ECLI:NL:GHARL:2025:1264

Uitspraak

TBS P24/202

Beslissing van 6 februari 2025

De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van

[terbeschikkinggestelde],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 2002,

verblijvende in de Penitentiaire Inrichting
(hierna: P.I.)[verblijfplaats] , locatie [locatie] , verder te noemen: de terbeschikkinggestelde.

Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats
’s-Hertogenbosch, van 8 mei 2024. Deze beslissing houdt in het bevel dat de terbeschikkinggestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd.

Het hof heeft gelet op dezelfde stukken als de rechtbank en op de stukken genoemd in de tussenbeslissing van 10 oktober 2024 en daarnaast op:

- het proces-verbaal van het onderzoek ter zitting van 26 september 2024;

- de tussenbeslissing van het hof van 10 oktober 2024;

- de verlengingsbeslissing van de rechtbank de Oost-Brabant, zittingsplaats
’s-Hertogenbosch van 13 januari 2025;

- een aanvullend advies van Reclassering Nederland van 16 januari 2025, met bijlagen, waaronder een brief van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, Indicatiestelling Forensische Zorg
(hierna: IFZ), van 11 november 2024;

- een e-mailbericht van de raadsman van 23 januari 2025 met als bijlage een e-mailwisseling tussen de raadsman en [psycholoog] , GZ-psycholoog / behandelcoördinator FPK [locatie] .

Het hof heeft ter zitting van 23 januari 2025 gehoord de advocaat-generaal,
mr. H.J. Lambers, en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman,
mr. M.H.H. Meulemeesters, advocaat te Zeist. Het hof heeft ter zitting tevens gehoord
[deskundige] , als reclasseringswerker verbonden aan Reclassering Nederland en R.J. [deskundige] , indicatiesteller van IFZ.

Overwegingen

Procesverloop

Op 10 oktober 2024 heeft het hof een tussenbeslissing gewezen. Het hof heeft de advocaat-generaal verzocht te doen onderzoeken of alsnog voor de terbeschikkinggestelde een plaats met een beveiligingsniveau 3 of 2-hoog met een – gelet op het indexdelict – passend behandelaanbod kan worden gevonden, zo nodig met aanscherping, aanvulling of wijziging van de voorwaarden.

Het advies van Reclassering Nederland van 16 januari 2025

Tot op heden heeft de inspanning van de reclassering, het IFZ en het Forensisch Plaatsingsloket
(hierna: FPL)niet geleid tot een nieuwe behandelpoging. Met de recente afwijzing van de Forensisch Psychiatrische Kliniek
(hierna: FPK)[locatie] en op basis van het eerder gegeven advies en de bevindingen adviseert de reclassering wederom de verpleging van overheidswege. Het FPL heeft diverse malen kenbaar gemaakt dat zij geen mogelijkheden zien voor plaatsing in zowel een Forensisch Psychiatrische Afdeling
(hierna: FPA)als een FPK. Mocht de [kliniek] en/of FPK [locatie] een nieuwe intake willen plannen, dan is de vraag wat hiervan het resultaat zal zijn gezien de eerdere houding van de terbeschikkinggestelde tijdens de recente intake. De terbeschikkinggestelde is onvoldoende gemotiveerd om een behandeling binnen FPK [locatie] te kunnen vormgeven binnen het kader van een terbeschikkingstelling met voorwaarden. De intaker heeft de terbeschikkinggestelde nog gewezen op de voor hem waarschijnlijke negatieve consequenties, maar hij wil dat risico nemen. De reclassering geeft het hof in overweging om de zitting aan te houden en af te wachten op de uitkomsten van een mogelijke nieuwe intake bij FPK [locatie] en/of [kliniek] indien het hof wenst dat alle mogelijkheden zijn onderzocht en uitgesloten.

