ECLI:NL:GHARL:2019:6057

• Datum uitspraak: 23 juli 2019
• Publicatiedatum: 23 juli 2019
• Zaaknummer: 200.227.098
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Tussenuitspraak
• Rechters: R.A. Dozy; C.J.H.G. Bronzwaer; M.B. Beekhoven van den Boezem
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Tussenuitspraak inzake medische aansprakelijkheid en benoeming deskundige in bevallingszaak

In deze zaak, die een vervolg is op een eerder arrest van 26 maart 2019, betreft het een geschil over medische aansprakelijkheid naar aanleiding van een bevalling op 7 februari 2007. Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft in deze tussenuitspraak een deskundige neonatoloog, dr. F. Groenendaal, benoemd om onderzoek te doen naar de begeleiding van de bevalling en de oorzaak van de hersenschade bij de minderjarige. Het hof heeft partijen de gelegenheid gegeven om hun eigen deskundigen in te schakelen voor commentaar op het conceptrapport van de benoemde deskundige. Dit moet binnen een termijn van twee maanden gebeuren, waarna de deskundige kan reageren in het eindrapport. Het hof heeft benadrukt dat de deskundige de vragen moet onderbouwen met relevante wetenschappelijke literatuur en richtlijnen, en dat de beoordeling moet plaatsvinden op basis van de kennis die gold op het moment van de bevalling, zonder de valkuil van hindsight bias. De kosten van het deskundigenonderzoek zijn begroot op € 10.125,-, welke in beginsel ten laste van de appellanten komen. Het hof heeft verder bepaald dat de deskundige het ondertekende deskundigenbericht vóór 1 december 2019 aan de griffie moet toesturen en dat de zaak op 21 januari 2020 weer op de rol komt voor memorie na deskundigenrapport aan de zijde van de appellanten.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN

locatie Arnhem

afdeling civiel recht, handel

zaaknummer gerechtshof 200.227.098

(zaaknummer rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht, 428832)

arrest van 23 juli 2019

in de zaak van

1. [appellante1] ,

wonende te [woonplaats1] ,

2.
[appellant2] ,

wonende te [woonplaats1] ,

3.
[appellant3] ,

wonende te [woonplaats1] ,

appellanten,

in eerste aanleg: eisers,

hierna gezamenlijk: [appellanten] c.s.,

advocaat: mr. I.E. Zwart,

tegen

Stichting Tergooi ,

gevestigd te Hilversum,

geïntimeerde,

in eerste aanleg: gedaagde,

hierna: Tergooiziekenhuis of ziekenhuis,

advocaat: mr. M.J.J. de Ridder.

1. Het verdere verloop van het geding in hoger beroep

1.1

In het (tweede) tussenarrest van 26 maart 2019 heeft het hof (sub 3.10) overwogen voornemens te zijn een deskundige te benoemen (neonatoloog, zoals besproken ter zitting van 8 november 2018), waarbij partijen in de gelegenheid werden gesteld (sub 3.11) om bij akte voorstellen te doen voor de persoon van de deskundige en de aan deze te stellen vra(a)g(en).

1.2

Beide partijen hebben per separate akte van 23 april 2019 voorstellen hiertoe gedaan.

1.3

Partijen hebben de stukken overgelegd voor het wijzen van arrest.

