ECLI:NL:GHAMS:2018:2048

Uitspraak

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht, team I

zaaknummer gerechtshof : 200.218.447/01

zaak-/rolnummer rechtbank Noord-Holland : 4599692 CV EXPL 15-10506

arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 19 juni 2018

inzake

[X] LUCHTVERWARMING B.V.,

gevestigd te [vestigingsplaats] ,

appellante,

advocaat: mr. P.J.M. Gerritsen te Amsterdam,

tegen

GREEN SOURCES B.V.,

gevestigd te Heemskerk,

geïntimeerde,

advocaat: mr. N.H. Fridsma te Heemskerk.

1.Verloop van het geding

Partijen worden hierna [X] en Green Sources genoemd.

[X] is op 6 juni 2017 in hoger beroep gekomen van de vonnissen van de rechtbank Noord-Holland, sectie kanton, locatie Haarlem (hierna: de kantonrechter), van 30 december 2015, 14 december 2016 en 8 maart 2017 (hierna: de bestreden vonnissen), onder bovengenoemd zaak-/rolnummer gewezen tussen [X] als eiseres en Green Sources als gedaagde.

Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:

- memorie van grieven tevens akte houdende wijziging van eis, met producties;

- memorie van antwoord, met producties.

Tenslotte is arrest gevraagd.

[X] heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden vonnissen en - uitvoerbaar bij voorraad - toewijzing van haar in hoger beroep gewijzigde vorderingen, met beslissing over de proceskosten inclusief nakosten en wettelijke rente.

Green Sources heeft geconcludeerd tot bekrachtiging van de bestreden vonnissen, met beslissing over de proceskosten inclusief nakosten en wettelijke rente.

Beide partijen hebben in hoger beroep bewijs van hun stellingen aangeboden.

2.Feiten

2.1.

De kantonrechter heeft in het vonnis van 14 december 2016 onder rechtsoverweging 2 de feiten vastgesteld die hij tot uitgangspunt heeft genomen. Grief I is gericht tegen een deel van deze vaststelling. De feiten zijn in hoger beroep voor het overige niet in geschil en dienen derhalve ook het hof tot uitgangspunt. Het hof zal de feiten hierna weergeven en daarbij rekening houden met grief I.

2.2.

In augustus 2014 heeft Green Sources van [A] (hierna: [A] ), eigenaar van een woning in Portugal (hierna: de woning), opdracht gekregen een warmte installatie in de woning aan te brengen.

2.3.

In het kader hiervan heeft Green Sources [X] benaderd en verzocht een offerte op te maken voor het leveren en monteren van een kanalensysteem met fancoilunits en roosters (hierna: het luchtbehandelingssysteem), waardoor de woning verwarmd en afgekoeld kon worden.

Op 22 augustus 2014 heeft [X] aan Green Sources een offerte uitgebracht. Deze vermeldt onder meer het volgende:

“Naar aanleiding van uw verzoek geef ik u hierbij een offerte voor het leveren en monteren van een kanalensysteem met fancoilunits voor een te verbouwen woning in Portugal. Het ontwerp zal in overleg met u worden bepaald. Aan de hand van de tekening is nu een schetsontwerp gemaakt en hierop is onze prijsopgave gebaseerd.

De levering en montage omvat:

4 HVAC ventilatorenconvectoren zonder omkasting, van de types

2x FXE-CA 830 met een maximum verwarmingsvermogen van 7,9 kW

1x FXE-CA 630 1x FXE-CS 630 met een maximum verwarmingsvermogen van 6,3 kW

4x thermostaat CR 12 met een 0-10V regeling.

4x watertemperatuursensor voor uitschakeling van de ventilator bij geen warmte-c.q. koelvraag.

4x 2 weg ventiel voorgemonteerd modulerend 0-10V

Kanalenplan

(…)Roosters:

-het leveren en plaatsen van 19 roosters Fabrikaat Grada type (…).

-4 retourroosters

(…)

Alles zal in overleg met u worden ingemeten en uitgevoerd. Bovengenoemde werkzaamheden bieden wij u aan voor € 17.200 excl. BTW. Dit bedrag is exclusief reis-en verblijfkosten van 2 monteurs met eigen vervoer naar Portugal.”

