ECLI:NL:GHAMS:2015:4380

Gerechtshof Amsterdam

Datum uitspraak
27 oktober 2015
Publicatiedatum
27 oktober 2015
Zaaknummer
200.162.883/01 OK
Instantie
Gerechtshof Amsterdam
Type
Uitspraak
Procedures
  • Eerste aanleg - meervoudig
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Waardeoverdracht van aandelen in VIBA Holding B.V. en deskundigenonderzoek naar aandelenwaarde

In deze zaak, behandeld door de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam, betreft het de uitkoop van aandelen in de besloten vennootschap VIBA Holding B.V. De zaak is ontstaan uit een vordering van VIBA Holding tot overdracht van aandelen in de naamloze vennootschap Vereenigde Ingenieursbureaux 'VIBA' N.V. De Ondernemingskamer heeft eerder, in een tussenarrest van 12 mei 2015, een deskundigenonderzoek bevolen naar de waarde van de over te dragen aandelen. De deskundige, dr. J. Vis, heeft op basis van geldstroomprojecties en andere financiële gegevens de economische waarde van de aandelen per 31 mei 2015 vastgesteld op € 81,89 per aandeel, met een waarde tussen € 73,98 en € 91,45 per aandeel, afhankelijk van de gehanteerde veronderstellingen.

De Ondernemingskamer heeft in haar arrest van 20 oktober 2015 de conclusie van de deskundige overgenomen dat de waarde van de aandelen niet boven de gevorderde prijs van € 110,00 per aandeel ligt. De peildatum voor de waardebepaling is vastgesteld op 12 mei 2015, de datum van het tussenarrest. De vordering van VIBA Holding tot overdracht van de aandelen is toegewezen, en de prijs is vastgesteld op € 110,00 per aandeel, met wettelijke rente vanaf de peildatum tot aan de dag van overdracht.

Daarnaast is de vergoeding voor de deskundige vastgesteld op € 15.000 (exclusief btw), en het arrest is uitvoerbaar bij voorraad verklaard. De gedaagden, die niet verschenen waren, zijn veroordeeld tot de overdracht van hun aandelen aan VIBA Holding, en het meer of anders gevorderde is afgewezen.

Uitspraak

arrest
___________________________________________________________________
GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
zaaknummer: 200.162.883/01 OK
arrest van de Ondernemingskamer van 20 oktober 2015
inzake
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VIBA HOLDING B.V.,
gevestigd te Zoetermeer,
EISERES,
advocaat:
mr. P.C.A. Laarhoven-van der Mark, kantoorhoudende te Leiden,
t e g e n

1.Theodorus Marinus Maria SWINKELS,

wonende te [....] ,
2. [B] ,
wonende te [....] ,
3.
DE GEZAMENLIJKE GERECHTIGDEN TOT DE DOOR NEDERLANDS CENTRAAL INSTITUUT VOOR GIRAAL EFFECTENVERKEER B.V. IN VERZAMELDEPOT GEHOUDEN AANDELEN IN HET GEPLAATSTE KAPITAAL VAN DE NAAMLOZE VENNOOTSCHAP VEREENIGDE INGENIEURSBUREAUX “VIBA” N.V., GEVESTIGD TE ZOETERMEER,
zonder bekende woon- of verblijfplaats in of buiten Nederland
GEDAAGDEN,
niet verschenen.

1.Het verloop van het geding

1.1
In het navolgende zal eiseres worden aangeduid als VIBA Holding. De rechtspersoon wiens aandelen onderwerp van deze procedure zijn, te weten Vereenigde Ingeniersbureaux “VIBA” N.V., wordt hierna aangeduid als VIBA.
1.2
Voor het verloop van het geding verwijst de Ondernemingskamer naar haar arrest van 12 mei 2015. Bij dat arrest heeft de Ondernemingskamer - zakelijk weergegeven - een deskundigenonderzoek bevolen naar de waarde van de over te dragen aandelen in het geplaatste kapitaal van VIBA, dr. J. Vis (hierna ook: de deskundige) benoemd teneinde het onderzoek te verrichten en het bedrag dat het onderzoek ten hoogste mag kosten vastgesteld op € 15.000 (exclusief btw). Iedere verdere beslissing is aangehouden.
1.3
De deskundige heeft zijn deskundigenbericht, gedateerd 27 juli 2015, op 30 juli 2015 ter griffie van de Ondernemingskamer ingediend. De deskundige heeft voorts bij e-mail van 2 september zijn voorschotnota die tevens heeft te gelden als slotfactuur met urenspecificatie aan de Ondernemingskamer gezonden. De factuur sluit op een bedrag van € 15.000.
1.4
Op de rol van 8 september 2015 heeft VIBA Holding afgezien van het nemen van een conclusie na deskundigenbericht en arrest gevraagd.
1.5
Bij e-mail van 9 september 2015, aangevuld in een telefoongesprek met de secretaris van de Ondernemingskamer op 29 september 2015, heeft mr. Laarhoven-Van der Mark laten weten dat VIBA Holding er geen bezwaar tegen heeft dat de kosten van het deskundigenbericht worden vastgesteld op € 15.000.

