ECLI:NL:RBNNE:2020:4755

• Datum uitspraak: 9 december 2020
• Publicatiedatum: 6 januari 2021
• Zaaknummer: C/19/123519 / HA ZA 18-129
• Instantie: Rechtbank Noord-Nederland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: E.W. van Weringh
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Aansprakelijkheid van een wedstrijdorganisatie voor schade door omgewaaide tent tijdens hippisch springconcours

In deze zaak vorderden eiseressen schadevergoeding van de stichting CSI Salland en andere gedaagden naar aanleiding van een incident tijdens een hippisch springconcours op 5 oktober 2017, waarbij een tent omwaaide en schade veroorzaakte aan een paard en letsel aan een groom. De rechtbank beoordeelde de aansprakelijkheid van de organisatie en de betrokken partijen. De rechtbank oordeelde dat CSI Salland onrechtmatig had gehandeld door de tent in gebruik te houden ondanks een waarschuwing van het KNMI voor zware windstoten. De rechtbank oordeelde dat het beroep van CSI Salland op exoneratieclausules naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar was. De rechtbank stelde vast dat de tent niet veilig was opgebouwd en dat de organisatie niet voldeed aan de vergunningsvoorschriften. De vorderingen van eiseressen werden in grote lijnen toegewezen, en de rechtbank droeg partijen op deskundigen te benoemen om de schade aan het paard te beoordelen. De zaak heeft een internationaal aspect door de betrokkenheid van Belgische gedaagden. De rechtbank hield verdere beslissingen aan en verwees de zaak naar de rol voor verdere behandeling.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling privaatrecht

Locatie Assen

Vonnis van 9 december 2020

in de
hoofdzaak met zaaknummer / rolnummer: C/19/123519 / HA ZA 18-129 van

1. [eiseres 1]

,

2. [eiseres 2]

beiden gevestigd te [woonplaats] ,

eiseressen, hierna ieder voor zich
[eiseres 1] en
[eiseres 2] en samen in enkelvoud
[eiseressen 1] ,

advocaat mr. L.M. Schelstraete te 's-Hertogenbosch,

tegen

1. de stichting STICHTING CSI SALLAND,

gevestigd te [woonplaats] ,

gedaagde, hierna:
CSI Salland ,

advocaat mr. I.M.C.A. Reinders Folmer te Amsterdam,

2.
[gedaagde] ,

wonende te [woonplaats] (België),

gedaagde, hierna:
[naam 1] ,

advocaat mr. L.K. de Haan te Rotterdam,

3. buitenlandse rechtsvorm
A.V.S. SHOP B.V.B.A. ,

gevestigd te [woonplaats] (België),

gedaagde, hierna:
AVS ,

advocaat mr. L.K. de Haan te Rotterdam,

in
vrijwaringszaak 1 met zaaknummer / rolnummer C/19/126855 / HA ZA 19-93 van

de stichting

STICHTING CSI SALLAND ,

gevestigd te [woonplaats] ,

eiseres, hierna:
CSI Salland ,

advocaat mr. I.M.C.A. Reinders Folmer te Amsterdam,

tegen

1. [gedaagde] ,

wonende te [woonplaats] (België),

2. buitenlandse rechtsvorm
A.V.S. SHOP B.V.B.A. ,

gevestigd te [woonplaats] (België),

gedaagden, hierna:
[naam 1] en
AVS ,

advocaat mr. L.K. de Haan te Rotterdam,

en in de
vrijwaringszaak 2 met kenmerk 126973 HA ZA 19-102 van

1. [eiser] ,

wonende te [woonplaats] (België),

gedaagde, hierna:
[naam 1] ,

advocaat mr. H. Lebbing te Rotterdam,

2. de buitenlandse rechtsvorm
A.V.S. SHOP B.V.B.A. ,

gevestigd te [woonplaats] (België),

gedaagde, hierna:
AVS ,

advocaat mr. H. Lebbing te Rotterdam,

tegen

de stichting
STICHTING CSI SALLAND ,

gevestigd te [woonplaats] ,

gedaagde, hierna:
CSI Salland ,

advocaat mr. I.M.C.A. Reinders Folmer te Amsterdam.

1. De procedure in alle zaken

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de tussenvonnissen van 4 september 2019;
• het proces-verbaal van comparitie van 9 maart 2020;
• de op de comparitie genomen akte van [eiseressen 1]
• het bericht van partijen op de rol van 25 maart 2020 dat zij geen minnelijke regeling

hebben getroffen.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten in alle zaken

2.1.

[eiseres 1] is eigenaar van het paard [naam 2] (nader aangeduid in productie 1 bij de dagvaarding en hierna aangeduid als het paard).

2.2.