Deze offerte is op 1 september door Green Sources voor akkoord getekend
.

2.4.

[X] heeft in september 2014 het luchtbehandelingssysteem geleverd en geïnstalleerd in de woning. Green Sources heeft op 6 oktober 2014 de warmtepomp geïnstalleerd.

2.5.

[X] heeft Green Sources voor haar werkzaamheden en kosten in totaal een bedrag van € 27.599,48 in rekening gebracht, waarvan na betalingen door Green Sources en creditering door [X] thans een bedrag van € 9.552,04 resteert.

2.6.

Green Sources heeft [X] op 13 februari 2015 geschreven dat het luchtbehandelingssysteem niet naar behoren functioneert en haar verplichting tot betaling van de nog open staande bedragen opgeschort.
2.7. Een door [X] overgelegd rapport van 2 juli 2016 van [B] , technisch adviseur die namens haar het luchtbehandelingssysteem heeft onderzocht, vermeldt onder meer het volgende:

“De installaties die in de offerte staan zijn geleverd en op de goede plaatsen gemonteerd. (…)Conclusie over het functioneren van de installatie.

Alle installaties functioneren naar behoren en reageren goed op het bedieningspaneel (…)

Het is wel zo dat de luchtinstallaties geen enkele invloed kunnen uitoefenen op levering van energie (warmte of koelte), deze wordt volledig bepaald door de warmtepomp.

(…) Wel dient er enige aandacht aan de luchtverdeling te worden gegeven, waarbij vooral de retourluchtmogelijkheden onder deuren door, verbetering mogelijk is. Tevens is de situatie van installatie 2 retourlucht-technisch en geluidstechnisch niet optimaal. (…)

Is de capaciteit wel voldoende en waar hangt die vanaf? Ik kan u vertellen dat dit van veel factoren afhangt, de gebruikte Fancoilunits hebben een ruim werkgebied, maar zijn afhankelijk van energie en levering, warmwater in dit geval. Tevens hangt de totale behoefte aan warmte af van de transmissie en het gebruikersgedrag, waarbij dit laatste bij niet permanente bewoning van grote invloed is. Ten aanzien van de transmissie heb ik wel een paar opmerkelijke zaken waargenomen en rijzen bij mij ook vragen.

Zijn alle muren en vloeren voorzien van deugdelijke aaneengesloten isolatie (…) Ik heb helaas moeten constateren dat er meerdere grote koudebruggen aanwezig zijn en ook ongeïsoleerde muren.

Dan is het grote glasoppervlak van grote invloed. Van welke kwaliteit zijn de aluminium kozijnen, (…) Hoe is de kierdichtheid van alle schuifpuien. Wat is de isolatie waarde van het glas. (…)

Eindconclusie: w
e hebben hier te maken met een goed functionerende, vakkundig en netjes geïnstalleerde installatie, welke in zijn functioneren sterk afhankelijk is van de energielevering van de warmte/koelbron en het gebruikersgedrag van de bewoner.”2.8. Een door Green Sources overgelegd rapport van 12 juli 2016 van D. Louis, deskundige die namens Green Sources het luchtbehandelingssysteem heeft onderzocht, vermeldt onder meer het volgende:
“D
oor ons is geconstateerd dat er is geleverd;1x FXE-CA 830 met een maximum verwarmingsvermogen van 7,9 kW3x FXE-CA 630 met een maximum verwarmingsvermogen van 6,3 kWDoor […] (hof: [X] ) wordt beschreven dat er conform offerte roosters zijn geleverd;Grada type GH241

Geconstateerd is dat er alleen in de woonkamer en keuken deze roosters zijn geplaatst. Dit type rooster is niet voorzien van een mogelijkheid om de hoeveelheid lucht in te stellen wat nodig is om de luchthoeveelheden juist te kunnen inregelen. In de overige vertrekken zijn afwijkende, niet conform offerte, roosters geplaatst die niet richtbaar, en inregelbaar zijn. Deze roosters zijn sluitbaar waarmee ze ongeschikt zijn voor deze toepassing.

