprekken en onderling overleg moeten pauzeren. Verder is de kans op verstoring van de nachtrust voor [eiser 2] in zijn woning aan de [adres] door sirenes evident. Deze belangen zijn niet onderkend in de ruimtelijke beoordeling.
7. De vergunninghouder heeft als bijlage bij de ruimtelijke onderbouwing een akoestisch onderzoek Activiteitenbesluit ambulancepost Amersfoort van 11 november 2022 (het akoestisch onderzoeksrapport) van Weel Geluidsadvies gevoegd. In dit onderzoek is de berekende geluidbelasting van de ambulancepost op de gevels van de omliggende woningen getoetst aan de grenswaarden uit het Activiteitenbesluit. Verder is getoetst aan de zogenaamd 'schrikkelcirculaire' vanwege het verkeer van en naar de ambulancepost en is in de rapportage aandacht besteed aan het aspect van een goede ruimtelijke ordening.
8. In het akoestisch onderzoeksrapport wordt geconcludeerd dat de vestiging van de ambulancepost aan de Middelhoefseweg als inrichting op zichzelf voldoet aan de wetgeving. Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau is laag, het maximaal geluidniveau is ook laag als ervan wordt uitgegaan dat de sirene niet wordt ingeschakeld op het terrein van de inrichting. Het gebruik van de sirene is daar ook niet nodig. Wat betreft het verkeer van en naar de inrichting wordt ook voldaan aan de voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A). Het verkeer van en naar de inrichting leidt tot een etmaalwaarde van Letm=48 dB(A).
9. In het akoestisch onderzoeksrapport staat verder dat het maximale geluidniveau ten aanzien van het gebruik van de sirene op de openbare weg LAmax=89 dB(A) in de dagperiode en avondperiode bedraagt en 79 dB(A) in de nachtperiode. De berekende niveaus zijn hoog en kunnen hinderlijk zijn. Deze waarden zijn echter uitgezonderd van toetsing aan de wet- en regelgeving [3] en worden beoordeeld in het kader van een goede ruimtelijke ordening. Omdat een sirene moet worden ingeschakeld bij kruisingen met verkeerslichten is het gebruik noodzakelijk, er kan niet van worden afgezien. Gelet op de maatschappelijke noodzaak en het belang van gezondheidszorg heeft de wetgever beslist dat deze niveaus niet behoeven te worden getoetst. Met een gemiddelde van 6,84 spoedritten overdag, 1,48 spoedritten in de avond en 1,15 spoedritten per nacht is de hinder aanwezig maar in tijd en aantal beperkt.
10. In de ruimtelijke onderbouwing wordt nog vermeld dat het gaat om gemiddeld iets meer dan één rit per nacht. Dat is de periode waarin de overlast zich kan voordoen. In de dagperiode en in de avondperiode zijn er wat meer spoedritten, maar de hinder zal dan beperkt zijn. Gelet op de genoemde belangen, en het feit dan een ambulancepost vanwege de aanrijdtijden altijd in de directe nabijheid van stedelijke gebieden moet zijn gelegen is er sprake van een goede ruimtelijke ordening.
11. De rechtbank is van oordeel dat het college zich heeft mogen baseren op de ruimtelijke onderbouwing en het akoestisch onderzoeksrapport. In de ruimtelijke onderbouwing wordt het maatschappelijk belang van gezondheidszorg op het punt van geluid voldoende afgezet tegen de belangen van omwonenden. Eisers hebben het negatieve effect van het geluid op hun gezondheid niet met medische informatie onderbouwd. De beroepsgrond slaagt niet.
Verkeersveiligheid
12. Verder voeren eisers aan dat de omgevingsvergunning in strijd met een goede ruimtelijke ordening is omdat er ten onrechte geen rekening is gehouden met de verkeersveiligheid. Eisers stellen dat er ten onrechte geen verkeerskundig onderzoek bij de aanvraag in de procedure is gebracht. Gelet op de nabijheid van een kinderspeelparadijs, sportclubs en de woning van [eiser 2] , moet aan de vergunningaanvraag een deugdelijk verkeersonderzoek ten grondslag liggen. De ambulances zullen met hoge snelheid uitrukken en binnen enkele seconden langs de percelen van eisers rijden en de gevaarlijke kruising naderen. Ambulances zijn bijzondere verkeersdeelnemers, die niet gelijk te scharen zijn met bedrijfsauto’s die zich in het plangebied begeven.
13. Verder voeren eisers aan dat hun bedrijf aan de [adres] aan de Middelhoefseweg wordt ontsloten waar vrachtwagens en busjes zeer frequent goederen laden en lossen. Hierdoor zullen ambulancechauffeurs gehinderd worden in hun zicht en regelmatig moeten wachten om door te kunnen rijden. Dit had ook moeten worden betrokken bij een verkeerskundig onderzoek, aldus eisers.
14. Ten slotte stellen eisers dat er ten onrechte geen rekening is gehouden met de nabijheid van de drukke verkeerskruising tussen Amersfoort en Soest. Deze kruising is onoverzichtelijk en gevaarlijk, ook omdat 90% van de fietsers er door rood licht rijden. Met de komst van de ambulances wordt de verkeersonveiligheid van dit kruispunt verder vergroot. Ook hierom is een verkeerskundig onderzoek noodzakelijk.