CSI Salland organiseerde jaarlijks, onder auspiciën van de Federation Equestre Internationale (FEI) een hippisch springconcours in [woonplaats] , [gemeente] . De [gemeente] heeft CSI Salland op 7 augustus 2017 een vergunning verleend voor het houden van het internationaal springconcours CSI Salland op 4 tot en met 8 oktober 2017 (hierna: het springconcours). Aan deze vergunning heeft de [gemeente] onder meer de volgende voorschriften verbonden:

Bijlage 1 (…)

1. Algemeen

a. de organisator neemt alle mogelijke maatregelen om te voorkomen dat de [gemeente] dan wel derden door het gebruik van deze vergunningen c.q. ontheffingen schade lijden.

(…)

Voorschriften ten aanzien van constructieve veiligheid (…)

b. de vergunninghouder van het evenement is eindverantwoordelijk voor de veilige plaatsing en het veilige gebruik van objecten.

(…)

Bijlage 4

Veiligheidsplan 2017 (…)

7. slechte weersomstandigheden (…)

7.1

Op welke manier wordt het weer door de organisatie gemonitord?

Volgen van de buienrardar

7.2

Welke acties worden door de organisatie ondernomen als de windsnelheid oploopt?

Bewaking en toezicht bij en in de tenten waar de paarden staan gestald (…)

Bij windkracht 7 mag een tent niet in gebruik zijn.

2.3.

Ten behoeve van het springconcours heeft CSI Salland een overeenkomst betreffende de huur en plaatsing van verhuurboxen met tent gesloten met een Belgisch bedrijf. De op de overeenkomst ziende "bestelbon verhuurboxen" vermeldt " [naam 1] " en de bestelbon is voor akkoord ondertekend door " [x] [naam 1] ".

De tenten zijn op 27 en 28 september 2017 op het concoursterrein geplaatst.

Uit bij de tenten behorende documenten volgt dat de tenten een windsnelheid van maximaal 100 km/u kunnen weerstaan, waarbij openingen gelijk moeten zijn verdeeld over elke wand en één wand niet helemaal open mag zijn terwijl andere wanden geen of weinig openingen hebben.

2.4.

De wedstrijd van het springconcours is door CSI Salland via de Koninklijke Nederlands Hippische Sportfederatie (KNHS) aangemeld bij de FEI. Nadat de KNHS en de FEI het vraagprogramma (het wedstrijdreglement) voor het springconcours, met daarin het
Draft Schedule , hadden goedgekeurd, konden deelnemers zich voor de wedstrijd inschrijven. Dat kon alleen door aanmelding bij de landelijke federatie. Voor Nederlandse deelnemers verliep aanmelding via inlog op "mijn KNHS". De KNHS zorgde voor inschrijving bij de wedstrijdorganisatie en stelde inschrijvers van acceptatie op de hoogte.

2.5.

In het hiervoor bedoelde vraagprogramma heeft CSI Salland de volgende exoneratieclausules opgenomen:

1. Insurances and national requirements

To the greatest extent permitted by law, the FEI and the FEI Event Organisor shall NOT be liable for any damages relating to loss of property or injury of any kind to Athletes, Owners, Support Personnel or Horses at or in connection with an FEI Event and the FEI expressly excludes all such liability.

(…)

1.2.2.

Additional Liability Information

To the greatest extent permitted by law, the Organizer, the Organizing Committee and all persons working for he Organizing Committee shall not be liable for any material or physical damage, accident or illness which may occur to owners, renters, competitors, horses and grooms, under any circumstances, within or out of the competition ground before, during or after the competitions.

The Organizer, the Organizing Committee and all persons working for the Organizer shall not be liable for damage to driving vehicles, saddlers, stable attachment and other prperty (including theft and loss).

2.6.

In 2017 heeft [naam 3] zich met het paard aangemeld voor het springconcours. [naam 3] was als amazone met het paard op 5 oktober 2017 aanwezig op het springconcours. Zij werd vergezeld door [naam 4] als haar groom. [eiseres 2] was en is de werkgever van mevrouw [naam 4] .

2.7.

Op 4 oktober 2017 heeft het KNMI met een code geel gewaarschuwd voor zware windstoten van 75-100 km/u op 5 oktober 2017, ook voor de streek van het springconcours.

Uit de als productie 38 door [eiseressen 1] overgelegde berichten van het KNMI blijkt dat op 5 oktober 2017 om 10:50 uur in de streek van het springconcours windstoten voorkwamen met snelheden van 66-76 km/u en mogelijk zelfs van 76-86 km/u; [woonplaats] , [gemeente] , ligt ongeveer op de grens tussen deze windgebieden op de kaart van het KNMI.

Uit een beschrijving door het KNMI van de weersverschijnselen op 5 oktober 2017 (productie 3 bij dagvaarding hoofdzaak) blijkt:

Tijdens de zwaarste stoten werden, met uitzondering van Limburg, Gelderland en delen van Brabant en Utrecht, windsnelheden van meer dan 75 km/uur gemeten

Als feit van algemene bekendheid (
https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/windschaal-van-beaufort, en productie 37 van [eiseressen 1] ) neemt de rechtbank op dat windkracht op de schaal van Beaufort als volgt correspondeert met windsnelheid:

Kracht

Benaming

Windgemiddelde snelheid over 10 minuten (km/u)

6

krachtig

39-49

7

hard

50-61

8

stormachtig

62-74

9

storm

75-88

10

Zware storm

89-102

2.8.