Geen van de regelaars/kamerthermostaten stopt de ventilatoren wanneer er geen warmte-of koudevraag is. (…) Van de conform offerte te leveren 28,4kW verwarmingsvermogen zal er slechts 11,39 kW geleverd worden bij een temperatuur van 8 graden C. (…)

Conclusie

(…) Het door de installatie van […] geleverde gezamenlijke verwarmingsvermogen ligt met 11,39 kW ver beneden de geoffreerde 28,4 kW. Dit is een tekort van 60% Daarmee is het niet mogelijk om de woning te verwarmen. Doordat de regelaar/kamerthermostaten niet juist instelbaar zijn blijven de ventilatoren buiten warmte- of koude vraag draaien. Tevens functioneert de toerenregeling niet. Dit veroorzaakt overlast, en energiegebruik. De geluidsproductie van de installatie ligt met uitschieters naar de 48 dB ver boven de toegelaten 30 dB. (…) is dit een overschrijding van 600%. De kanalen zijn niet luchtdicht (…) Dit veroorzaakt geluidsoverlast. (…) De geplaatste roosters blazen niet juist in, zijn niet instelbaar, en grotendeels totaal ongeschikt waardoor en geen goede verdeling van de lucht is. (…)De trapopgang wordt in het geheel niet aangeblazen. In de gang beneden blaast het rooster tegen een balk. De trapopgang blijft hierdoor koud.

De inblaassnelheid ligt bij alle metingen ver boven de norm. Dit veroorzaakt tochtklachten.

Om het gewenste vermogen te bereiken dient er 60% meer lucht te worden ingeblazen. Het kanalensysteem is hiervoor veel te klein.

(…)

Conclusie is dat het door […] geleverde niet conform offerte is, en totaal niet voldoet. (…)Mogelijk dat de kosten belope € 25.000,- zouden kunnen zijn te vermeerderen met alle reeds gemaakte kosten.”

3.Beoordeling

3.1.

[X] heeft in eerste aanleg - na eisvermindering - gevorderd Green Sources te veroordelen tot betaling van € 11.387,79, bestaande uit € 9.552,04 (hoofdsom), € 870,23 (wettelijke handelsrente) en € 965,52 (buitengerechtelijke kosten). Aan deze vorderingen heeft [X] ten grondslag gelegd dat zij in opdracht van Green Sources een luchtbehandelingssysteem heeft geleverd en gemonteerd ten behoeve van de woning. [X] heeft voor het materiaal, de (reis- en verblijfs)kosten en de werkzaamheden in totaal een bedrag van € 27.599,48 in rekening gebracht, waarvan na betalingen door Green Sources en creditering door [X] een bedrag van € 9.552,04 resteert, aldus [X] .

Green Sources heeft als verweer aangevoerd dat het luchtbehandelingssysteem niet aan de overeenkomst beantwoordt, met name kan hiermee de woning onvoldoende worden verwarmd of afgekoeld en overschrijdt het de geluidsnormen. Voorts zijn een deel van de door [X] geleverde onderdelen niet de onderdelen die waren afgesproken. Nu [X] de overeengekomen prestaties deels niet dan wel gebrekkig heeft verricht, heeft Green Sources van haar kant de bevoegdheid haar betalingsverplichting gedeeltelijk op te schorten, zo stelt zij.

De kantonrechter heeft de vorderingen afgewezen en [X] veroordeeld in de proceskosten.

De acht grieven zijn gericht tegen de afwijzing door de rechtbank van de vorderingen en de daaraan ten grondslag gelegde motivering.

3.2.

[X] vordert - na eiswijziging in hoger beroep - een bedrag van € 11.224,66, bestaande uit € 9.552,04 (hoofdsom) en € 1.672,62 (buitengerechtelijke kosten), vermeerderd met een contractuele rente van 12% per jaar. De gewijzigde eis ten aanzien van de buitengerechtelijke kosten en de (contractuele) rente baseert [X] op de (gestelde) toepasselijkheid van de Metaalunievoorwaarden. Nu Green Sources geen procedureel bezwaar maakt tegen de eiswijziging en deze naar het (ambtshalve) oordeel van het hof ook niet strijdig is met de goede procesorde, zal het hof recht doen op de gewijzigde eis.