2. De verdere beoordeling van het geschil

2.1

Partijen hebben in hun akte aangegeven dat zij het eens zijn over de te benoemen neonatoloog te weten dr. F. Groenendaal, verbonden aan het Wilhelmina Kinderziekenhuis te Utrecht. De voorzitter van dit hof, tevens raadsheer-commissaris inzake het deskundigenbericht, heeft telefonisch contact gehad met Groenendaal voornoemd. Hem is kort de casus geschetst, de namen genoemd van partijen, dr. [de gynaecoloog] en de gehoorde deskundigen ter zitting te weten dr. J.J. Duvekot en prof. dr. J.G. Nijhuis. Groenendaal heeft verklaard vrij te staan ten opzichte van partijen en genoemde personen. Groenendaal heeft voorts aangegeven dat in dit soort complexe zaken het gewenst is dat drie deskundigen in samenspraak hierover rapporteren, namelijk een gynaecoloog, een neonatoloog en een kinderneuroloog. In ‘zijn’ ziekenhuis (UMCU) werkt hij samen met gynaecoloog mevr. dr. A. Kwee , zodat hij haar ook kan betrekken in het deskundigenonderzoek. Het hof constateert dat beide partijen ook mevr. Kwee hebben genoemd als mogelijk deskundige gynaecologie. In dit stadium van de procedure c.q. het deskundigenonderzoek is het niet opportuun om thans al een kinderneuroloog als deskundige aan te wijzen nu eerst de vraag beantwoord moet worden of sprake is van een tekortkoming van het ziekenhuis; wordt die vraag door de deskundigen bevestigend beantwoord dan (pas) komt de kinderneuroloog in beeld. Een en ander zal tijdens het verloop van het deskundigenonderzoek aan de orde komen en zal door tussenkomst van de raadsheer-commissaris met partijen besproken worden.

2.2

Omwille van een praktische en gestroomlijnde werkwijze zal het hof alleen dr. F. Groenendaal als deskundige benoemen, waarbij hij de mogelijkheid heeft om mevr. dr. A. Kwee als mede-deskundige (of mede-rapporteur) in te schakelen (en mogelijk dus nog een kinderneuroloog). Het hof zal dan ook voor alle deskundigen (ieder op hun eigen vakgebied) de vragen formuleren, zoals van de zijde van het ziekenhuis al in de akte is gedaan. Indien en voor zover nog een belangrijke vraag voor de gynaecoloog niet is gesteld, kan mr. Zwart van de zijde van [appellanten] c.s. alsnog vragen stellen door tussenkomst van de raadsheer-commissaris / de griffie.

2.3

De te benoemen deskundige dr. F. Groenendaal heeft aangegeven dat hij op een termijn van zes maanden kan rapporteren, dat hij denkt 25 uur hiervoor nodig te hebben á

€ 225,- per uur. In overleg met dr. F. Groenendaal is het aantal uren voor de andere deskundige mevr. dr. A. Kwee begroot op 20 uren á € 225,- per uur. Dat betekent aldus een voorschot van € 5.625,- en € 4.500,-; dit is in totaal € 10.125,-. Partijen hebben zich over de hoogte van het voorschot niet uitgelaten; het begrote aantal uren voor de inzet van beide deskundigen en het gevraagde voorschot komen het hof niet onredelijk voor. De betaling van het voorschot komt in beginsel ten laste van [appellanten] c.s. zoals al is aangekondigd in het tussenarrest van 26 maart 2019 (sub 3.11). Het hof verzoekt [appellanten] c.s. ook om een compleet dossier van de gerechtelijke procedure aan de deskundige te verstrekken.

2.4

Het hof zal hieronder de vragen opnemen, die voor dr. F. Groenendaal en/of voor mevr. dr. A. Kwee en/of de kinderneuroloog bestemd zijn; zij kunnen in onderling overleg bepalen wie welke vraag zal beantwoorden dan wel tezamen, waarbij het hof verzoekt om per vraag aan te geven welke deskundige aan het woord is.

Aan de deskundige(n) wordt in het algemeen gevraagd om het antwoord op de vragen te onderbouwen met de relevante wetenschappelijke literatuur, richtlijnen, protocollen enz.

Ten behoeve van de deskundige(n) wijst het hof op de Richtlijn Medisch Specialistische Rapportage van de betreffende werkgroep (thans de Nederlandse Vereniging voor Medisch Specialistische Rapportage – NVMSR) van april 2016 (https://nvmsr.nl/publicaties/) en de “Leidraad deskundigen” van de Raad voor de Rechtspraak (deze wordt door de griffier verstrekt tegelijk met dit arrest).

Voorts benadrukt het hof dat de vragen beantwoord moeten worden naar de kennis van 7 februari 2007 en dat de deskundige(n) zich behoeden voor de valkuil van de ‘hindsight bias’, de verkregen kennis achteraf.