Op 5 oktober 2017 is een van de tenten op het terrein van het springconcours omgewaaid. In die tent bevonden zich op dat moment mevrouw [naam 4] en het (opgezadelde) paard. Zij zijn onder de omgewaaide tent terechtgekomen. Mevrouw [naam 4] heeft het paard los moeten laten omdat het er in paniek vandoor rende.

2.9.

Toezichthouder [naam 5] (Afdeling Vergunningen, toezicht en milieu) heeft een bezoekrapport d.d. 5 oktober 2017 opgesteld (productie 15 conclusie van antwoord CSI Salland hoofdzaak). In dit rapport is onder meer het volgende opgenomen:

De tenten zijn alleen in de voor- en achtergevel voorzien van (horizontale) trekbanden maar in de rest van de tent is deze niet aanwezig. Ook is de tent in de oorspronkelijke opzet niet afgeschoord door b.v. spanbanden

De kolommen zijn in de grond verankerd met gladde stalen pennen van ongeveer 60 cm die verticaal in de grond zijn aangebracht. De ondergrond is na hevige regenval drassig en hierdoor laat de mate van verankering, in verticale richting, te wensen over.

2.10.

Op 11 oktober 2017 heeft dierenarts [naam 6] het paard gezien en door hem waargenomen letsel beschreven (productie 7 bij dagvaarding hoofdzaak).

Op 28 oktober 2017 en 10 november 2017 heeft dierenarts [naam 7] het paard onderzocht (productie 8 bij dagvaarding hoofdzaak).

Het paard is doorverwezen naar Paardenkliniek [naam 8] en daar op 14 november 2017 geopereerd (productie 9 bij dagvaarding hoofdzaak).

Op 5 januari 2018 heeft dierenarts [naam 9] van Paardenkliniek [naam 10] BV het paard onderzocht (productie 17 bij dagvaarding hoofdzaak).

Op 26 februari 2018 (of, volgens de datum op de röntgenfoto's, 26 januari 2018) heeft dierenarts [naam 7] het paard opnieuw onderzocht (productie 10 bij dagvaarding hoofdzaak).

In een e-mail van 10 april 2018 (productie 10 conclusie van antwoord CSI Salland hoofdzaak) is een reactie van dierenarts [naam 9] op de rapportages van [naam 7] opgenomen.

2.11.

In opdracht van [eiseres 1] heeft ing. [naam 11] als register taxateur paarden & pony's de vrije verkoopwaarde van het paard in een rapport van 26 november 2017 (productie 11 bij dagvaarding) als volgt gewaardeerd:

- begin oktober 2017, vóór het springconcours: € 200.000,00 exclusief BTW,

- 26 november 2017: € 10.000,00 exclusief BTW.

2.12.

Mevrouw [naam 4] heeft zich op 5 oktober 2017, direct na het incident, ziek gemeld. Kort daarna waren op haar lichaam bloeduitstortingen zichtbaar (productie 12 bij dagvaarding hoofdzaak). Op 25 oktober 2017 is mevrouw [naam 4] hersteld gemeld en op 26 oktober 2017 heeft zij haar werk voor [eiseres 2] hervat.

Op 3 april 2018 schreef de door de verzekeraar van CSI Salland ingeschakelde schade-expert aan de advocaat van [eiseres 2] dat, anders dan namens [eiseres 2] is gesteld, de medisch adviseur geen medische informatie van mevrouw [naam 4] heeft ontvangen. Verder vraagt hij of een letselschaderegelaar contact kan opnemen met mevrouw [naam 4] (productie 6 conclusie van antwoord CSI Salland hoofdzaak). Pas in februari 2020 heeft [eiseres 2] enige nadere medische informatie verschaft. Daaruit volgt dat mevrouw [naam 4] zich op 25 september 2018 heeft ziek gemeld. Zij is daarna door de bedrijfsarts 100% arbeidsongeschikt verklaard voor eigen of ander werk en per 17 april 2019 slechts beperkt belastbaar geacht voor aangepaste werkzaamheden (producties 41, 42 en 43 van [eiseressen 1] ).

3. Het geschil

in de hoofdzaak

3.1.

[eiseressen 1] vordert na wijziging van eis dat de rechtbank bij uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis:

1) voor recht verklaart dat CSI Salland en August [naam 1] althans AVS uit hoofde van artikel 6:162 BW, artikel 6:173 BW en/of artikel 6:171 BW hoofdelijk aansprakelijk zijn jegens [eiseressen 1] ;

2) CSI Salland en [naam 1] althans AVS hoofdelijk veroordeelt om aan [eiseres 1] te voldoen een bedrag van € 199.099,20 excl. btw + PM te vermeerderen € 2.762,24 wegens buitengerechtelijke incassokosten en met de wettelijke rente;

3) CSI Salland en [naam 1] althans AVS hoofdelijk veroordeelt om aan [eiseres 2] schade te vergoeden, op te maken bij staat;

4) CSI Salland, [naam 1] en AVS hoofdelijk veroordeelt in de proceskosten, met inbegrip van de nakosten, en vermeerderd met wettelijke rente.