15. In de ruimtelijke onderbouwing wordt ingegaan op de verkeersgeneratie en verkeersontsluiting als gevolg van de ambulancepost. Voor het bepalen van de verkeersgeneratie is gebruik gemaakt van de kengetallen van het CROW [4] . De verkeersgeneratie is bepaald op basis van de categorie 'bedrijf arbeidsextensief / bezoekersextensief'. Per 100 m² bruto vloeroppervlak (bvo) geldt een verkeersgeneratie van 3,6 tot 5,3 vervoersbewegingen per etmaal (gemiddeld 4,5). In het voorliggende plan is sprake van 2027 m² bvo. De verkeersgeneratie bedraagt daarmee 4,5 x (2027/100) = 90 vervoersbewegingen per etmaal. Daarnaast is op basis van gegevens van de vergunninghouder vastgesteld dat er gemiddeld per etmaal 20 ambulances uitrukken. Dat is verantwoord in bijlage 4 bij het eerder in deze genoemde akoestisch onderzoeksrapport. Ervan uitgaande dat iedere ambulance na een uitruk terugkeert op de ambulancepost, bedraagt het aantal verkeersbewegingen als gevolg van de ambulanceritten 40 per etmaal.
16. In totaal is er dus sprake van 130 (90 + 40) vervoersbewegingen per etmaal. De intensiteit op de Middelhoefseweg is 410 motorvoertuigbewegingen per etmaal. Wanneer daar 130 motorvoertuigbewegingen per etmaal bijkomen, bedraagt de totale etmaalintensiteit gemiddeld rond de 540 motorvoertuigbewegingen per etmaal. De maximale theoretische afwikkelingscapaciteit van de Middelhoefseweg is 6.000 motorvoertuigbewegingen per etmaal (CROW). Daarmee blijft de gemiddelde verkeersgeneratie per etmaal ruim binnen de normen. Vanaf het kruispunt Middelhoefseweg-Amsterdamseweg verspreidt het verkeer zich over diverse wegen (Amsterdamseweg, Birkstraat en Barchman Wuytierslaan). De toename van het verkeer is aanvaardbaar, zo staat in de ruimtelijke onderbouwing.
17. Het college heeft in de zienswijzenota toegelicht dat tijdens de bouw van de ambulancepost mogelijk tijdelijk enige overlast zal worden ervaren, hetgeen heel gebruikelijk is in een stedelijk gebied. Dat bezoekers na voltooiing van de bouw ambulances tegen zullen komen op de toegangsweg is heel goed mogelijk. Als de ambulances of het personeel aan komen rijden zal het als gewone verkeersdeelnemer zijn. Alleen bij het gebruik van geluid of optische signalen (spoedritten) zal de ambulance voorrang moeten verkrijgen. Zoals in de overwegingen over geluid is vermeld, gaat het om gemiddelde van 6,84 spoedritten overdag, 1,48 spoedritten in de avond en 1,15 spoedritten per nacht.
18. Kinderen zullen met hun begeleiders per auto of fiets Monkey Town / Superfun bezoeken. Een ambulance is uitsluitend een voorrangsvoertuig als deze met geluid en optische signalen vertrekt, maar dat is niet bij iedere deelname aan het verkeer het geval. Als de begeleiders van kinderen hier correct mee omgaan zoals zij overal op de openbare weg moeten, zal dit niet leiden tot verkeersonveilige situaties, aldus het college in de zienswijzenota.
19. In de zienswijze wordt verder opgemerkt dat ambulancechauffeurs speciaal zijn opgeleid om naar een locatie van een incident te rijden al dan niet met de inzet van een sirene en optische geluiden. Zij mogen zich als voorrangsvoertuig in het verkeer begeven op grond van de Regeling optische en geluidssignalen 2009. Deze regeling geeft aan dat wanneer er sprake is een dergelijke situatie en deze is verder uitgewerkt in een instructieregeling voor chauffeurs. De chauffeurs zijn heel goed in staat in te schatten afhankelijk van de aard van de melding en de situatie op de weg en het tijdstip welke signalen er nodig zijn om zo snel mogelijk ter plaatse te komen.
20. Het college heeft op de zitting aanvullend toegelicht dat de verkeerslichten na bouw van de ambulancepost op het kruispunt van de Middelhoefseweg met de Amsterdamseweg zullen worden aangepast om voorrang aan ambulances te geven.