1. Heeft u voor beoordeling van deze casus en/of de beantwoording van de onderstaande vragen alle relevante medische informatie ontvangen (in het bijzonder het originele CTG)? Zo nee, wilt u dan aan partij [appellanten] c.s. dan wel het ziekenhuis door tussenkomst van mr. Zwart dan wel mr. De Ridder de benodigde informatie opvragen?

2. Kunt u aangeven wat op 7 februari 2007 de gangbare opvattingen binnen uw vakgebied (de professionele standaard) waren ten aanzien van de begeleiding van de geboorte van de tweeling [de minderjarige1] en [de minderjarige2] ? Indien hierover uiteenlopende opvattingen, gebruiken of ‘scholen’ bestonden, wilt u dan uiteenzetten in welk opzicht dit het geval is? En wat is uw eigen opvatting daarover?

3. Had op grond van de op 7 februari 2007 geldende professionele standaard van dr. [de gynaecoloog] mogen worden verwacht dat hij, gezien de (kwaliteit van de)CTG-registratie en het tijdsverloop tussen de geboorte van [de minderjarige1] en [de minderjarige2] eerder had ingegrepen en zo ja, op welk moment en op welke wijze? Wilt u uw antwoord zo uitvoerig mogelijk toelichten mede aan de hand van de vaststelling in het arrest van 26 maart 2019 (sub 3.5) dat dr. [de gynaecoloog] tussen 16.20-16.21 en 16.47 uur niet in de verloskamer bij de moeder ( [appellante1] ) aanwezig was? Wilt u tevens ingaan op hetgeen de rapporteurs/deskundigen dr. Duvekot en prof. dr. Nijhuis hierover in hun rapporten (van 5 april 2015 respectievelijk 6 februari 2018) hebben geschreven en op hetgeen zij ter zitting van dit hof op 8 november 2018 hebben verklaard? (kenbaar uit het proces-verbaal van die datum; dit zit ook bij de stukken).

4.a. Wilt u (gedetailleerd, voor zover relevant) de gezondheidstoestand van [de minderjarige2] beschrijven vanaf haar geboorte op 7 februari 2007 om 16.47 uur tot aan de overplaatsing naar het WKZ op 10 februari 2007 om 14.15 uur?

b. Wilt u voor deze periode ook (gedetailleerd, voor zover relevant) de verrichte onderzoeken, de uitkomst daarvan, de uitgevoerde medische handelingen, de diagnoses en het gevoerde beleid beschrijven?

c. Zijn de onder b. beschreven onderzoeken/medische handelingen/gevoerde beleid in overeenstemming met de gangbare inzichten binnen uw vakgebied (de professionele standaard)? Indien hierover uiteenlopende opvattingen, gebruiken of ‘scholen’ bestonden, wilt u dan uiteenzetten in welk opzicht dit het geval is? En wat is uw eigen opvatting daarover?

d. Was er, gezien de onder a-c beschreven onderzoeken en bevindingen, een indicatie (volgens de professionele standaard) om [de minderjarige2] vóór 10 februari 2007, 14.15 uur, over te plaatsen naar een gespecialiseerd ziekenhuis en uiteraard met inachtneming van de kennis van toen (en niet met de wetenschap achteraf)?

e. Indien uw antwoord op vraag d. luidt dat [de minderjarige2] eerder overgeplaatst had moeten worden, kunt u dan aangeven of het beloop in de behandeling van [de minderjarige2] dan anders was geweest?

5. Is er naar uw mening en gelet op de gangbare inzichten binnen uw vakgebied (de professionele standaard) bij [de minderjarige2] sprake van perinatale asfyxie en/of een andere hersenbeschadiging? Wilt u in uw antwoord betrekken de bevindingen in het Tergooi ziekenhuis en in het WKZ?