3.2.

CSI Salland, [naam 1] en AVS voeren verweer.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

in vrijwaringszaak 1

3.4.

CSI Salland vordert dat de rechtbank bij uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis [naam 1] en AVS veroordeelt om aan CSI Salland te betalen:

1) al hetgeen waartoe CSI Salland in de hoofdzaak ten behoeve van [eiseressen 1] mocht worden veroordeeld,

2) alle aan de zijde van CSI Salland in de hoofdzaak gemaakte en nog te maken kosten van rechtskundige bijstand, verhaal en verweer in en buiten rechte, op te maken bij staat;

3) de door CSI Salland geleden (reputatie)schade als gevolg van de tekortschieting door, althans het onzorgvuldig handelen van [naam 1] en AVS bij de opbouw van de tenten, op te maken bij staat;

4) de proceskosten en nakosten van deze vrijwaringszaak vermeerderd met wettelijke rente daarover.

3.5.

[naam 1] en AVS voeren verweer.

3.6.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

in vrijwaringszaak 2

3.7.

[naam 1] en AVS vorderen dat de rechtbank bij uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis:

1) voor recht verklaart dat CSI Salland gehouden is [naam 1] en AVS te vrijwaren voor al hetgeen waartoe zij in de hoofdprocedure jegens [eiseressen 1] mochten worden veroordeeld;

2) CSI Salland veroordeelt tot betaling binnen 14 dagen na de datum van het vonnis, te vermeerderen met de wettelijke rente;

3) CSI Salland veroordeelt tot betaling van de proceskosten en de nakosten van [naam 1] en AVS in zowel de hoofd- als de vrijwaringsprocedure, te vermeerderen met wettelijke rente.

3.8.

CSI Salland voert verweer.

3.9.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

in alle zaken

4.1.

[naam 1] en AVS zijn Belgische procespartijen. De zaak heeft daarmee een internationaal aspect. De rechtbank moet daarom ambtshalve beoordelen of zij internationale rechtsmacht heeft en, zo ja, welk recht van toepassing is.

Met betrekking tot de internationale rechtsmacht stelt de rechtbank vast dat er meer dan één verweerder is. CSI Salland is een Nederlandse procespartij. Tussen de zaak tegen CSI Salland en die tegen [naam 1] en AVS bestaat naar het oordeel van de rechtbank een zo nauwe band dat een goede rechtsbedeling vraagt om gelijktijdige behandeling en berechting, teneinde te vermijden dat bij afzonderlijke berechting van de zaken onverenigbare beslissingen worden gegeven. De rechtbank heeft daarom op grond van artikel 8 EEX-Vo internationale rechtsmacht.

[eiseressen 1] baseert zijn vordering op bepalingen uit de afdelingen 1 en 2 van titel 3 van boek 6 BW (onrechtmatige daad). Voor dat geval bepaalt artikel 4 Rome II dat in beginsel het recht van het land waar de schade zich voordoet van toepassing is, ongeacht in welk land de schadeveroorzakende gebeurtenis zich heeft voorgedaan of in welk land zich de indirecte gevolgen van die gebeurtenis zich voordoen. De rechtbank constateert dat de gestelde schade zich voordoet in Nederland. Dat brengt mee dat Nederlands recht van toepassing is.

in de hoofdzaak

De vorderingen tegen AVS

4.2.

AVS heeft gemotiveerd uiteengezet dat zij geen partij is bij de overeenkomst met CSI Salland ter zake van de huur van de tenten, maar dat dat (de eenmanszaak van) [naam 1] is. Zij merkt verder op dat [eiseressen 1] in strijd met artikel 150 Rv niet heeft onderbouwd waarom AVS op enige wijze betrokken zou zijn. De rechtbank moet vaststellen dat [eiseressen 1] hier niets tegenin heeft gebracht; ook op de comparitie heeft [eiseressen 1] AVS ongenuanceerd met [naam 1] over één kam geschoren. Daarmee heeft hij niet aan zijn stelplicht aangaande zijn tegen AVS ingestelde vorderingen voldaan.

De rechtbank zal deze vorderingen daarom afwijzen. In het eindvonnis zal [eiseressen 1] in de proceskosten van AVS worden veroordeeld. De rechtbank zal die kosten te zijner tijd begroten op de dan vastgestelde waarde van 2 salarispunten.

De vordering van [eiseres 1]

4.3.

De vordering van [eiseres 1] ziet vooral op gesteld letsel dat het paard door het incident van 5 oktober 2017 heeft opgelopen en de waardevermindering van het dier als gevolg daarvan. Volgens [eiseressen 1] hebben CSI Salland en [naam 1] onrechtmatig gehandeld door de omgewaaide tent niet zodanig op te bouwen dat deze bestand was tegen de weersomstandigheden ten tijde van het gebruik ervan en door de tent ondanks de weerwaarschuwing en de weersomstandigheden in gebruik te houden. [eiseressen 1] is verder van mening dat aansprakelijkheid ook voortvloeit uit de artikelen 6:173 en 171 BW.

