ECLI:NL:GHAMS:2015:3424

Gerechtshof Amsterdam

Datum uitspraak
11 augustus 2015
Publicatiedatum
24 augustus 2015
Zaaknummer
200.153.751/01 OK
Instantie
Gerechtshof Amsterdam
Type
Uitspraak
Procedures
  • Eerste aanleg - meervoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Vordering tot uitkoop van minderheidsaandeelhouders en vaststelling van de prijs op basis van deskundigenbericht

In deze zaak heeft de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam op 11 augustus 2015 uitspraak gedaan in een geschil tussen Hoogeweide Vastgoed B.V. en verschillende gedaagden, waaronder Transport Baan Beheer B.V. en VIV B.V. De zaak betreft een vordering tot uitkoop van minderheidsaandeelhouders in de besloten vennootschap tot exploitatie van pleisterplaatsen langs autosnelwegen. De eiseres, Hoogeweide, heeft in eerdere procedures niet ontvankelijk verklaard gezien in haar vordering tot overdracht van aandelen. De Ondernemingskamer heeft een deskundigenonderzoek bevolen naar de waarde van de over te dragen aandelen, waarbij de deskundige concludeerde dat de waarde van de aandelen niet hoger is dan de gevorderde prijs van € 2.268,90 per aandeel. De Ondernemingskamer heeft de prijs vastgesteld op deze waarde per 13 januari 2015, en de gedaagden zijn veroordeeld tot overdracht van de aandelen aan Hoogeweide. Tevens is de vergoeding van de deskundige vastgesteld op € 5.000, exclusief btw. De uitspraak benadrukt de rol van deskundigen in waarderingsprocedures en de noodzaak om de prijsstelling van aandelen zorgvuldig te onderbouwen.

Uitspraak

arrest
___________________________________________________________________
GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
zaaknummer: 200.153.751/01 OK
arrest van de Ondernemingskamer van 11 augustus 2015
inzake
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
HOOGEWEIDE VASTGOED B.V.,
gevestigd te Schipluiden, gemeente Midden-Delfland,
EISERES,
advocaat:
mr. E.W. Bosch, kantoorhoudende te Honselersdijk,
t e g e n
1. de ontbonden besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
TRANSPORT BAAN BEHEER B.V.,
laatstelijk gevestigd te Enschede,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VIV B.V.,
voorheen gevestigd te Wijchen, thans zonder bekende kantoor- of vestigingsplaats in of buiten Nederland,
3. de naamloze vennootschap
N.V. ADMINISTRATIEKANTOOR VAN AANDELEN N.V. TOT EXPLOITATIE VAN PLEISTERPLAATSEN LANGS AUTOSNELWEGEN,
gevestigd te ‘s-Gravenhage,
4.
ALLE NIET BIJ NAAM BEKENDE HOUDERS, ZONDER BEKENDE WOON- OF VERBLIJFPLAATS BINNEN EN BUITEN NEDERLAND, VAN CERTIFICATEN OP C.Q. IN AANDELEN IN HET GEPLAATSTE KAPITAAL VAN DE BESLOTEN VENNOOTSCHAP MET BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID B.V. TOT EXPLOITATIE VAN PLEISTERPLAATSEN LANGS AUTOSNELWEGEN, GEVESTIGD TE SIEBENGEWALD (GEMEENTE BERGEN, PROVINCIE LIMBURG),
zonder bekende woon– of verblijfplaats in of buiten Nederland,
5.
ALLE NIET BIJ NAAM BEKENDE HOUDERS, ZONDER BEKENDE WOON- OF VERBLIJFPLAATS BINNEN EN BUITEN NEDERLAND, VAN AANDELEN IN HET GEPLAATSTE KAPITAAL VAN DE BESLOTEN VENNOOTSCHAP MET BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID B.V. TOT EXPLOITATIE VAN PLEISTERPLAATSEN LANGS AUTOSNELWEGEN, GEVESTIGD TE SIEBENGEWALD (GEMEENTE BERGEN, PROVINCE LIMBURG),
zonder bekende woon– of verblijfplaats in of buiten Nederland,
GEDAAGDEN,
niet verschenen.