6.a. Kunt u aangeven wat de oorzaak is van de perinatale asfyxie en/of hersenbeschadiging van [de minderjarige2] ? Zijn er hersenafwijkingen aantoonbaar die wijzen op een reeds voor de geboorte bestaande hersenaandoening?

b. Indien de perinatale asfyxie en/of hersenbeschadiging is veroorzaakt door de wijze waarop de bevalling is verlopen (in het bijzonder het tijdstip van de bevalling), kunt u dan aangeven in hoeverre dit letsel niet of in (wezenlijk) mindere mate (een percentage bijvoorbeeld) zou zijn opgetreden indien [de minderjarige2] eerder geboren zou zijn en daarbij uitgaan van de bevindingen van de rapporterend gynaecoloog/neonatoloog in antwoord op vraag 3?

c. Had de perinatale asfyxie en/of de hersenbeschadiging bij [de minderjarige2] geheel of gedeeltelijk (een percentage bijvoorbeeld) voorkomen kunnen worden door haar eerder geboren te laten worden dan wel door haar eerder over te plaatsen naar het WKZ? Kunt u uw antwoord onderbouwen met de opinies/onderzoeken hierover in de medische literatuur?

7. 7. Heeft u nog aanvullende (relevante) opmerkingen in deze zaak?

2.5

Het hof herhaalt hier (ook ten behoeve van de deskundigen) hetgeen is overwogen onder 3.10 in het tussenarrest van 26 maart 2019: na het conceptrapport van de deskundige(n) kunnen partijen hun eigen deskundige inschakelen om vragen te stellen en/of commentaar te leveren (met bijvoorbeeld een termijn van twee maanden) waarop de benoemde deskundige dan kan responderen in het eindrapport.

2.6

Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.

3. De beslissing

Het hof, recht doende in hoger beroep:

benoemt tot deskundige:

dr. F. Groenendaal, kinderarts-neonatoloog

UMC Utrecht, Divisie Vrouw en Baby, MS Neonatologie,

Huispostnummer KE.04.123.1,

Postbus 85090,

3508 AB Utrecht,

Tel: [phone] / [nummer] ,

Fax: [phone],

om (tezamen met mevr. dr. A. Kwee en/of nog een kinderneuroloog) een onderzoek in te stellen en schriftelijk bericht uit te brengen omtrent de onder 2.4 genoemde vragen;

bepaalt dat de deskundige tijdens het onderzoek partijen in de gelegenheid zal stellen opmerkingen te maken en verzoeken te doen en dat daarvan uit het schriftelijk bericht zal blijken;

bepaalt dat de deskundige een concept-deskundigenbericht aan partijen zal toesturen en partijen in de gelegenheid zal stellen op dat concept te reageren alvorens een definitief bericht uit te brengen. In het definitieve deskundigenbericht zal de deskundige de reacties van partijen op het concept bespreken;

bepaalt dat [appellanten] c.s. aan de deskundige een kopie van het volledige procesdossier ter beschikking zal stellen;

beveelt partijen om aan de deskundige alle door deze gewenste inlichtingen te verstrekken;

bepaalt dat de deskundige het ondertekende deskundigenbericht vóór 1 december 2019 toestuurt aan de griffie van dit hof (Postbus 9030, 6800 EM Arnhem);

bepaalt het voorschot van de kosten van de deskundige (inclusief die van dr. A. Kwee ) op

€ 10.125,- (incl. btw);

bepaalt dat [appellanten] c.s. het voorschot dient te betalen, conform de nota met betaalinstructies die [appellanten] c.s. zal ontvangen van het Landelijke Dienstencentrum voor de Rechtspraak;

bepaalt dat dit voorschot (in beginsel) binnen vier weken na dagtekening van de nota van het Landelijk Dienstencentrum moet zijn voldaan;

bepaalt dat de deskundige niet met het onderzoek zal starten voordat de griffier heeft laten weten dat het voorschot is betaald;

bepaalt dat de deskundige zich – eventueel door tussenkomst van de griffie [e-mail] – met vragen en opmerkingen kan wenden tot mevr. mr. R.A. Dozy, die hierbij wordt benoemd tot raadsheer-commissaris;

draagt de griffier op een afschrift van dit arrest aan de deskundige te verzenden;

verwijst de zaak naar de rol van 21 januari 2020 voor memorie na deskundigenrapport aan de zijde van [appellanten] c.s.;

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit arrest is gewezen door mrs. R.A. Dozy, C.J.H.G. Bronzwaer en M.B. Beekhoven van den Boezem en is in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 23 juli 2019.