3.3.1.

Een aantal van de in deze zaak relevante gebeurtenissen is niet geheel duidelijk. Het hof zal daarom een comparitie van partijen te gelasten teneinde van inlichtingen te worden voorzien. Bij deze comparitie zal het hof partijen onder meer een nadere toelichting vragen op de volgende kwesties:

- hetgeen de destijds betrokkenen van beide partijen over en weer hebben verklaard in het kader van het verlenen door Green Sources van de opdracht aan [X] om het luchtbehandelingssysteem aan te leggen (in de aanloop naar de offerte van [X] van 22 augustus 2014; productie 1 inleidende dagvaarding);

- of de Metaalunievoorwaarden op of omstreeks de offertedatum van 22 augustus 2014 door [X] aan Green Sources ter hand zijn gesteld;

- of [X] de stelling van Green Sources onderschrijft dat de woning onvoldoende kan worden verwarmd (het volgende citaat uit de brief van [X] aan Green Sources van 26 maart 2015 (productie 1 memorie van antwoord) wekt die indruk:
“Ik heb eerder aangegeven dat ik bereid ben mee te werken aan een oplossing voor het onvoldoende op temperatuur komen van de woning te Portugal”; zie in deze zin ook de alinea’s 9 en 20 in de akte eiser houdende vermindering van eis, onder meer naar aanleiding van de brief van [C] aan Green Sources van 15 december 2014 (productie 1 conclusie van antwoord)).

Overigens beroept Green Sources zich op een opschortingsrecht vanwege (gesteld) tekortschieten door [X] . Wanneer dit beroep mocht worden gehonoreerd, rust op [X] (nog immer) de verplichting de overeenkomst na te komen. Tijdens de comparitie zullen de praktische consequenties van deze verplichting aan de orde worden gesteld.

3.3.2.

De comparitie zal tevens worden benut om de mogelijkheid van een schikking te beproeven.

3.4.

Nu het gaat om een niet al te ingewikkelde zaak met als voornaamste doel verkrijgen van inlichtingen, ziet het hof aanleiding te bepalen dat de comparitie plaatsvindt ten overstaan van een raadsheer-commissaris. Mocht een der of beide partijen liever een meervoudige comparitie wensen, dan dient/dienen zij dit via de rol aan het hof te verzoeken. De comparitie zal alsdan meervoudig worden gehouden.

4.Beslissing

Het hof:

4.1.

bepaalt dat partijen vertegenwoordigd door iemand die van de zaak op de hoogte is en bevoegd is (door schriftelijke machtiging of anderszins) tot het aangaan van een schikking, tezamen met hun advocaten, tot het hiervoor onder 3.3 omschreven doel zullen verschijnen ten overstaan van mr. L.R. van Harinxma thoe Slooten, daartoe als raadsheer-commissaris benoemd, in het Paleis van Justitie, IJdok 20 te Amsterdam op nader te bepalen datum en tijdstip;

4.2.

bepaalt dat de advocaat van [X] uiterlijk op de rol van 17 juli 2018 schriftelijk en onder opgave van de verhinderdata van alle voornoemde betrokkenen in de periode van september, oktober en november 2018 aan het hof dient te verzoeken een datum te bepalen voor het houden van de comparitie;

4.3.

bepaalt dat wanneer een der of beide partijen liever een meervoudige comparitie wensen, zij dit op de rol van 17 juli 2018 schriftelijk aan het hof dient/dienen te verzoeken (aan welk verzoek gevolg zal worden gegeven);

4.4.

verzoekt partijen eventuele producties uiterlijk twee weken voor de comparitie te doen toekomen aan de wederpartij en de raadsheer-commissaris;

4.5.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit arrest is gewezen door mrs. J.C. Toorman, J.C.W. Rang en L.R. van Harinxma thoe Slooten, en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 19 juni 2018.