Uitspraak
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Team Straf, zittingsplaats Alkmaar
Meervoudige kamer
Parketnummer: 15.065539.22
Uitspraakdatum: 17 juni 2025
Beslissing ex artikel 6:6:10 eerste lid Wetboek van Strafvordering (Sv)
op de vordering van de officier van justitie tot verlenging van de termijn van de terbeschikkingstelling van
[betrokkene],
geboren op [geboortedatum] te [geboorteplaats],
thans verblijvende in de PI Veenhuizen, [adres],
hierna: betrokkene,
met twee jaar.
1.De procedure
Bij vonnis van deze rechtbank van 25 april 2023 is aan betrokkene de maatregel van terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege opgelegd wegens, zakelijk weergegeven, onder meer diefstal met geweld en afpersing in vereniging en poging tot diefstal met geweld in vereniging.
Deze delicten zijn misdrijven die gericht zijn tegen of gevaar veroorzaken voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.
De termijn van de terbeschikkingstelling nam een aanvang op 13 juli 2023.
De onderhavige vordering is op 5 juni 2025 bij de rechtbank ingediend.
De rechtbank heeft kennisgenomen van de processtukken, waaronder:
- een advies als bedoeld in artikel 6:6:12, lid 1, aanhef en onder a van het Wetboek van Strafvordering (Sv), van 4 juni 2025, afkomstig van Trajectum (hierna: de kliniek) en ondertekend door [deskundige 1], hoofd van de inrichting.
Op 17 juni 2025 is de vordering op een openbare terechtzitting behandeld. Betrokkene is gehoord, alsmede de deskundige van de kliniek, te weten [deskundige 2] GZ-psycholoog. Verder waren aanwezig de officier van justitie en de raadsman van betrokkene, mr. V. Mes, advocaat te Hoorn.
Van het verhandelde tijdens deze zitting is afzonderlijk proces-verbaal opgemaakt.
2.Het advies van de kliniek
Het advies van de kliniek houdt, voor zover relevant, het volgende in:
“Op basis van diagnostisch onderzoek voor klinische multidisciplinaire rapportage kan er bij betrokkene gesproken worden van een autismespectrumstoornis, een licht verstandelijke beperking, ADHD en antisociale- en narcistische persoonlijkheidstrekken. Tevens is er sprake van een stoornis in cannabisgebruik.
Betrokkene heeft forse beperkingen in de informatieverwerking en oplossingsvaardigheden. De zelfredzaamheid schiet tekort en binnen een sociale context heeft hij onvoldoende overzicht, is hij rusteloos, clownesk, impulsief en verhoogd beïnvloedbaar. Hij is sterk afhankelijk van begeleiding, maar heeft de neiging zich vanuit wantrouwen, zelfbepalende en opportunistische motieven te onttrekken aan positieve autoriteitsfiguren die hij nog hard nodig heeft. Er zijn problemen in de impuls- en emotieregulatie. De gewetensfunctie is ten gevolge van de pathologie beperkt.
Aangezien betrokkene nog niet is gestart met zijn TBS behandeling, is de stoornis nog immer aanwezig en risicovol.
Uit de (…) Klinische multidisciplinaire rapportage (…) komt een hoog
recidiverisico op geweld naar voren. Dit verhoogde risico komt voort uit zowel de historische factoren (eerder geweld, overig antisociaal gedrag, middelenmisbruik, ernstige psychische stoornis, gewelddadige opvattingen en een negatief resultaat van eerdere behandeling), maar ook uit de huidige risicofactoren (gebrekkig inzicht, gewelddadige denkbeelden, symptomen van ernstige psychische stoornis, instabiliteit en een gebrekkige respons op behandeling). In de toekomst zijn, zonder interventie, ook deze risicofactoren onverminderd aanwezig. Er zijn geen beschermende factoren (…). Het is ongunstig dat betrokkene eerdere strafbare feiten blijft ontkennen, zijn aandeel externaliseert en nauwelijks probleembesef of slachtofferempathie heeft.
Al met al schatten onderzoekers de kans op recidive hoog in, waarbij vooral de kans zeer groot is dat betrokkene zich in risicovolle situaties zal begeven waarbij de mate van escalatie en gevaar vooral afhankelijk zal zijn van de context, omdat de regulerende functies van betrokkene op zo’n moment tekortschieten. Dit maakt zijn delictgedrag onvoorspelbaar en potentieel gevaarlijk.
De verwachting is dat betrokkene (…) komend jaar opgenomen wordt binnen de Forensisch Psychiatrische Kliniek (hierna FPK) de Beuken, Trajectum KBN, locatie Boschoord. Er is nog geen informatie te geven over de verwachtingen ten aanzien van de koers. Aangezien de behandeling nog moet starten is niet te verwachten - nu betrokkene nog geplaatst moet worden en de behandeling nog aan moet vangen - dat binnen twee jaar de TBS behandeling afgerond is.”
De kliniek adviseert de terbeschikkingstelling van betrokkene te verlengen met twee jaar.
De deskundige [deskundige 2] heeft ter terechtzitting, namens de kliniek, dit advies gehandhaafd. Zij heeft toegelicht dat betrokkene nog op de wachtlijst staat voor plaatsing in FPK De Beuken, Trajectum locatie Boschoord (hierna: FPK De Beuken). De plaatsing van betrokkene in deze FPK werd begin 2025 verwacht, maar hij staat op dit moment nog steeds als nummer 5 op de wachtlijst. Volgens de deskundige is er op korte termijn geen plek voor betrokkene te verwachten.
4.Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft de vordering ter zitting mondeling gewijzigd, in die zin dat de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege moet worden verlengd met één jaar. Betrokkene wacht al geruime tijd op plaatsing in FPK De Beuken. De officier van justitie weet niet op welke termijn betrokkene in deze kliniek kan worden opgenomen. De officier van justitie acht het wenselijk dat voorafgaand aan de volgende zitting een dubbelrapportage wordt opgesteld, om te bezien of nadere diagnostiek noodzakelijk is.
5.Het standpunt van de verdediging
De raadsman kan zich vinden in de gewijzigde vordering van de officier van justitie tot verlenging van de terbeschikkingstelling met één jaar. Ook onderschrijft hij het voornemen om voorafgaand aan de volgende verlengingszitting een dubbelrapportage op te (laten) maken. De raadsman heeft verder opgemerkt dat het hem en betrokkene zeer frustreert dat betrokkene nog niet wordt behandeld voor zijn stoornissen en dat het mogelijk nog geruime tijd kan duren voordat die behandeling start. De raadsman vraagt zich af waarom wordt vastgehouden aan plaatsing in FPK De Beuken en meent dat onderzocht moet worden of betrokkene in een andere kliniek met eenzelfde beveiligingsniveau kan worden geplaatst.
Ten slotte heeft de raadsman de rechtbank verzocht in haar beslissing de noodklok ten aanzien van de “passantenproblematiek” te luiden.
6.De beoordeling
Verloop van de tbs-maatregel tot nu toe
De tbs-maatregel is op 25 april 2023 aan betrokkene opgelegd. Inmiddels wacht betrokkene – als zogenoemde tbs-passant – al twee jaren in detentie op een plek in een tbs-kliniek. Betrokkene staat als nummer vijf op de wachtlijst voor kliniek FPK De Beuken, een kliniek die gespecialiseerd is in de problematiek van betrokkene. Het valt niet te verwachten dat binnen afzienbare tijd een plek in deze kliniek zal vrijkomen. Betrokkene is op dit moment niet ingeschreven voor andere klinieken.
Er is een recent opgemaakt verlengingsadvies, opgesteld door de directeur van Trajectum. Het advies is met name gebaseerd op het diagnostisch onderzoek in de klinische dubbelrapportage van 19 oktober 2022, aangezien betrokkene nog niet ter behandeling is opgenomen in een tbs-kliniek. Om diezelfde reden ontbreken de wettelijke aantekeningen. Gelet op het verlengingsadvies en in aanmerking genomen dat de deskundige ter terechtzitting is gehoord, acht de rechtbank zich niettemin – en in afwijking van het bepaalde in artikel 6:6:12 lid 1 Sv – voldoende voorgelicht om op de vordering te kunnen beslissen.
Op grond van het hiervoor weergegeven verlengingsadvies en de toelichting die de deskundige daarop ter terechtzitting heeft gegeven, komt de rechtbank tot de conclusie dat de bij betrokkene vastgestelde autismespectrumstoornis, licht verstandelijke beperking, ADHD, antisociale- en narcistische persoonlijkheidstrekken en stoornis in cannabisgebruik, onverminderd aanwezig zijn, en dat het recidiverisico nog altijd hoog is.
De rechtbank is gelet op het voorgaande van oordeel dat de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen de verlenging van de tbs van betrokkene eist. Aan de vereisten van proportionaliteit en subsidiariteit wordt voldaan.
PassantenproblematiekDe raadsman heeft – daarin gesteund door de officier van justitie – ter terechtzitting terecht nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de zogenoemde passantenproblematiek: betrokkene wacht al twee jaren in een penitentiaire inrichting (gevangenis) op een plek in een tbs-kliniek. Een dergelijke wachttijd is volstrekt onwenselijk, in de eerste plaats uiteraard voor betrokkene zelf. Maar ook de samenleving is erbij gebaat dat een tbs-gestelde zo spoedig mogelijk – en eigenlijk: direct – na het begin van de tbs wordt opgenomen in een kliniek en kan beginnen met diens behandeling. In de rechtspraak is de passantenproblematiek (ook recent) meermalen onder de aandacht gebracht en is de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid opgeroepen om dit probleem met de hoogste prioriteit op te lossen (vgl. ECLI:NL:RBMNE:2025:1008 en ECLI:NL:RBMNE:2025:1154). De rechtbank onderschrijft deze oproep ten volle. Desondanks ziet de rechtbank, in aanmerking genomen hetgeen hiervoor is overwogen en vanuit het oogpunt van beveiliging, geen andere mogelijkheid dan verlenging van de tbs-maatregel met dwangverpleging.
Termijn van verlengingGelet op de gewijzigde vordering van de officier van justitie en diens toezegging dat voorafgaand aan de volgende zitting een nieuwe dubbelrapportage zal worden aangevraagd, zal de rechtbank de termijn van de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege verlengen met één jaar, ondanks het advies om de maatregel met twee jaren te verlengen. De rechtbank overweegt dat het weliswaar niet in de lijn der verwachting ligt dat de behandeling binnen twee jaren is afgerond, maar vanwege de zeer lange wachttijd vindt de rechtbank het wenselijk om een vinger aan de pols te houden. Daarbij acht de rechtbank het van belang dat mede op basis van een nieuwe rapportage wordt gekeken of er mogelijk andere klinieken zijn waar de betrokkene – op kortere termijn dan in FPK De Beuken – kan worden geplaatst.
6.De beslissing
De rechtbank:
Wijst de vordering van de officier van justitie toe en
verlengtde termijn van de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege van [betrokkene] met
één jaar.
verlengtde termijn van de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege van [betrokkene] met
één jaar.
Samenstelling rechtbank en uitspraakdatum
Deze beslissing is gegeven door
mr. T. de Bont, voorzitter,
mr. S. Mac Donald en mr. P. Reemst, rechters,
in tegenwoordigheid van G.A.M. Delis, griffier,
en in het openbaar uitgesproken op 17 juni 2025.