De verklaring van deskundige [deskundige] ten overstaan van het hof

Zeer recent is gebleken dat de terbeschikkinggestelde toch terecht kan bij FPK [locatie] . Mocht die plaatsing doorgaan, is gelet op eerdere behandelervaringen, eerdere toezeggingen van de terbeschikkinggestelde om mee te werken en zich in te zetten voor behandeling en de verwachtte weerstand die nog komen gaat, de kans aanwezig dat we over een tijd weer in dezelfde situatie zitten. Anderzijds is er nu wel een kliniek bereid hem te behandelen. Als de terbeschikkinggestelde zich wil conformeren aan de behandeling en de huisregels, verandert het advies van de reclassering. Dit alsnog een kans geven is dan een betere route dan de route naar een Forensisch Psychiatrisch Centrum
(hierna: FPC), ook gelet op zijn leeftijd. Bovendien zijn de wachtlijsten voor een FPC langer dan voor een FPK. De reclassering acht de huidige voorwaarden nog passend met toevoeging van elektronische controle als bijzondere voorwaarde. Wanneer de terbeschikkinggestelde naar FPK [locatie] gaat, zal een andere toezichthouder worden aangewezen. Geadviseerd wordt om het geplande intakegesprek bij de [kliniek] op 3 februari 2025 door te laten gaan. Mocht de terbeschikkinggestelde daar ook terecht kunnen, kan worden gekozen voor de kliniek waar de terbeschikkinggestelde het snelst terecht kan. Wat betreft wachtlijsten dient rekening gehouden te worden met zes maanden tot een jaar. In de tussentijd is een overbruggingsplek nodig.

De verklaring van deskundige [deskundige] ten overstaan van het hof

De terbeschikkinggestelde is in eerste instantie in [instelling] geplaatst. Dat is voorafgaande aan de voortijdige beëindiging behoorlijk lang goed gegaan. Op basis van een nieuwe indicatiestelling zou de terbeschikkinggestelde in FPK [locatie] worden geplaatst. Omdat daar niet direct plek was, heeft hij in de tussentijd in [instelling] verbleven. De terbeschikkinggestelde heeft heel kort in FPK [locatie] verbleven. Het verblijf is beëindigd omdat de terbeschikkinggestelde het niet eens was met de huisregels (telefoonverbod) en niet op basis van de behandeling zelf. De terbeschikkingstelling met voorwaarden kan worden voortgezet op minimaal niveau 3 en de hoop is dat de terbeschikkinggestelde snel kan doorstromen naar een FPA. Dit hangt van de motivatie van de terbeschikkinggestelde af. Als een overbruggingsplek moet worden gezocht als gevolg van een rechterlijke beslissing, is de Divisie Individuele Zaken gehouden dat te realiseren.

Het standpunt van en namens de terbeschikkinggestelde

De terbeschikkinggestelde is gemotiveerd voor de terbeschikkingstelling met voorwaarden. Hij had de hoop om naar een FPA te kunnen gaan, maar dat bleek een moeilijke stap te zijn. Er heeft opnieuw een intakegesprek plaatsgevonden bij FPK [locatie] , nadat de terbeschikkinggestelde aan heeft gegeven alsnog gemotiveerd te zijn voor een behandeling. Inmiddels is bekend dat de terbeschikkinggestelde een behandeling kan volgen bij FPK [locatie] . Daarnaast is een positieve wending waarneembaar bij de terbeschikkinggestelde. Hij heeft ook vertrouwen in een traject bij FPK [locatie] of de [kliniek] en ook de reclassering adviseert positief. Alle seinen staan op groen om de terbeschikkingstelling met voorwaarden doorgang te laten vinden. Hopelijk kan de terbeschikkinggestelde op een overbruggingsplaats al een aantal stappen in de behandeling zetten. De terbeschikkinggestelde verklaart zich bereid tot het naleven van de bijzondere voorwaarden, ook voor zover elektronisch toezicht nodig wordt geacht en voorwaarde 5 wordt aangepast aan de actuele stand van zaken. Het beroep dient gegrond te worden verklaard.