CSI Salland betwist onrechtmatig te hebben gehandeld. Ook meent zij niet kwalitatief aansprakelijk te zijn. Verder doet zij een beroep op de onder 2.5. opgenomen exoneratieclausules. CSI Salland betwist bovendien dat er causaal verband bestaat tussen de door [eiseres 1] gestelde schade en het omwaaien van de tent op 5 oktober 2017.

[naam 1] voert aan dat de omgewaaide tent niet gebrekkig was en dat hem geen verwijt van onrechtmatig handelen kan worden gemaakt. Ook [naam 1] betwist het causale verband tussen het omwaaien van de tent en de gestelde schade. Verder is hij van mening dat er vanwege eigen schuld aan de kant van [eiseressen 1] een billijkheidscorrectie moet plaatsvinden.

4.4.

De rechtbank stelt voorop dat vaststaat dat de tent is omgewaaid en dat dat omwaaien een onveilige situatie met kans op schade aan personen, paarden en aan zaken als zadels veroorzaakte. Waarom de tent is omgewaaid, kan de rechtbank vooralsnog niet vaststellen. [eiseressen 1] wijst op een onvoldoende opbouw van de tent voor de gegeven weersomstandigheden. CSI Salland meent dat haar geen verwijt treft omdat zij ervan uit mocht gaan dat de tent de feitelijk optredende wind kon weerstaan. [naam 1] voert aan dat CSI Salland de tent onjuist gebruikte (bij een te harde wind en met een eenzijdige opening).

Het lag in beginsel op de weg van CSI Salland, als organisator van het springconcours, om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk kans op schade bestond. De rechtbank verwijst in dit verband naar de onder 2.2. aangehaalde vergunningsvoorschriften. Van belang is dan dat het KNMI op 4 oktober 2017 voor 5 oktober 2017 met een code geel waarschuwde voor zware windstoten van 75-100 km/u. Dergelijke windsnelheden corresponderen met windkracht 9 en 10 op de schaal van Beaufort. CSI Salland diende er dus terdege rekening mee te houden dat zij de tenten niet in gebruik mocht hebben op 5 oktober 2017. Uit de onder de 2.7. opgenomen feiten blijkt dat er op 5 oktober 2017 daadwerkelijk windstoten met een kracht van 7 en meer zijn voorgekomen op het terrein van het springconcours. Daarmee staat vast dat CSI Salland de omgewaaide tent in strijd met gestelde vergunningsvoorschriften in gebruik had. CSI Salland handelde zodoende in strijd met haar wettelijke plicht. Uit het vergunningsvoorschrift "
de organisator neemt alle mogelijke maatregelen om te voorkomen dat (…) derden door het gebruik van deze vergunningen c.q. ontheffingen schade lijden " volgt evident dat de veiligheidsvoorschriften ook de belangen van de deelnemers aan het springconcours beogen te beschermen, zodat overtreding van deze voorschriften ook jegens [eiseressen 1] onrechtmatig is.

4.5.

Het voorgaande is naar het oordeel van de rechtbank ook van belang voor de (on)aanvaardbaarheid van het beroep door CSI Salland op de volgens haar toepasselijke exoneratieclausule. CSI Salland had de verplichting alle mogelijke maatregelen te nemen om te voorkomen dat derden schade zouden lijden. Uit het door haar ondertekende veiligheidsplan, tevens vergunningsvoorschrift, volgt dat CSI Salland het weer moest monitoren. Zij heeft vervolgens ondanks de op 4 oktober 2017 gegeven waarschuwing met code geel de tent op 5 oktober 2017 in gebruik genomen en ondanks de feitelijk optredende wind in gebruik gehouden. Zij deed dit, terwijl zij wist dat de vergunningsvoorschriften haar dat niet toestonden. Onder deze omstandigheden is de rechtbank met [eiseressen 1] van oordeel dat een beroep op de exoneratieclausules, daargelaten hun toepasselijkheid, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

4.6.

Uit het voorgaande volgt dat de gevorderde verklaring voor recht in elk geval ten aanzien van CSI Salland voor wat betreft artikel 6:162 BW kan worden gegeven. De rechtbank ziet niet in welk belang [eiseressen 1] daarnaast nog heeft bij een verklaring voor recht voor wat betreft de artikelen 6:171 en 173 BW, zodat zij die artikelen in relatie tot CSI Salland verder onbesproken zal laten.

4.7.

[eiseressen 1] stelt dat [naam 1] er als bouwer en verhuurder van de tent voor had moeten zorgen dat de tent conform de geldende maatstaven werd opgebouwd en voldoende gezekerd was. Uit het feit dat de tent is omgewaaid, leidt [eiseressen 1] af daarvan geen sprake is geweest. De tent was slechts gezekerd met ankerpennen in drassige grond en, anders dan gebruikelijk bij hippische evenementen, niet met betonballast. [naam 1] betwist dat hem ter zake van het opbouwen van de tent een verwijt kan worden gemaakt. Hij wijst er daarbij op dat hij de tent conform opdracht een week vóór het evenement heeft opgebouwd, dat de wijze van opbouw gebruikelijk was en dat van drassige grond geen sprake was.