1.Het verloop van het geding

1.1
In het vervolg zullen partijen (ook) en de navolgende rechtspersoon als volgt worden aangeduid:
- eiseres met Hoogeweide;
- gedaagde sub 1 met Transport Baan;
- gedaagde sub 2 met VIV;
- gedaagde sub 3 met het administratiekantoor;
- B.V. tot Exploitatie van Pleisterplaatsen langs Autosnelwegen met EPA.
1.2
Voor het verloop van het geding verwijst de Ondernemingskamer naar haar arrest van 13 januari 2015. Bij dat arrest heeft de Ondernemingskamer - zakelijk weergegeven - Hoogeweide niet ontvankelijk verklaard in haar vordering tot overdracht van aandelen jegens het administratiekantoor, een deskundigenonderzoek bevolen naar de waarde van de over te dragen aandelen in het geplaatste kapitaal van EPA, drs. J. Bouman RC RV (hierna ook: de deskundige) benoemd teneinde het onderzoek te verrichten en het bedrag dat het onderzoek ten hoogste mag kosten vastgesteld op € 5.000 (exclusief btw). Iedere verdere beslissing is aangehouden.
1.3
De deskundige heeft zijn “Rapportage waardering aandelen B.V. tot Exploitatie van Pleisterplaatsen langs Autosnelwegen per 1 januari 2015”, gedateerd 1 juni 2015, op diezelfde dag ter griffie van de Ondernemingskamer ingediend. De deskundige heeft bij die gelegenheid voorts een slotfactuur met urenspecificatie bijgesloten. De factuur sluit op een bedrag van € 5.000.
1.4
Bij brief van 2 juni 2015 heeft mr. Bosch laten weten dat Hoogeweide afziet van het nemen van een akte na deskundigenbericht en dat Hoogeweide er geen bezwaar tegen heeft dat de kosten van het deskundigenbericht worden vastgesteld op € 5.000. Namens Hoogeweide heeft hij - zo begrijpt de Ondernemingskamer - verzocht arrest te wijzen.

2.De gronden van de beslissing

2.1
Uit het arrest van 13 januari 2015 volgt dat de vordering van Hoogeweide in beginsel kan worden toegewezen en dat nog slechts resteert de vaststelling van de door haar te betalen prijs voor de over te dragen aandelen in EPA.
2.2
Bij het bevel tot deskundigenbericht heeft de Ondernemingskamer overwogen dat indien de deskundige op grond van door hem vast te stellen gegevens zonder een volledig onderzoek constateert dat de waarde van de aandelen in elk geval niet hoger is dan de gevorderde prijs, hij met die constatering en motivering daarvan kan volstaan (zie rechtsoverweging 3.14 van het tussenarrest van 13 januari 2015).
2.3
Het rapport van de deskundige houdt onder meer het volgende in:

3. Analyse redelijkheid gevorderde prijs
3.1
Algemeen
(…) Hoogeweide bezit 819 van de 822 geplaatste aandelen van EPA. Hoogeweide heeft deze aandelen grotendeels in twee transacties verkregen: in oktober 2011 werden 653 aandelen gekocht en in augustus 2012 161 aandelen. Bij beide transacties is de prijs van€ 2.268,90 per aandeel betaald. (…) Een groot deel van de aandelen (443 stuks) zijn in 2011 door Hoogeweide gekocht van Burk Holding B.V., de holding van de voormalige grootaandeelhouder van EPA de heer [A] . De aandelen kwamen te koop doordat de heer [A] was overleden. In dezelfde transactie zijn 210 aandelen gekocht van 18 andere aandeelhouders. (…) Hoogeweide (kende) de oud eigenaar van EPA. Er was verder geen binding met de vennootschap. (…) De overeengekomen prijs van 500% van de nominale waarde is in 2011 in onderhandeling tot stand gekomen. (…) Eén aandeelhouder (…), houder van 161 aandelen, wilde zijn stukken niet aanbieden tegen de geboden prijs. (…). Zijn erfgenamen hebben de geboden prijs wel geaccepteerd en de aandelen op 24 augustus 2012 alsnog aan Hoogeweide verkocht. (…)
3.2
Analyse redelijkheid gevorderde prijs
Het onderzoek richt zich op de vraag of de waarde van de aandelen in ieder geval niet hoger zal liggen dan de gevorderde prijs van € 2.268,90 per aandeel. Ter beantwoording van deze vraag zijn twee aanvliegroutes gehanteerd:
1. De analyse of de huidige situatie positief afwijkt van de situatie in 2011;
2. De analyse of op basis van de huidige verwachtingen de prijs van € 2.268,90 per aandeel gerechtvaardigd lijkt.
3.2.1
Wijkt de huidige situatie positief af van de historische situatie?
(…)
Tussenconclusie:
Hoewel de externe factoren op dit moment positievere tekenen laten zien dan in 2011 zijn de recente financiële resultaten van EPA slechter dan in 2011. Naar mening van ondergetekende is er geen indicatie dat de huidige situatie significant positief afwijkt van de situatie op het moment dat de prijs ad € 2.268,90 werd overeengekomen.
3.2.2
Lijkt op basis van de huidige verwachtingen de prijs van € 2.268,90 per aandeel gerechtvaardigd?
(…) Uitgaande van de prijs van € 2.268,90 per aandeel en 822 aandelen wordt de aandeelhouderswaarde van EPA bepaald op € 1.865.036. Rekening houdend met de ultimo 2014 aanwezige rentedragende schulden en liquide middelen (volledig overtollig verondersteld) wordt de ondernemingswaarde berekend op afgerond € 3,3 miljoen. (…) Voor onderhavige calculatie wordt uitgegaan van een indicatieve WACC van 15%. Om tot een ondernemingswaarde van € 3,3 miljoen te komen, bij een WACC van 15% en rekening houdend met een jaarlijkse inflatie van 1,5%, zal de eeuwigdurende jaarlijkse vrije geldstroom circa € 445.000 exclusief inflatie moeten bedragen (…). Uit onderstaand overzicht blijkt dat de vrije geldstroom in de afgelopen twee jaar negatief is geweest (€ 532.000 en € 359.000 negatief). (…) Het is naar mening van ondergetekende niet realistisch te veronderstellen dat de vrije geldstroom in 2015 en verder onmiddellijk op€ 445.000 zal liggen. (…) Dit impliceert dat, om een ondernemingswaarde van € 3,3 miljoen te kunnen realiseren er in latere jaren sprake zal moeten zijn van een vrije geldstroom die ruim boven € 445.000 ligt. Daarnaast zal er de komende jaren geïnvesteerd moeten worden om achterstallig onderhoud in te lopen. Deze investeringen verlagen de vrije geldstroom. (…) Naar mening van ondergetekende zijn er op dit moment geen tekenen dat de onderneming in staat mag worden geacht een dusdanig niveau aan geldstromen te genereren dat een ondernemingswaarde van € 3,3 miljoen en een bijbehorende aandeelhouderswaarde van € 1,8 miljoen rechtvaardigt.
Tussenconclusie:
Op basis van de huidige verwachtingen en het risicoprofiel van de onderneming is het niet reëel te veronderstellen dat de prijs per aandeel boven de gevorderde prijs van€ 2.268,90 per aandeel zal liggen.
4. CONCLUSIE
Dit onderzoek heeft zich conform de instructie van de Ondernemingskamer in eerste instantie gericht op de vraag of de waarde van de aandelen EPA in ieder geval niet hoger ligt dan de gevorderde prijs van € 2.268,90 per aandeel. Mijn conclusie is dat op basis van de huidige verwachtingen en het risicoprofiel van de onderneming het inderdaad niet reëel is te veronderstellen dat de prijs per aandeel boven de gevorderde prijs van € 2.268,90 per aandeel zal liggen.
2.4
De Ondernemingskamer neemt de conclusie van de deskundige over dat het niet reëel is te veronderstellen dat de waarde per aandeel EPA per 1 januari 2015 boven de gevorderde prijs van € 2.268,90 ligt, alsmede de gronden waarop deze conclusie berust en maakt deze tot de hare.
2.5
De Ondernemingskamer zal bij de vaststelling van de prijs, onder verwijzing naar OK 7 juli 2015 (ECLI:NL:GHAMS:2015:2775), als peildatum hanteren de datum van het tussenarrest in deze zaak, te weten 13 januari 2015.
2.6
Nu de deskundige heeft geconcludeerd tot een waarde van in ieder geval niet lager dan
€ 2.268,90 op het waarderingsmoment van 1 januari 2015, acht de Ondernemingskamer het gerechtvaardigd om ook per de peildatum van 13 januari 2015 de prijs in deze uitkoopprocedure vast te stellen op € 2.268,90 per aandeel.
2.7
Gelet op het voorgaande is de vordering van Hoogeweide tot overdracht van de aandelen voor toewijzing vatbaar zoals hierna te vermelden.
2.8
Gelet op rechtsoverweging 3.10 van het tussenarrest zal de Ondernemingskamer bepalen dat het administratiekantoor en gedaagde sub 4 hebben te gehengen en gedogen dat de overdracht van de aandelen aan Hoogeweide wordt geëffectueerd.
2.9
Ten aanzien van de vergoeding van de deskundige overweegt de Ondernemingskamer als volgt. De deskundige heeft voor het onderzoek een bedrag van € 5.000 (exclusief btw) in rekening gebracht. Nu Hoogeweide heeft laten weten geen bezwaar te hebben tegen vaststelling van de kosten van het onderzoek op dat bedrag en de Ondernemingskamer de hoogte van het bedrag niet onredelijk voorkomt, zal zij de vergoeding van de deskundige vaststellen op het door hem opgegeven bedrag.

3.De beslissing

De Ondernemingskamer:
veroordeelt Transport Baan Beheer B.V., laatstelijk gevestigd te Enschede, VIV B.V., voorheen gevestigd te Wijchen, thans zonder bekende kantoor- of vestigingsplaats in of buiten Nederland en gedaagden sub 5 het onbezwaarde recht op de door elk van hen gehouden aandelen in het geplaatste kapitaal van B.V. tot Exploitatie van Pleisterplaatsen langs Autosnelwegen, gevestigd te Siebengewald (gemeente Bergen (Limburg)) over te dragen aan Hoogeweide Vastgoed B.V., gevestigd te Schipluiden (gemeente Midden-Delfland);
stelt de prijs van de over te dragen aandelen vast op € 2.268,90 per aandeel, en wel per 13 januari 2015;
bepaalt dat die prijs, zolang en voor zover deze niet is betaald, wordt verhoogd met de wettelijke rente vanaf 13 januari 2015 tot aan de dag van overdracht of de dag van consignatie van de prijs met rente overeenkomstig artikel 2:201a BW;
bepaalt dat uitkeringen, in laatstbedoeld tijdvak op de aandelen betaalbaar gesteld, tot gedeeltelijke betaling van de prijs op de dag van betaalbaarstelling strekken;
veroordeelt Hoogeweide Vastgoed B.V. de vastgestelde prijs, met rente zoals vermeld, te betalen aan degenen aan wie de aandelen toebehoren of zullen toebehoren tegen levering van het onbezwaarde recht op de aandelen;
bepaalt dat N.V. Administratiekantoor van Aandelen N.V. Tot Exploitatie van Pleisterplaatsen langs Autosnelwegen, gevestigd te Den Haag, en gedaagden sub 4 hebben te gehengen en gedogen dat de hiervoor bedoelde overdracht door gedaagden sub 1, 2 en 5 aan Hoogeweide Vastgoed B.V. wordt geëffectueerd;
bepaalt de vergoeding van de deskundige op € 5.000 (exclusief btw);
wijst het meer of anders gevorderde af;
verklaart dit arrest uitvoerbaar bij voorraad.
Dit arrest is gewezen door mr. A.C. Faber, voorzitter, mr. A.M.L. Broekhuijsen-Molenaar en mr. M.M.M. Tillema, raadsheren, en prof. dr. M.N. Hoogendoorn RA en drs. M.A. Scheltema, raden, in tegenwoordigheid van mr. R. Verheggen, griffier, en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 11 augustus 2015.