21. De rechtbank is van oordeel dat het college zich op het punt van verkeersveiligheid heeft mogen baseren op de ruimtelijke onderbouwing. De rechtbank kan het college ook volgen in zijn toelichting in de zienswijzenota dat er, ondanks dat er enige mate van verkeersoverlast zal optreden, sprake is van een verantwoorde situatie wat betreft verkeersveiligheid. Uit de ruimtelijke onderbouwing blijkt dat er onderzoek is gedaan naar de verkeersgeneratie van de ambulancepost. Eisers hebben onvoldoende onderbouwd dat er nader onderzoek naar de verkeersveiligheid had moeten plaatsvinden. Het college heeft daarbij de gemoeide belangen van omwonenden en het feit dat een ambulancepost in verband met de aanrijdtijden altijd in de directe nabijheid van stedelijke gebieden moet zijn gelegen in het belang van de gezondheidszorg, gedegen afgewogen. De rechtbank merkt nog op dat het, gelet op de feitelijke situatie op het perceel aan de [adres] , voor de hand ligt dat het laden en lossen van goederen op dit perceel zelf plaatsvindt. Verder hoeft het college bij zijn besluitvorming geen rekening te houden met de omstandigheid dat er fietsers zijn die zich niet aan de verkeersregels houden en door rood licht rijden. De beroepsgrond slaagt niet.
Parkeerdruk
22. Ten slotte voeren eisers aan dat het college de ruimtelijke gevolgen van de parkeerdruk als gevolg van de ambulancepost onvoldoende heeft onderzocht en meegewogen. Eisers stellen dat het bestaande parkeerterrein een cruciale functie vervult als overloopvoorziening voor diverse recreatieve voorzieningen in de directe omgeving (de dierentuin, een buitenzwemlocatie, een openluchttheater en kinderspeelparadijs Monkey Town / Superfun). In de huidige situatie wijken bezoekers tijdens drukke dagen uit naar de parkeerruimte bij Monkey Town / Superfun, omdat de parkeerdruk de lokale capaciteit overstijgt. Indien op dit parkeerterrein een ambulancepost wordt gevestigd, inclusief afbakening van een deel van het terrein als dienstgebied of uitrukstrook, vervalt een substantieel deel van die parkeercapaciteit, zonder dat hiervoor een alternatief wordt geboden.
23. Volgens vaste rechtspraak van de Afdeling [5] hoeft bij de beoordeling van de vraag of wordt voorzien in voldoende parkeergelegenheid alleen rekening te worden gehouden met de toename van de parkeerbehoefte als gevolg van het realiseren van het beoogde nieuwe gebruik. Een eventueel bestaand tekort kan als regel buiten beschouwing worden gelaten.
24. Het college heeft toegelicht dat voor de bouw van de ambulancepost ongeveer 100 parkeerplaatsen zullen verdwijnen. De ambulancepost zal grotendeels op het verharde parkeerterrein worden gerealiseerd. Het parkeerterrein is in 2010 aangelegd deels voor Superfun en deels als overloopterrein voor het dierenpark Amersfoort. Het dierenpark gebruikt dit overloopterrein niet meer omdat op hun eigen terrein de parkeervoorzieningen zijn toegenomen. Mede naar aanleiding van de zienswijzen is een nadere parkeerdrukmeting uitgevoerd. Op het gehele terrein zijn 310 parkeerplaatsen aanwezig en één gehandicapte parkeerplaats. De meting is gedurende verschillende dagen en tijdstippen uitgevoerd. Op het drukste moment van de meting bedroeg de bezetting feitelijk 97 parkeerplaatsen en dus een bezettingsgraad van 31%. Met een afname van 100 parkeerplaatsen neemt de bezettingsgraad toe tot om en nabij de 45%. Dat blijft ook ver beneden de bezettingsgraad van 85%.
25. Hieruit blijkt afdoende dat het vervallen van de parkeerplaatsen als gevolg van de komst van de ambulancepost geen onevenredige gevolgen voor de omgeving met zich brengt. Dat het terrein feitelijk incidenteel wordt gebruikt als parkeerterrein voor bezoekers van een evenement of voor recreatie in de omgeving maakt dit niet anders. Het Dierenpark Amersfoort heeft inmiddels elders voldoende parkeergelegenheid en ook voor Monkey Town / Super Fun is het aantal parkeerplaatsen toereikend. Eisers hebben niet onderbouwd dat er parkeerplaatsen verdwijnen die zijn meegenomen bij de berekening van de parkeercapaciteit voor een andere vergunning die is verleend in het verleden. De beroepsgrond slaagt niet.
Conclusie en gevolgen
26. Het beroep is ongegrond. Dat betekent dat het college de omgevingsvergunning voor de nieuwbouw van een ambulancepost aan de Middelhoefseweg in Amersfoort redelijkerwijs heeft kunnen verlenen. Eisers krijgen daarom het griffierecht niet terug. Zij krijgen ook geen vergoeding van hun proceskosten.
Beslissing
De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is gedaan door mr. V.E.H.G. Visser, rechter, in aanwezigheid van
mr. J.M.T. Bouwman, griffier. Uitgesproken in het openbaar op 10 september 2025.
griffier
rechter
Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:
Informatie over hoger beroep
Een partij die het niet eens is met deze uitspraak, kan een hogerberoepschrift sturen naar de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State waarin wordt uitgelegd waarom deze partij het niet eens is met deze uitspraak. Het hogerberoepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden. Kan de indiener de behandeling van het hoger beroep niet afwachten, omdat de zaak spoed heeft, dan kan de indiener de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vragen om een voorlopige voorziening (een tijdelijke maatregel) te treffen.