De rechtbank is het met [naam 1] eens dat uit de door [eiseressen 1] gestelde feiten niet volgt dat van onrechtmatig handelen van [naam 1] jegens [eiseressen 1] sprake is. De stelling aangaande wat gebruikelijk is bij de opbouw van dit soort tenten heeft [eiseressen 1] niet of nauwelijks onderbouwd. Waarom van [naam 1] meer mocht worden verwacht in zijn feitelijke relatie tot [eiseressen 1] heeft de laatste niet toegelicht. Onweersproken is dat de weersomstandigheden voor [naam 1] ten tijde van het evenement onbekend waren toen hij de tent opbouwde en dat in elk geval op dat moment geen sprake was van drassige grond. Verder staat vast dat een ander (CSI Salland) de tent op een later moment zou gaan gebruiken en dat die ander voor dat gebruik verantwoordelijk was. Het enkele feit dat het opbouwen van een tent een week later leidt tot verwezenlijking van het daaraan inherente gevaar dat die tent kan omwaaien, brengt niet mee dat dat opbouwen onrechtmatig is. Daarvan is pas sprake als de mate van waarschijnlijkheid van schade als gevolg van (de wijze van) het opbouwen van de tent zo groot is dat [naam 1] zich daarvan naar maatstaven van zorgvuldigheid had moeten onthouden. Hem zal dus in zijn feitelijke relatie tot [eiseressen 1] een verwijt moeten kunnen worden gemaakt van (de wijze van) het opbouwen van de tent (vgl. bijvoorbeeld HR 7 oktober 2016, ECLI:NL:HR:2016:2283). Dat daarvan sprake is, is door [eiseressen 1] onvoldoende gesteld.

4.8.

[eiseressen 1] baseert zijn vordering tegen [naam 1] ook op artikel 6:173 BW. Hij stelt dat [naam 1] bezitter en bedrijfsmatig gebruiker was van de gebrekkige tent. [naam 1] betwist de gebrekkigheid van de tent en wijst bovendien op de werking van artikel 6:181 BW.

[eiseressen 1] en [naam 1] zijn het erover eens dat CSI Salland de tent gebruikte in de uitoefening van haar bedrijf. De rechtbank is dat met hen eens. Het op professionele wijze organiseren en houden van een internationaal springconcours kwalificeert als zodanig. Dat de omgewaaide tent is opgezet door [naam 1] in de uitoefening van zijn eigen bedrijf doet er niet aan af dat CSI Salland de tent op het moment van omwaaien gebruikte in de uitoefening van haar bedrijf. Uit de verleende vergunning blijkt zonder meer dat het gebruik en het buiten gebruik stellen van de tent onderdeel uitmaakten van de aan CSI Salland vergunde activiteiten.

Volgens [eiseressen 1] zijn CSI Salland en [naam 1] beiden aansprakelijk op grond van artikel 6:173 BW. [naam 1] verweert zich daar naar het oordeel van de rechtbank terecht tegen. Artikel 6:181 BW beoogt de aansprakelijkheid te concentreren bij één persoon: de bedrijfsmatige gebruiker in plaats van de bezitter. Dat [naam 1] de tent bedrijfsmatig aan CSI Salland ter beschikking heeft gesteld, doet niet af aan het feit dat het jegens [eiseressen 1] relevante bedrijfsmatige gebruik het gebruik is dat in het kader van het springconcours van de tent werd gemaakt. Gebruik dus in de uitoefening van het bedrijf van CSI Salland.

Een en ander brengt mee dat [naam 1] jegens [eiseressen 1] ook niet aansprakelijk is op grond van artikel 6:173 BW. Of en zo ja op grond waarvan [naam 1] aansprakelijk is jegens CSI Salland staat ter beoordeling in vrijwaringszaak 1.

4.9.

Uit de voorgaande overwegingen volgt dat CSI Salland aansprakelijk is voor de schade die [eiseressen 1] lijdt door het omwaaien van de tent. De door [eiseressen 1] gevorderde schadevergoeding ziet vooral op letsel dat het paard zou hebben opgelopen en de waardevermindering die daarvan het gevolg zou zijn. Partijen strijden over de vraag of het gestelde letsel en de waardevermindering zijn terug te voeren op het incident van 5 oktober 2017. Zij onderbouwen hun standpunten beiden met verwijzing naar de beoordeling van een dierenarts.