2.De gronden van de beslissing

2.1
Uit het arrest van 12 mei 2015 volgt dat de vordering van VIBA Holding in beginsel kan worden toegewezen en dat nog slechts resteert de vaststelling van de door haar te betalen prijs voor de over te dragen aandelen in VIBA.
2.2
Bij het bevel tot deskundigenbericht heeft de Ondernemingskamer overwogen dat indien de deskundige op grond van door hem vast te stellen gegevens zonder een volledig onderzoek constateert dat de waarde van de aandelen in elk geval niet hoger is dan de primair gevorderde prijs van € 110,00 per aandeel, hij met die constatering en motivering daarvan kan volstaan (zie rechtsoverweging 3.9 van het tussenarrest van 12 mei 2015).
2.3
Het rapport van de deskundige houdt onder meer het volgende in:

6.4 Uitwerking berekeningen
Op basis van de geldstroomprojecties opgenomen onder 6.2 en de bepaalde vermogenskostenvoet onder 6.3 bepaalt de Deskundige de economische waarde van het eigen vermogen van Viba N.V. op 31 mei 2015 op € 6.089.408, ofwel bij 74.360 uitstaande aandelen pro rata parte per aandeel € 81,89. De bepaling van deze waarde volgt uit de volgende berekening:
[…]
Op de regel FCF zijn de verwachte operationele geldstromen opgenomen die aan de vennootschap ter beschikking komen op basis van de geldstroomprojecties opgenomen onder paragraaf 6.2.
De regel belastingvoordelen betreft een geprognosticeerde geldstroom die het gevolg is van het belastingvoordeel als gevolg van de fiscaal aftrekbare rente op vreemd vermogen.
Het geheel van deze geldstromen wordt gedisconteerd met de bepaalde vermogenskostenvoet van 15,5%, dat resulteert in een berekende ondernemingswaarde van € 5.593.408, welke blijkend bovenstaande berekening deels voorkomt uit de prognoseperiode 2015 (vanaf 1 juni) tot en met 2012 en deels (voor een bedrag van € 2.178.411) uit geldstromen verwacht vanaf 2022. Bij de bepaling van deze geldstromen is ervan uitgegaan, dat de geldstromen in de jaren na 2021 jaarlijks, inflatoir met 2% zullen groeien.
Als rentedragende schuld is op deze ondernemingswaarde het opgenomen bedrag van langlopende leningen en rekening courantfaciliteit in minder gebracht, gewaardeerd op hun economische waarde. Deze economische waarde wordt, nu de rentevergoeding op dit vreemd vermogen afhankelijk is van de ontwikkeling van de Euribor rentevoet, gelijk verondersteld aan de nominale waarde van de rentedragende schuld.
De totale vordering op Viba Holding B.V. wordt als zelfstandige vruchtdrager gekwalificeerd en niet als operationeel activum.
Deze vordering wordt tegen haar economische waarde in aanmerking genomen, welke gelijk wordt verondersteld aan haar nominale waarde.
De hiervoor bepaalde economische waarde van het eigen vermogen is afhankelijk van een aantal subjectieve veronderstellingen. Deze veronderstellingen beïnvloeden het niveau van de verwachte te realiseren vrije geldstromen. Daarnaast zijn elementen in de gehanteerde vermogenskostenvoet ook deels subjectief bepaald.
Deze subjectieve elementen kunnen de uitkomst van de waarderingsberekening beïnvloeden, waarbij hogere verwachte geldstromen en een lagere in aanmerking te nemen vermogenskostenvoet een positief effect zullen hebben op de berekende waarde.
(…)
De economische waarde van de aandelen van de vennootschap bevindt zich volgens de veronderstellingen gehanteerd in deze gevoeligheidsanalyse tussen € 5.501.425 en € 6.800.226, ofwel tussen € 73,98 per aandeel en € 91,45 per aandeel (pro rata parte bepaald).
6.5
Antwoord op de vraag van de Ondernemingskamer
De Deskundige meent, dat op basis van het door hem verrichte onderzoek redelijkerwijs kan worden aangenomen dat de waarde van de aandelen van Viba N.V. per 31 mei 2015, een zo recent mogelijk en voor de hand liggende datum niet hoger is dan de primair gevorderde prijs van € 110,00 per aandeel.
2.4
De Ondernemingskamer neemt de conclusie van de deskundige over dat aangenomen kan worden dat de waarde van het aandeel VIBA per 31 mei 2015 niet boven de gevorderde prijs van € 110,00 ligt, alsmede de gronden waarop deze conclusie berust en maakt deze tot de hare.
2.5
In rechtsoverweging 3.9 van het tussenarrest in deze zaak van 12 mei 2015 heeft de Ondernemingskamer overwogen dat de deskundige de waarde van de over te dragen aandelen dient te bepalen per een zo recent mogelijke, voor de hand liggende datum. Gelet hierop en in overeenstemming met wat de Ondernemingskamer heeft overwogen in rechtsoverweging 3.18, slot, van haar arrest van 7 juli 2015 (ECLI:NL:GHAMS:2015:2775-Unit4), zal de Ondernemingskamer bij de vaststelling van de prijs de datum van het tussenarrest, derhalve 12 mei 2015, als peildatum hanteren.
2.6
Nu de deskundige heeft geconcludeerd tot een waarde van in ieder geval niet hoger dan
€ 110,00 op het waarderingsmoment van 31 mei 2015, acht de Ondernemingskamer het gerechtvaardigd om ook per de peildatum van 12 mei 2015 de prijs in deze uitkoopprocedure vast te stellen op € 110,00 per aandeel.
2.7
Gelet op het voorgaande is de vordering van VIBA Holding tot overdracht van de aandelen voor toewijzing vatbaar zoals hierna te vermelden.
2.8
Ten aanzien van de vergoeding van de deskundige overweegt de Ondernemingskamer als volgt. De deskundige heeft voor het onderzoek een bedrag van € 15.000 (exclusief btw) in rekening gebracht. Nu VIBA Holding heeft laten weten geen bezwaar te hebben tegen vaststelling van de kosten van het onderzoek op dat bedrag en de Ondernemingskamer de hoogte van het bedrag niet onredelijk voorkomt en dit binnen het vastgestelde budget is gebleven, zal zij de vergoeding van de deskundige vaststellen op het door hem opgegeven bedrag.

4.De beslissing

De Ondernemingskamer:
veroordeelt [A] , wonende te [....] , [B] , wonende te [....] , en gedaagden sub 3 het onbezwaarde recht op de door elk van hen gehouden aandelen in het geplaatste kapitaal van Vereenigde Ingenieursbureaux “VIBA” N.V., gevestigd te Zoetermeer, over te dragen aan VIBA Holding B.V., gevestigd te Zoetermeer;
stelt de prijs van de over te dragen aandelen vast op € 110,00 per aandeel, en wel per 12 mei 2015;
bepaalt dat die prijs, zolang en voor zover deze niet is betaald, wordt verhoogd met de wettelijke rente vanaf 12 mei 2015 tot aan de dag van overdracht of de dag van consignatie van de prijs met rente overeenkomstig artikel 2:92a BW;
bepaalt dat uitkeringen, in laatstbedoeld tijdvak op de aandelen betaalbaar gesteld, tot gedeeltelijke betaling van de prijs op de dag van betaalbaarstelling strekken;
veroordeelt VIBA Holding B.V. de vastgestelde prijs, met rente zoals vermeld, te betalen aan degenen aan wie de aandelen toebehoren of zullen toebehoren tegen levering van het onbezwaarde recht op de aandelen;
bepaalt de vergoeding van de deskundige op € 15.000 (exclusief btw);
verklaart dit arrest uitvoerbaar bij voorraad;
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit arrest is gewezen door mr. A.C. Faber, voorzitter, mr. M.M.M. Tillema en mr. A.J. Wolfs, raadsheren, en drs. P.R. Baart en H. de Munnik, raden, in tegenwoordigheid van mr. H.H.J. Zevenhuijzen, griffier, en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 20 oktober 2015.