Het standpunt van het openbaar ministerie

Omdat enige verandering zichtbaar is, dient de terbeschikkinggestelde al met al de mogelijkheid te krijgen in het kader van terbeschikkingstelling met voorwaarden de behandeling voort te zetten, al geldt daarbij wel de kanttekening van de reclassering dat hij “op achterstand staat”. Met een hoog beveiligingsniveau is het de verwachting dat de risico’s voldoende ingeperkt zullen zijn. Daarnaast zijn meerdere voorwaarden aan de terbeschikkingstelling verbonden. De terbeschikkinggestelde heeft in het hele proces voldoende bereidheid laten zien en hij moet in staat worden geacht zich aan voorwaarden te kunnen houden. De beslissing van de rechtbank dient te worden vernietigd en de vordering van de officier van justitie dient te worden afgewezen. De voorwaarden zoals die zijn weergegeven in de uitspraak van 23 januari 2024 dienen aan de terbeschikkingstelling te worden verbonden waarbij elektronische controle als voorwaarde dient te worden toegevoegd. Daarnaast dient voorwaarde 5 te worden toegespitst op de huidige situatie, dus opname in FPK [locatie] of een soortgelijke instelling omdat de [kliniek] mogelijk nog een rol kan gaan spelen.

Het oordeel van het hof

Vernietiging

Het hof zal de beslissing waarvan beroep vernietigen en de vordering tot het alsnog verplegen van overheidswege van de terbeschikkinggestelde afwijzen.

Volgens artikel 6:6:10, eerste lid, aanhef en onder e, van het Wetboek van Strafvordering kan de rechter bevelen dat een terbeschikkinggestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd. Dat is mogelijk als een gestelde voorwaarde niet wordt nageleefd of anderszins het belang van de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen dat eist.

Vaststaat dat de terbeschikkinggestelde gestelde voorwaarden heeft overtreden. Door en namens de terbeschikkinggestelde is bepleit de vordering af te wijzen, omdat de noodzaak tot verpleging ontbreekt. De deskundigen zijn thans van oordeel dat verpleging van overheidswege nog niet noodzakelijk is. De advocaat-generaal heeft om dezelfde reden geconcludeerd tot afwijzing van de vordering. Gelet hierop wijst het oordeel van alle procesdeelnemers in één en dezelfde richting.

Bij deze stand van zaken oordeelt het hof – hoewel met enige aarzeling over een succesvol verloop van behandeling in het kader van terbeschikkingstelling met voorwaarden – tot afwijzing van de vordering omdat verpleging van overheidswege nog niet noodzakelijk is. Daarbij heeft het hof in het bijzonder gelet op het volgende:

de terbeschikkinggestelde heeft bij eerdere klinische opname in het kader van de onderhavige terbeschikkingstelling geruime tijd laten blijken wel van behandeling te kunnen profiteren;
de aard van de overtreding van de voorwaarden wijst niet primair in de richting van enig beletsel voor verdere behandeling;
de terbeschikkinggestelde lijkt inmiddels (enigszins) beter te doorgronden wat zijn bereidheid om mee te werken aan de behandeling inhoudt en lijkt daarmee beter intrinsiek gemotiveerd;
ten tijde van het bewezenverklaarde feit was de veroordeelde 19 jaar;
er is een kliniek gevonden die thans de terbeschikkinggestelde geschikt acht voor opname aldaar.

Wijziging van de voorwaarden

Gelet op het advies van de reclassering zal het hof de voorwaarden die zijn verbonden aan de terbeschikkingstelling met voorwaarden aanpassen overeenkomstig het vonnis van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch, van 14 februari 2022, en de wijzigingen zoals opgenomen in de beslissing van diezelfde rechtbank van 23 januari 2024 met een aanvullende voorwaarde van elektronisch toezicht en een wijziging van voorwaarde 5.

De terbeschikkinggestelde heeft zich bereid verklaard met wijziging van deze en andere door het hof te wijzigen voorwaarden in te stemmen en deze te zullen naleven.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigtde beslissing van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats ‘s-Hertogenbosch, van 8 mei 2024 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde,
[terbeschikkinggestelde].

Wijst afde vordering van het openbaar ministerie van 3 april 2024 tot het alsnog geven van een bevel tot verpleging van overheidswege.

Wijzigtde aan de terbeschikkinggestelde opgelegde voorwaarden, zoals opgenomen in het vonnis van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch, van 14 februari 2022, en de wijzigingen zoals opgenomen in de beslissing van diezelfde rechtbank van 23 januari 2024 in die zin dat deze komen te luiden dat de terbeschikkinggestelde:

zich niet schuldig maakt aan een strafbaar feit;

niet naar het buitenland of het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden gaat, zonder toestemming van de reclassering;

medewerking verleent aan reclasseringstoezicht. Deze medewerking houdt onder andere in:

- medewerking verlenen aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of het ter inzage aanbieden van een geldig identiteitsbewijs (als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht) ten behoeve van het vaststellen van de identiteit;

- zich melden op afspraken bij de reclassering, zo vaak de reclassering dat nodig acht;

- zich houden aan de voorschriften en aanwijzingen van de reclassering, die nodig zijn voor de uitvoering van het toezicht of om de terbeschikkinggestelde te bewegen tot het naleven van de voorwaarden;

- de reclassering helpen aan een actuele foto waarop zijn gezicht herkenbaar is; deze foto is nodig voor opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;

- medewerking verlenen aan huisbezoeken;

- inzicht geven aan de reclassering over de voortgang van begeleiding of behandeling door andere instellingen/hulpverleners;

- niet vestigen op een ander adres zonder toestemming van de reclassering;

- medewerking verlenen aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met de terbeschikkinggestelde, als dat van belang is voor het toezicht.

4. meewerkt aan diagnostisch onderzoek;

5. zich laat opnemen in FPK [locatie] of een soortgelijke zorginstelling, ook als dit overbruggingszorg inhoudt, te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Gelet op de problematiek kan hieronder ook het innemen van medicijnen vallen, als de zorginstelling dat nodig vindt. Als de reclassering een overgang naar ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang gewenst vindt, werkt de terbeschikkinggestelde mee aan de indicatiestelling en plaatsing;

6. zich laat behandelen door een nader te bepalen zorgverlener, te bepalen door de reclassering in aansluiting op de klinische behandeling; de behandeling duurt zolang de reclassering dat nodig vindt; de terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling; het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling;

7. verblijft in een nader te bepalen instelling voor beschermd of begeleid wonen, te bepalen door de reclassering; het verblijf start in aansluiting op de klinische behandeling; het verblijf duurt zolang de reclassering dat nodig vindt; de terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;

8. op geen enkele wijze – direct of indirect – contact heeft of zoekt met [slachtoffer] , geboren op [geboortedag] 2004, wonende te [woonplaats] , zolang het Openbaar Ministerie dit verbod nodig vindt; de politie ziet toe op handhaving van dit contactverbod;

9. meewerkt aan een time-out. Als de reclassering dat nodig vindt en de terbeschikkinggestelde daarmee instemt, kan de terbeschikkinggestelde voor een time-out worden opgenomen in een FPK of een andere instelling. Deze time-out duurt totdat de reclassering of de terbeschikkinggestelde deze beëindigt, maar maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar;

10. geen drugs en alcohol gebruikt. De terbeschikkinggestelde werkt mee aan controle van het gebruik van alcohol en drugs om middelengebruik te beheersen. De reclassering kan urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest) gebruiken voor controle. De reclassering bepaalt op welke wijze en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd;

11. meewerkt aan elektronisch toezicht (met GPS), voor zover de instelling en/of de reclassering dat noodzakelijk acht.

Geeft opdracht aan Reclassering Nederland bij de naleving van de voorwaarden hulp en steun te bieden.

Aldus gedaan door

mr. D. Visser, voorzitter,

mr. M.J. Vos en mr. P.C. Vegter, raadsheren,

en drs. R.J.A. van Helvoirt en drs. H.J. Beintema, raden,

in tegenwoordigheid van mr. K. van Laarhoven, griffier,

en op 6 februari 2025 in het openbaar uitgesproken.

De raden en mr. Vegter zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.

Vernietiging en afwijzing vordering tot verpleging van overheidswege van terbeschikkinggestelde

Uitspraak

Overwegingen

BESLISSING