De rechtbank kan op basis van de beschikbare processtukken niet vaststellen hoe de conditie van het paard was vóór en na het incident. Dat is wel van doorslaggevend belang. Deze beoordeling vereist een deskundigheid die de rechtbank niet zelf bezit. Er zal daarom een deskundige moeten worden benoemd op het gebied van diergeneeskunde. Naar het oordeel van de rechtbank kan vooralsnog worden volstaan met het benoemen van één deskundige, bijvoorbeeld een aan de Faculteit Diergeneeskunde van Universiteit Utrecht verbonden deskundige. Afhankelijk van de uitkomst van het deskundigenonderzoek en het debat daarover tussen partijen moet daarna mogelijk nog een deskundig paardentaxateur worden benoemd.

De rechtbank draagt partijen op zich uit te laten over welke deskundige(n) zij benoemd willen zien. Daarbij moeten zij bij voorkeur een gezamenlijke keuze maken. Als bij een van partijen bezwaren bestaan tegen een door de andere partij gewenste deskundige moeten die bezwaren gemotiveerd bij akte worden toegelicht.

4.10.

De rechtbank is voorlopig van oordeel dat in elk geval de navolgende vragen aan de deskundige moeten worden voorgelegd:

Kunt u op basis van beschikbare documenten en van uw eigen onderzoek beschrijven of in de lichamelijke conditie van het paard op 5 oktober 2017 verandering is gekomen?

Kunt u een mogelijke oorzaak aanwijzen van de verandering die u eventueel onder vraag 1 beschrijft?

Bij de processtukken zijn verklaringen van verschillende dierenartsen gevoegd (zie overweging 2.2.). Wat is uw oordeel over de door hen besproken letsels van het paard en wat kunt u verklaren over de mogelijke oorzaken van die letsels en het tijdstip van ontstaan daarvan?

Zijn er nog andere punten die u naar voren wilt brengen waarvan de rechter volgens u kennis dient te nemen bij de verdere beoordeling?

De rechtbank merkt op dat de deskundige bij zijn onderzoek de beschikking zal moeten krijgen over alle over het paard beschikbare diergeneeskundige informatie. Voor zover die nog niet in het geding is gebracht, zal de rechtbank [eiseressen 1] daarom op grond van artikel 22 Rv bevelen dat te doen.

Ook over de aan de deskundige te stellen vragen mogen partijen zich bij akte uitlaten.

4.11.

De rechtbank ziet geen aanleiding om af te wijken van het uitgangspunt van artikel 195 Rv, dat het voorschot op de kosten van de deskundige in beginsel door de eisende partij moet worden gedeponeerd. Dit voorschot zal daarom door [eiseressen 1] moeten worden betaald.

De vordering van [eiseres 2]

4.12.

[eiseres 2] vorderde aanvankelijk in hoofdsom een bedrag van € 2.190,68 wegens ziektekosten en loondoorbetaling. Nadat in april 2018 (zie overweging 2.12) vergeefs om onderbouwende medische informatie was verzocht, voerden CSI Salland en [naam 1] begin 2019 bij hun conclusies van antwoord opnieuw het verweer van het ontbreken van medische informatie. Pas kort voor de comparitie, in februari 2020, kwam [eiseres 2] met de producties 41, 42 en 43. Een toelichting daarop is niet of nauwelijks gegeven. Volgens [eiseres 2] hoeft de schade betreffende [naam 4] in deze procedure niet aan de orde te komen, omdat volgens haar voldoende is aangetoond dat schade is en wordt geleden.

Volgens vaste rechtspraak dient de hoofdprocedure ertoe om de grondslag van de verplichting tot schadevergoeding vast te stellen. Blijkens artikel 615 Rv is echter onverschillig of de schadeposten reeds in de hoofdprocedure worden gesteld, zodat (behoudens de in die bepaling vermelde uitzondering) ook nieuwe schadeposten in de schadestaat opgenomen kunnen worden. Geschilpunten die zien op vragen van causaal verband kunnen op zichzelf genomen in de schadestaatprocedure nog (verder) aan de orde worden gesteld (Hoge Raad 25 januari 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY1071 en Hoge Raad Hoge Raad 27 oktober 2017, ECLI:NL:HR:2017:2774).

De rechtbank is van oordeel dat voldoende is aannemelijk is dat [eiseres 2] mogelijk schade lijdt, omdat niet in geschil is dat mevrouw [naam 4] onder de omgewaaide tent is terechtgekomen en evenmin dat zij toen in elk geval het letsel heeft opgelopen dat is te zien op de als productie 12 door [eiseres 2] overgelegde foto en dat zij zich direct na het incident van 5 oktober 2017 heeft ziekgemeld. Nu de rechtbank aansprakelijkheid van CSI Salland vanwege het omwaaien van de tent op 5 oktober 2017 hiervoor heeft vastgesteld, kan worden verwezen naar de schadestaatprocedure. In die procedure zullen vragen van causaal verband, met name ook de vraag of dat bestaat tussen de ziekmelding op 25 september 2018 en het incident op 5 oktober 2017, nader aan de orde kunnen komen.

4.13.

De zaak zal naar de rol worden verwezen zoals hierna vermeld. Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.

in vrijwaringszaak 1

4.14.

CSI Salland stelt dat voor zover in de hoofdzaak hoofdelijke aansprakelijkheid jegens [eiseressen 1] komt vast te staan, in de onderlinge verhouding van CSI Salland enerzijds en [naam 1] en AVS anderzijds de laatsten als verhuurder en opbouwer van de tent volledig verantwoordelijk zijn. Bij verdeling van de aansprakelijkheid moet de bijdrageplicht van CSI Salland naar haar mening op nihil worden gesteld. CSI Salland voert hiervoor aan dat de tent volgens opgave van [naam 1] en AVS bestand diende te zijn tegen windsnelheden van 100 km/u en dat dergelijke snelheden niet voorkwamen toen de tent omwaaide. Volgens CSI Salland is de tent ondeugdelijk opgebouwd: slechts verankerd met gladde stalen pinnen van ongeveer 60 cm, in drassige ondergrond, en niet met betonblokken. De kern van de kwestie is naar de mening van CSI Salland dat [naam 1] en AVS hebben nagelaten bij de bouw van de tent de gebruikelijke maatregelen te nemen. Van een professionele tentenverhuurder/bouwer mag volgens CSI Salland worden verwacht dat een tent zodanig wordt opgebouwd dat die niet omwaait en dat hij waarschuwt als de weersomstandigheden de bestendigheid van de tent te boven gaan.

[naam 1] en AVS betwisten allereerst dat AVS partij is. [naam 1] heeft opdracht gekregen de tent op te bouwen zoals voorgaande jaren. Dat heeft hij naar zijn mening deugdelijk gedaan. Ten tijde van het opbouwen was de grond niet drassig en voor gebruik van betonblokken is geen opdracht gegeven. Verder stellen [naam 1] en AVS dat ervan mocht worden uitgegaan dat de door CSI Salland aangestelde stalmanager ervoor zou zorgen dat de tent goed werd gebruikt. Anders dan zij, waren CSI Salland en haar stalmanager op de hoogte van de weersomstandigheden vlak voor en tijdens het springconcours. Zij betwisten in dit verband met name dat de bedrijfsleider van [naam 1] (de heer [naam 12] ) op 3 oktober 2017 nog een inspectie had verricht.

4.15.

Voor wat betreft de positie van AVS verwijst de rechtbank naar wat zij onder 4.2. heeft overwogen. Dat geldt vergelijkbaar in deze vrijwaringszaak.

4.16.

Voor de tegen [naam 1] ingestelde vordering stelt de rechtbank met [naam 1] vast dat CSI Salland die baseert op hoofdelijke aansprakelijkheid jegens [eiseressen 1] . De rechtbank komt in de hoofdzaak echter niet tot het oordeel dat [naam 1] aansprakelijk is jegens [eiseressen 1] . Uit de stellingen van CSI Salland over waarom [naam 1] en niet zij de schade zou moeten dragen, begrijpt de rechtbank dat CSI Salland ook zelf een verwijt aan het adres van [naam 1] maakt. Dat heeft zij echter niet concreet uitgewerkt. Om te voorkomen dat de rechtbank verkeerde conclusies trekt en partijen nodeloos in nieuwe procedures betrokken raken, zal de rechtbank CSI Salland de gelegenheid bieden bij akte nader uiteen te zetten waar zij haar vordering tegen [naam 1] op grondt. [naam 1] zal daarna een antwoordakte mogen nemen. Desgewenst mogen partijen ook eerst de uitkomst van de hoofdzaak afwachten.

in vrijwaringszaak 2

4.17.

[naam 1] en AVS vorderen een verklaring voor recht dat CSI Salland gehouden is [naam 1] en AVS te vrijwaren voor al hetgeen waartoe zij in de hoofdprocedure jegens [eiseressen 1] mochten worden veroordeeld en een daarbij passende veroordeling tot betaling. Uit wat de rechtbank hiervoor heeft overwogen volgt dat [naam 1] en AVS in de hoofdzaak niet worden veroordeeld. Dat brengt mee dat de vrijwaringsvordering moet worden afgewezen. De rechtbank zal dat in het voor alle zaken tegelijk te wijzen eindvonnis doen.

4.18.

[naam 1] en AVS zullen bij eindvonnis in de proceskosten worden veroordeeld.

5. De beslissing

De rechtbank

in de hoofdzaak

5.1.

bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
6 januari 2021 voor het nemen van een
akte door
[eiseressen 1] en door
CSI Salland waarin zij zich uitlaten over de aangekondigde deskundigenrapportage zoals omschreven onder 4.9 en 4.10;

5.2.

draagt partijen op elkaar uiterlijk een week voor de onder 5.1. genoemde roldatum de concept-akten toe te sturen, opdat zij vervolgens ieder in hun eigen akte kunnen reageren op het standpunt van de wederpartij;

in vrijwaringszaak 1

5.3.

bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
6 januari 2021 voor het nemen van een
akte door
CSI Salland waarin zij zich uitlaat over wat de rechtbank heeft overwogen onder 4.16;

in alle zaken

5.4.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. E.W. van Weringh en in het openbaar uitgesproken op 9 december 2020.

type: 279

coll: