Uitspraak
GERECHTSHOF DEN HAAG
Team Belastingrecht
meervoudige kamer
nummers BK-15/00874 en BK-15/00875
Uitspraak van 2 mei 2017
in het geding tussen:
[X] te [Z] , belanghebbende,
en
de inspecteur van de (thans) Belastingdienst/kantoor Hoofddorp, de Inspecteur,
op de hoger beroepen van belanghebbende tegen de uitspraken van de rechtbank Den Haag (hierna: de Rechtbank) van 29 juni 2015, nummers SGR 08/8766 en SGR 08/8767, betreffende de hierna vermelde aanslagen en beschikkingen.
Aanslagen, beschikkingen, bezwaren en gedingen in eerste aanleg
BK-15/00874
1.1.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 2002 een aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van -/- € 39.715 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van nihil, met verrekening van € 280 aan persoonsgebonden aftrek (hierna: pga). De Inspecteur heeft, gelijktijdig met het vaststellen van de aanslag, het verlies uit werk en woning bij beschikking vastgesteld op € 39.715 en de op 31 december 2002 niet in aanmerking genomen pga bij beschikking vastgesteld op € 5.686.
1.1.2. Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur belanghebbendes bezwaar toegewezen, het belastbaar inkomen uit werk en woning nader vastgesteld op -/- € 40.410 en het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen vastgesteld op nihil.
1.1.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep bij de Rechtbank ingesteld. De Rechtbank (nr. SGR 08/8766) heeft het beroep voor zover gericht tegen de mededeling van het saldo van de te verrekenen verliezen per 31 december 2002, alsmede tegen de mededeling van het saldo van de niet in aanmerking genomen pga per 31 december 2001 niet-ontvankelijk en voor het overige ongegrond verklaard. De Rechtbank heeft het onderzoek heropend ter voorbereiding van een nadere uitspraak over schadevergoeding.
BK-15/00875
1.2.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 2003 een aanslag IB/PVV opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van -/- € 18.399 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van nihil, met verrekening van € 1.416 aan pga. De Inspecteur heeft, gelijktijdig met het vaststellen van de aanslag, het verlies uit werk en woning bij beschikking vastgesteld op € 18.399, waarvan € 15.947 ondernemingsverlies en de op 31 december 2003 niet in aanmerking genomen pga bij beschikking vastgesteld op € 19.336.
1.2.2. Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur belanghebbendes bezwaar toegewezen, het belastbaar inkomen uit werk en woning nader vastgesteld op -/- € 19.093 en het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen vastgesteld op nihil.
1.2.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep bij de Rechtbank ingesteld. De Rechtbank (nr. SGR 08/8767) heeft het beroep voor zover gericht tegen de mededeling van het saldo van de te verrekenen verliezen per 31 december 2003, alsmede tegen de mededeling van het saldo van de niet in aanmerking genomen pga per 31 december 2002 niet-ontvankelijk en voor het overige ongegrond verklaard. De Rechtbank heeft het onderzoek heropend ter voorbereiding van een nadere uitspraak over schadevergoeding.
Loop van de gedingen in hoger beroep
2.1.
Belanghebbende is van de uitspraken van de Rechtbank in hoger beroep gekomen. In verband daarmee is door de griffier per zaak een griffierecht geheven van € 123, derhalve in totaal € 246.
2.2.1.
Ter zake van de in het najaar van 2016 behandelde hoger beroepen van belanghebbende zijn de volgende griffierechten geheven:
Zitting
BK-nr.
Middel/jaar
Griffierecht
20-09-2016
15/00871
15/00872
15/00873
Aanslag IB/PVV 1998
Aanslag IB/PVV 1999
Aanslag IB/PVV 2000
€ 123
-
-
11-10-2016
15/00874
15/00875
Aanslag IB/PVV 2002
Aanslag IB/PVV 2003
€ 123€ 123
08-11-2016
15/00876
15/00877
Navorderingsaanslag IB/PVV en Zfw 2004
Aanslag IB/PVV 2004
€ 123€ 123
15-11-2016
15/00879
15/00880
15/00881
15/00882
Aanslag IB/PVV 2005
Navorderingsaanslag IB/PVV en Zfw 2005
Aanslag IB/PVV 2006
Aanslag IB/PVV 2007
€ 123€ 123€ 123€ 123
13-12-2016
15/00878
Naheffingsaanslag OB 2005-2007
€ 123
2.2.2.
Ter zake van de in het najaar van 2016 behandelde hoger beroepen van de echtgenoot van belanghebbende zijn de volgende griffierechten geheven:
Zitting
BK-nr.
Middel/jaar
Griffierecht
20-09-2016
15/00883
15/00884
15/00885
15/00886
Verliesverrekeningsbeschikking 1988
Aanslag IB/PVV 1998
Aanslag IB/PVV 1999
Aanslag IB/PVV 2000
€ 123€ 123
-
-
11-10-2016
15/00887
15/00888
15/00889
Aanslag IB/PVV 2001
Aanslag IB/PVV 2002
Aanslag IB/PVV 2003
€ 123€ 123€ 123
08-11-2016
15/00894
15/00895
15/00896
Verliesvaststellingsbeschikking 2004
Navorderingsaanslag Zfw 2004
Verliesverrekeningsbeschikking 2004
€ 123
-
-
15-11-2016
15/00890
15/00891
15/00892
15/00893
Aanslag IB/PVV 2005 en Zfw 2005
Navorderingsaanslag IB/PVV en Zfw 2005
Aanslag IB/PVV en Zvw 2006
Aanslag IB/PVV en Zvw 2007
€ 123
-€ 123€ 123
13-12-2016
15/00897
15/00898
Naheffingsaanslag OB 2004
Naheffingsaanslag OB 2005-2007
€ 248
-
2.3.
De mondelinge behandeling van de onderhavige zaken heeft plaatsgehad ter zitting van 11 oktober 2016, gehouden te Den Haag. Partijen zijn verschenen. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.
2.4.
Op 2 februari 2017 heeft belanghebbende bij het Hof twee brieven afgegeven met het opschrift "KLACHT Over de Postbezorging door Postnl, van met name aangetekende stukken, verstuurd door oa. Voornoemde 3 organen" en het opschrift beginnend met "Onder verwijzing naar verzoek art 12 toepassing door dhr [Y] dd 19-01-2017, ingediend, met het verzoek om ontvangst bevestiging (…)". Aangezien deze brieven na sluiting van het onderzoek zijn binnengekomen en de inhoud van deze brieven niet noopt tot heropening van het onderzoek, zullen deze brieven niet in de beoordeling worden betrokken.
Vaststaande feiten
In hoger beroep is, op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting, als tussen partijen niet in geschil dan wel door één van hen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, het volgende komen vast te staan:
3.1.1.
Belanghebbende heeft voor het jaar 2002 aangifte voor de IB/PVV gedaan naar een verlies uit werk en woning en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van nihil.
3.1.2.
De Inspecteur heeft bij het vaststellen van de aanslag een bedrag van € 280 van de door belanghebbende aangegeven pga van € 5.966 verrekend met het door hem vastgestelde belastbaar inkomen uit sparen en beleggen. Dientengevolge heeft hij het bedrag aan niet in aanmerking genomen pga per 31 december 2002 bij beschikking vastgesteld op € 5.686. Op het aanslagbiljet IB/PVV 2002 is vermeld dat het bedrag van de nog te verrekenen verliezen uit werk en woning (excl. ondernemingsverlies) is vastgesteld op € 34.819 en dat het nog te verrekenen ondernemingsverlies € 116.756 bedraagt.
3.1.3.
Gelet op de uitspraak op bezwaar is de beschikking pga nader vastgesteld op € 5.966 en is de verliesvaststellingsbeschikking 2002 nader vastgesteld op € 40.410.
3.2.1.
Belanghebbende heeft voor het jaar 2003 aangifte voor de IB/PVV gedaan naar een verlies uit werk en woning en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van nihil.
3.2.2.
De Inspecteur heeft bij het vaststellen van de aanslag een bedrag van € 1.416 van de door belanghebbende aangegeven pga van € 7.991 verrekend met het door hem vastgestelde belastbaar inkomen uit sparen en beleggen. Dientengevolge heeft hij het bedrag aan niet in aanmerking genomen pga per 31 december 2003 bij beschikking vastgesteld op € 6.575. Het aanslagbiljet bevat voorts een mededeling betreffende het bedrag van de nog te verrekenen verliezen uit werk en woning, welke een gelijke strekking heeft als de hiervoor in 3.1.2 bedoelde mededeling. Het aanslagbiljet bevat voorts de mededeling dat de nog te verrekenen pga in volgende jaren € 19.336 is.
3.2.3.
Gelet op de uitspraak op bezwaar is de beschikking pga nader vastgesteld op € 20.752 (€ 7.991 plus de te verrekenen pga uit voorgaande jaren ten bedrage van € 12.761) en is de verliesvaststellingsbeschikking 2003 nader vastgesteld op € 19.093.
3.3.
De Inspecteur heeft in elk van de onderhavige zaken in de bezwaarfase besloten om voor het vaststellen van het inkomen uit te gaan van de door belanghebbende aangegeven belastbare inkomens. Hij heeft de bij de aanslagregeling doorgevoerde correcties derhalve teruggenomen. In de uitspraken op bezwaar schrijft hij telkens:
"Er heeft geen inhoudelijke beoordeling plaatsgevonden van de door u in aftrek gebrachte kosten in de ondernemingen, negatieve opbrengst eigen woning, alsmede de in aftrek gebrachte kosten wegens persoonsgebondenaftrek. Ik benadruk dat de Belastingdienst geen standpunt heeft ingenomen over de toelaatbaarheid van de verschillende aftrekposten (…)."
3.4.
Belanghebbende heeft bij brief van 16 september 2015 een beroep op betalingsonmacht griffierecht gedaan. Bij brief van 6 oktober 2015 heeft zij het toegezonden formulier en de gevraagde gegevens aan de griffier (retour) gezonden. Belanghebbende heeft in dit formulier het volgende verklaard:
"I. ondergetekende verklaart voor zichzelf en zijn eventuele fiscale partner dat zij
beiden:
beiden:
geen inkomen genieten.
[Hof: met pen bijgeschreven]dwz negatief uit onderneming/zie bijlage.
[Hof: met pen bijgeschreven]dwz negatief uit onderneming/zie bijlage.
(…)
II. Ondergetekende verklaart voor zichzelf en zijn eventuele fiscale partner dat zij
gezamenlijkin Nederland en/of in het buitenland
gezamenlijkin Nederland en/of in het buitenland
niet over vermogen beschikken.
[Hof: met pen bijgeschreven]= negatief zie bijlage/uitleg."
[Hof: met pen bijgeschreven]= negatief zie bijlage/uitleg."
3.5.
Belanghebbende heeft bij de hiervoor onder 3.4 vermelde verklaring vier bijlagen gevoegd. Kort samengevat heeft belanghebbende in deze bijlagen verklaard dat zij per 1 oktober 2015 samen met haar echtgenoot een bedrag van € 555.559,49 is verschuldigd aan hun twee kinderen. Voorts heeft zij gesteld dat hun gezamenlijke vermogen per saldo negatief is, aangezien tegenover de schuld aan de kinderen banktegoeden staan van € 302.165,52 op naam van belanghebbende plus € 219.988,38 op naam van de echtgenoot, derhalve in totaal een bedrag van € 522.153,90. Belanghebbende en haar echtgenoot zetten in de 'bijlage bij de verzoeken 30-09-2015', ingekomen op 7 oktober 2015, uiteen dat dit:
"[i]n feite impliceert […] dat voor vrijstelling griffierecht rechtmatig kan worden geopteerd. In een eerder jaar is dat ook altijd wel toegekend. De laatste tijd hebben we daarvan echter vrijwillig afgezien […]. De […] alhier/cumulerende griffierechten worden ons echter te gortig".
Omschrijving geschil in hoger beroep en standpunten van partijen
4.1.
In hoger beroep is - naar het Hof begrijpt - in geschil of:
- a. de hoorplicht is geschonden;
- b. de Inspecteur wegens het niet tijdig doen van uitspraak op bezwaar een dwangsom als bedoeld in artikel 4:17, lid 1, Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb), heeft verbeurd;
- c. de verliesvaststellingsbeschikkingen op de juiste bedragen zijn vastgesteld;
- d. (het saldo van) de te verrekenen verliezen op te lage bedragen zijn vastgesteld;
- e. het bedrag van de nog te verrekenen pga op te lage bedragen zijn vastgesteld;
- f. sprake is van door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand; en of
- g. belanghebbende recht heeft op immateriële schadevergoeding.
4.2.
Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de van hen afkomstige stukken en naar hetgeen partijen in aanvulling daarop ter zitting hebben aangevoerd.
Conclusies van partijen
5.1.
De hoger beroepen van belanghebbende strekken, naar het Hof begrijpt, tot vernietiging van de uitspraken van de Rechtbank, tot vernietiging van de uitspraken op bezwaar, tot vaststelling van de verliezen over de jaren 2002 en 2003, alsmede van de niet in aanmerking genomen pga op hogere bedragen, tot handhaving van de aanslagen, tot vergoeding van proceskosten, tot toewijzing van het verzoek om immateriële schadevergoeding en tot het vaststellen van een door de Inspecteur verbeurde dwangsom.
5.2.
De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraken van de Rechtbank.
Oordeel van de Rechtbank
6.1.
De Rechtbank (nr. SGR 08/8766) heeft omtrent het geschil in de zaak betreffende de aanslag IB/PVV 2002, de bijbehorende verliesvaststellingsbeschikking en de beschikking niet in aanmerking genomen pga als volgt overwogen:
"8. De rechtbank stelt vast dat [belanghebbende] tegen de aanslag IB en tegen de nadere vaststelling van het verlies geen gronden heeft aangevoerd.
9. De gronden van het beroep zien - voor zover hier van belang - uitsluitend nog op het in aanmerking te nemen saldo van de te verrekenen verliezen per 31 december 2002, op het bedrag van niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek per 31 december 2002 en op de afwijzing van kostenvergoeding voor de bezwaarfase.
Saldo te verrekenen verliezen
10. Anders dan met betrekking tot de verliesvaststelling, waarvoor ingevolge artikel 3.151 van de Wet IB 2001 geldt dat het verlies bij voor bezwaar vatbare beschikking wordt vastgesteld en op het aanslagbiljet wordt vermeld, is bij de vermelding op het aanslagbiljet van de bedragen van de per 31 december 2002 nog te verrekenen verliezen geen sprake van een voor bezwaar vatbare beslissing. Deze vermelding is volgens vaste jurisprudentie slechts een mededeling waartegen geen bezwaar en beroep openstaat. Het bedrag is immers het saldo van alle voorafgaande verliesvaststellingsbeschikkingen en alle voorafgaande beschikkingen verliesverrekening, waartegen ingevolge de artikelen 3.151 en 3.152 van de Wet IB 2001 afzonderlijk bezwaar en beroep heeft opengestaan. Het beroep is in zoverre niet-ontvankelijk.
Beschikking niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek
11. Volgens artikel 6.1 van de Wet IB 2001 is persoonsgebonden aftrek het gezamenlijke bedrag van:
a. de in het kalenderjaar op de belastingplichtige drukkende persoonsgebonden aftrekposten en
b. het gedeelte van de persoonsgebonden aftrek van voorafgaande jaren dat niet eerder in aanmerking is genomen.
12. Volgens artikel 6.2a, eerste lid, van de Wet IB 2001 stelt de inspecteur het bedrag van de op enig tijdstip niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek vast bij voor bezwaar vatbare beschikking. Volgens artikel 6.2a, zesde lid, van de Wet IB 2001 kunnen rechtsmiddelen tegen de in het eerste lid bedoelde beschikking uitsluitend betrekking hebben op het bedrag, bedoeld in artikel 6.1, eerste lid, onderdeel a.
13. [De Inspecteur] heeft bij de uitspraak op bezwaar de bij de aanslagregeling toegepaste correcties geheel teruggenomen en de aanslag nader vastgesteld conform de aangifte. De door [belanghebbende] geclaimde persoonsgebonden aftrek van € 5.966 is derhalve volledig toegekend. Nu ook de correctie in box 3 is teruggenomen, bedraagt het saldo van de niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek per 31 december 2002 € 5.966. Aangezien niet, althans onvoldoende is gesteld en aannemelijk gemaakt dat van hogere op [belanghebbende] drukkende persoonsgebonden aftrekposten sprake is, faalt in zoverre het beroep van [belanghebbende] tegen de beschikking niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek.
14. De vraag of het saldo per 31 december 2001, zoals [belanghebbende] stelt, niet nihil is maar een positief bedrag betreft, kan gezien artikel 6.2a, zesde lid, van de Wet IB 2001 hier niet aan de orde komen. Het is het resultaat van de aan het jaar 2002 voorafgaande beschikkingen niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek. Een foutief bedrag per 31 december 2001 vindt zijn oorzaak in een of meerdere onjuiste beschikkingen niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek, waartegen op grond van artikel 6.2a van de Wet IB 2001 afzonderlijk bezwaar en beroep openstaat dan wel heeft opengestaan. [Belanghebbende] zal haar stelling dat het bedrag aan eerder niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek onjuist is berekend dan ook in een procedure tegen de betreffende beschikking(en) aan de orde dienen te stellen. Het beroep is ook in zoverre niet-ontvankelijk.
Vergoeding kosten bezwaarfase
15. De rechtbank stelt vast dat het bezwaarschrift door [belanghebbende] zelf is ingediend. Het aanvullend bezwaarschrift is namens [belanghebbende] ondertekend door haar echtgenoot.
16. Voor zover de echtgenoot als gemachtigde van [belanghebbende] de aanvulling heeft ingediend, overweegt de rechtbank met verwijzing naar het in 5 genoemde arrest [
Hof: HR 15 oktober 2010, nr. 09/03033, ECLI:NL:HR:2010:BO0411] dat de tussen [belanghebbende] en haar echtgenoot bestaande relatie niet aan het beroepsmatig karakter van de verleende rechtsbijstand in de weg behoeft te staan.
Hof: HR 15 oktober 2010, nr. 09/03033, ECLI:NL:HR:2010:BO0411] dat de tussen [belanghebbende] en haar echtgenoot bestaande relatie niet aan het beroepsmatig karakter van de verleende rechtsbijstand in de weg behoeft te staan.
17. Voor beantwoording van de vraag of de echtgenoot hierbij op zakelijke basis voor haar is opgetreden, heeft [belanghebbende] in de na de conclusie van repliek ingediende nadere stukken gewezen op de uitspraak van het Hof ’s-Gravenhage van 8 juni 2011 in de zaken met registratienummers BK-10/00330 en 10/00331, ECLI:NL:GHSGR:2001:BR2951. Hierin en in hetgeen [belanghebbende] verder heeft aangevoerd acht de rechtbank onvoldoende aanknopingspunten voor het oordeel dat sprake is van op zakelijke basis verleende rechtsbijstand. [Belanghebbende] heeft niet aannemelijk gemaakt dat tegen een beloning rechtsbijstand is verleend, dat aan haar is gefactureerd en dat zij voor de verleende rechtsbijstand heeft betaald. Voor zover [belanghebbende] beoogt te stellen dat sprake is van verrekening, overweegt de rechtbank dat niet aannemelijk is gemaakt dat kosten van verleende rechtsbijstand - zo die kosten al zijn gemaakt - zijn verrekend met een vordering die [belanghebbende] op haar echtgenoot heeft vanwege door haar aan hem verleende rechtsbijstand. Niet aannemelijk is immers dat [belanghebbende] aan haar echtgenoot rechtsbijstand heeft verleend, nu op geen enkele wijze aannemelijk is geworden dat zij beroepsmatig als rechtsbijstandverlener optreedt.
18. [De Inspecteur] heeft het verzoek om kostenvergoeding terecht afgewezen."
6.2.
De overwegingen en oordelen van de Rechtbank in de zaak betreffende de aanslag IB/PVV 2003, de bijbehorende verliesvaststellingsbeschikking en de beschikking niet in aanmerking genomen pga (nr. SGR 08/8767) hebben een gelijke strekking.
Beoordeling van de hoger beroepen
Geschilpunt a (de hoorplicht)
7.1.
Voor zover belanghebbende erover klaagt dat zij in de bezwaarfase niet is gehoord en terugwijzing van de zaken naar de Inspecteur bepleit, treft het betoog geen doel omdat belanghebbende door de gang van zaken niet is benadeeld. Partijen verschillen niet meer van mening omtrent de van belang zijnde feiten en de waardering daarvan. De Inspecteur heeft bij de uitspraken op bezwaar de bij de aanslagregeling doorgevoerde correcties volledig teruggenomen. De uitspraken op bezwaar worden met toepassing van artikel 6:22 van de Awb in stand gelaten (vgl. HR 29 januari 2016, nr. 15/02441, ECLI:NL:HR:2016:114, BNB 2016/74, r.o. 2.5 en HR 18 april 2003, nr. 37790, ECLI:NL:HR:2003:AF7495, BNB 2003/267). Toepassing van artikel 6:22 van de Awb neemt niet weg dat in de gang van zaken aanleiding kan worden gevonden de Inspecteur te veroordelen in de proceskosten die een belastingplichtige heeft gemaakt. Gelet op het hierna met betrekking tot geschilpunt f overwogene bestaat hiervoor in het onderhavige geval evenwel geen aanleiding.
Geschilpunt b (dwangsom)
7.2.
Voor het geval belanghebbende in hoger beroep heeft bedoeld te stellen in aanmerking te komen voor toekenning van een dwangsom in de zin van artikel 4:17 van de Awb, treft dat betoog geen doel. Voor een ingebrekestelling als bedoeld in artikel 4:17, lid 3, van de Awb geldt de eis dat uit een geschrift duidelijk is dat de belanghebbende het bestuursorgaan maant om alsnog een bepaald besluit te nemen. Daarvoor is niet vereist dat in dit geschrift bepaalde termen zoals 'aanmanen' of 'in gebreke stellen' worden gebruikt. Wel is vereist dat het geschrift voldoende duidelijk maakt (i) op welke aanvraag het betrekking heeft, (ii) dat de belanghebbende zich op het standpunt stelt dat het bestuursorgaan niet tijdig op de aanvraag heeft beslist, en (iii) dat de belanghebbende erop aandringt dat een zodanige beslissing alsnog wordt genomen (zie HR 10 juni 2016, nr. 15/04352, ECLI:NL:HR:2016:1124, BNB 2016/179). Anders dan belanghebbende mogelijk meent, bevatten de door haar ingediende gedingstukken niet een ingebrekestelling als hiervoor bedoeld. Meer in het bijzonder is van een aandringen op een spoedige beslissing geen sprake indien, zoals in de onderhavige gevallen aan de orde, dat geschrift een uitlating bevat welke niet valt te rijmen met het aandringen op een spoedige beslissing.
Geschilpunt c (verliesvaststellingsbeschikkingen)
7.3.1.
De hiervoor in 1.1.2 en 1.2.2 vermelde bezwaarschriften zijn gericht tegen de aan belanghebbende opgelegde aanslagen IB/PVV 2002 en 2003 en de gelijktijdig bij beschikking vastgestelde verliezen van de desbetreffende jaren.
7.3.2.
De Inspecteur heeft bij uitspraken op bezwaar om doelmatigheidsredenen de bij de aanslagregeling doorgevoerde correcties volledig teruggenomen.
7.3.3.
Voor zover belanghebbende in hoger beroep betoogt recht te hebben op een aftrekpost in verband met 'negatieve saldi aan renten', heeft zij niet aan haar stelplicht voldaan, nu omvang, aard en grondslag van de bedoelde aftrekpost ontbreken.
7.3.4.
Bij de stelling dat de onderhavige aanslagen buiten de termijn van artikel 11, lid 3, van de Algemene wet rijksbelasting (hierna: AWR) zijn vastgesteld, heeft belanghebbende geen belang omdat het verliesvaststellingsbeschikkingen betreft. Een niet tijdig opgelegde aanslag kan evenmin tot het door belanghebbende kennelijk voorgestane gevolg leiden dat het verlies wordt vastgesteld conform het in de aangifte vermelde bedrag.
Geschilpunt d (verliesverrekeningsbeschikkingen)
7.4.1.
Voor zover de klachten in hoger beroep ertoe strekken dat belanghebbende tevens opkomt tegen de beschikkingen waarbij de verliezen van de onderhavige jaren zijn verrekend, geldt dat verrekening van verliezen geschiedt bij afzonderlijke beschikking, waartegen afzonderlijk rechtsmiddelen openstaan. Klachten tegen verliesverrekeningsbeschikkingen kunnen in procedures als de onderhavige, inzake aanslagen en verliesvaststellingsbeschikkingen, niet aan de orde komen.
7.4.2.
Voor zover belanghebbende in dit verband met een beroep op het bepaalde in artikel 8:42 van de Awb heeft bedoeld te stellen dat de Inspecteur de beweerdelijk door haar ingediende bezwaarschriften tegen de verliesverrekeningsbeschikkingen in het geding moet brengen, faalt deze stelling. Die bezwaarschriften zijn immers geen op de zaak betrekking hebbende stukken in déze procedures.
Geschilpunt d (het saldo van de te verrekenen verliezen)
7.5.
De Rechtbank heeft terecht geoordeeld dat tegen de mededeling op het aanslagbiljet betreffende het totaalbedrag van de nog te verrekenen verliezen geen rechtsmiddelen openstaan.
Geschilpunt e (het bedrag van de nog te verrekenen pga)
7.6.1.
De Inspecteur heeft in de bezwaarfase de bij de aanslagregeling doorgevoerde correcties volledig teruggenomen. Dientengevolge is (i) het bedrag aan niet in aanmerking genomen pga per 31 december 2002 nader vastgesteld op € 5.966 en (ii) het bedrag aan niet in aanmerking genomen pga per 31 december 2003 nader vastgesteld op € 7.991 (de in het kalenderjaar 2003 op belanghebbende drukkende persoonsgebonden aftrekposten) plus € 12.761 (de te verrekenen pga uit voorgaande jaren), derhalve in totaal op € 20.752. Voor zover belanghebbende in hoger beroep betoogt dat in de onderhavige jaren sprake is van hogere op haar drukkende persoonsgebonden aftrekposten dan reeds is toegekend, heeft zij niet aan haar stelplicht voldaan, nu aard en grondslag van het door haar in hoger beroep geclaimde bedrag ontbreken.
7.6.2.
De Rechtbank heeft voorts, gelet op het bepaalde in artikel 6.2a, lid 6, van de Wet IB 2001, terecht geoordeeld dat rechtsmiddelen gericht tegen de in 7.6.1 vermelde bedragen uitsluitend betrekking kunnen hebben op de in het desbetreffende kalenderjaar op de belastingplichtige drukkende persoonsgebonden aftrekposten en niet op het bedrag van de niet in aanmerking genomen pga uit voorgaande jaren. Tegen het uit een eerder jaar overgehevelde bedrag stonden gelet op deze bepaling immers eerder rechtsmiddelen open. De vraag of de pga uit voorgaande jaren juist is berekend, kan in de onderhavige procedure niet aan de orde komen.
Geschilpunt f (vergoeding van proceskosten)
7.7.1.
De Inspecteur heeft betwist dat de echtgenoot in de bezwaar-, beroeps- en hoger beroepsfase op zakelijke basis is opgetreden.
7.7.2.
Belanghebbende heeft ter onderbouwing van haar standpunt dat tegen een beloning rechtsbijstand is verleend, in hoger beroep aangevoerd dat op basis van het tussen haar en haar echtgenoot geldende huwelijksvermogensregime ieder jaar verrekening van kosten plaatsvindt. De blote stelling dat dit geschiedt, is onvoldoende voor het oordeel dat in de onderhavige zaken sprake is van op zakelijke basis verleende rechtsbijstand. Belanghebbende heeft niet aannemelijk gemaakt dat haar echtgenoot op zakelijke basis is opgetreden.
7.8.
Belanghebbende heeft voorts gesteld dat kosten zijn gemaakt bij derden (niet zijnde haar echtgenoot) ter zake van rechtsbijstand, doch deze kosten niet gespecificeerd. De Inspecteur betwist belanghebbendes stelling. De enkele stelling dat er facturen zijn terug te vinden in de boekhouding is onvoldoende. Belanghebbende heeft ter zitting aangeboden - om zo het Hof dat wenst stukken te overleggen. Het Hof heeft belanghebbende meerdere malen voorgehouden dat het aan belanghebbende zelf is te bepalen of en welke stukken zij in het geding brengt. Aangezien belanghebbende de desbetreffende stukken niet alsnog in het geding heeft gebracht en het heeft gelaten bij een aanbod daartoe zijn de kosten niet aannemelijk gemaakt.
7.9.
Uit het hiervoor in 7.7 en 7.8 overwogene volgt dat belanghebbende geen recht heeft op vergoeding van proceskosten.
7.10.
Belanghebbende heeft onvoldoende feiten en omstandigheden gesteld die kunnen leiden tot het oordeel dat recht bestaat op vergoeding van andere kosten, zoals bijvoorbeeld bedoeld in artikel 41 van het EVRM.
Geschilpunt g (verzoek om toekenning van een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn)
7.11.
Aangezien de Rechtbank bij afzonderlijke uitspraak beslist over het verzoek tot vergoeding van immateriële schade ter zake van het verloop van de procedures in bezwaar en in beroep, zal thans uitsluitend het verzoek tot schadevergoeding in de hogerberoepsfase worden beoordeeld (vgl. HR 25 november 2016, nr. 16/00363, ECLI:NL:HR:2016:2678, r.o. 3.1.1). In casu is binnen twee jaar na het instellen van de hoger beroepen uitspraak gedaan, zodat de redelijke termijn niet is overschreden.
Afsluitende overwegingen
7.12.1.
Voor zover belanghebbende bedoelt te stellen dat sprake is van schending van artikel 1 EP bij het EVRM, geldt dat zij deze stelling onvoldoende heeft onderbouwd.
7.12.2.
Voor zover belanghebbende bedoelt te stellen dat aan haar in rekening gebrachte heffingsrente, mede gelet op de duur van de procedures, als boete als bedoeld in het EVRM zou moeten worden aangemerkt, geldt dat dit standpunt moet worden verworpen omdat het geen steun vindt in het recht.
7.12.3.
Voor zover belanghebbende bedoelt te stellen dat de algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn geschonden (meer in het bijzonder: het beginsel van detournement de pouvoir), geldt dat zij onvoldoende feiten en omstandigheden heeft aangevoerd die kunnen leiden tot het oordeel dat sprake is van een dergelijke schending.
7.12.4.
Voor zover belanghebbende bedoelt te stellen dat overigens Europeesrechtelijke regels zijn geschonden, geldt dat zij deze stelling onvoldoende heeft gespecificeerd.
7.12.5.
Voor zover belanghebbende stelt 'dat er stukken verdwijnen' en met een beroep op het bepaalde in artikel 8:42 van de Awb bedoelt te stellen dat de Inspecteur deze in het geding moet brengen, geldt dat zij deze stelling onvoldoende heeft onderbouwd.
7.12.6.
Voor zover belanghebbende bedoelt te stellen dat het verbod op reformatio in peius is geschonden, geldt het volgende. De onderhavige aanslagen en beschikkingen zijn in bezwaar gehandhaafd dan wel verminderd. Van een verslechtering van de positie van belanghebbende als gevolg van de door haar ingediende bezwaarschriften is derhalve geen sprake. De uitspraken van de Rechtbank hebben evenmin tot gevolg gehad dat belanghebbende in een nadeliger positie is komen te verkeren dan zonder het instellen van het beroep het geval zou zijn geweest. De grief treft daarom geen doel.
7.12.7.
Voor zover belanghebbende stelt dat de Rechtbank haar uitspraken onvoldoende heeft gemotiveerd, geldt dat deze klacht faalt, reeds omdat belanghebbende niet aan haar stelplicht heeft voldaan, nu deze stelling onvoldoende is onderbouwd.
7.12.8.
Voor zover belanghebbende stelt dat de Rechtbank ten onrechte heeft geweigerd stukken aan te nemen die belanghebbende alsnog ter zitting wilde overleggen, geldt dat deze klacht faalt. Belanghebbende had deze stukken al bij aanvang van de beroepsprocedure in bezit en had deze reeds op dat moment in het geding kunnen brengen. Gesteld noch gebleken is dat belanghebbende goede redenen had die stukken niet eerder in te brengen. Gelet hierop kon de Rechtbank het algemeen belang van een doelmatige procesgang laten prevaleren (vgl. HR 15 juni 2012, nr. 11/03308, ECLI:NL:HR:2012:BW8344, BNB 2012/240, r.o. 3.3.2).
Slotsom
7.13.
Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de hoger beroepen ongegrond zijn.
Proceskosten en griffierecht
8.1.
Er zijn geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Awb (zie onderdeel 7.9).
8.2.1.
Voor zover belanghebbende bedoelt te stellen dat het aan haar ter zake van het indienen van het hoger beroep in rekening gebrachte griffierecht ten onrechte in rekening is gebracht, geldt het volgende. Op grond van artikel 8:41 juncto 8:108 van de Awb wordt van de indiener van het hogerberoepschrift een griffierecht geheven. Ingevolge het derde lid van artikel 8:41 van de Awb is, onder meer, bij een beroepschrift tegen twee of meer samenhangende besluiten eenmaal griffierecht verschuldigd. Van samenhang is sprake als besluiten voortkomen uit één samenstel van feiten en omstandigheden.
Er is voor wat betreft de inkomstenbelastingzaken voor de jaren 1998 tot en met 2000, alsmede voor de jaren 2002 en 2003 sprake van samenhangende besluiten in voormelde zin omdat de Inspecteur in die zaken de bij de aanslagregeling aangebrachte correcties vanwege doelmatigheidsredenen op één na heeft teruggenomen. Voor dit cluster wordt in de zaak met nr. BK-15/00871 griffierecht geheven ten bedrage van € 123.
Voor de inkomstenbelasting- en omzetbelastingzaken die betrekking hebben op de jaren 2004 tot en met 2007 is sprake van samenhang in voormelde zin omdat die zaken voortvloeien uit boekenonderzoeken. In dit cluster wordt in de zaak met nr. BK-15/00876 griffie-recht geheven ten bedrage van € 123.
Ten aanzien van de overige zaken zal de griffier worden gelast het betaalde griffierecht terug te betalen.
8.2.2.
Voor zover belanghebbende stelt dat [Y] en zijzelf beroepschriften hebben ingediend tegen hetzelfde besluit als bedoeld in artikel 8:41, lid 3, van de Awb, zodat voor hen beiden slechts eenmaal griffierecht wordt verschuldigd, geldt dat dit betoog faalt, omdat opgekomen wordt tegen verschillende besluiten.
8.2.3.
Dat betekent dat in de zaken met nrs. BK-15/00874 en BK-15/00875 het betaalde griffierecht van € 123 per zaak, in totaal derhalve een bedrag van € 246, door de griffier zal worden terugbetaald.
8.2.4.
Gelet op het vorenoverwogene, behoeft het beroep op betalingsonmacht griffierecht geen behandeling.
Beslissing
Het Gerechtshof:
- bevestigt de uitspraken van de Rechtbank,
- gelast de griffier het in verband met de hoger beroepen betaalde griffierecht van (in totaal) € 246 aan belanghebbende terug te betalen, en
- wijst de ingediende verzoeken tot vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn betreffende de procedure voor het Hof af.
Deze uitspraak is vastgesteld door mrs. P.J.J. Vonk, E.M. Vrouwenvelder en Chr.Th.P.M. Zandhuis, in tegenwoordigheid van de griffiers mrs. E.J. Nederveen en A.S.H.M. Strik. De beslissing is op 2 mei 2017 in het openbaar uitgesproken.
aangetekend aan
partijen verzonden:
Zowel de belanghebbende als het daartoe bevoegde bestuursorgaan kanbinnen zes wekenna de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:
1. Bij het beroepschrift wordt een kopie van deze uitspraak gevoegd.
2. Het beroepschrift wordt ondertekend en bevat ten minste:
-
- de naam en het adres van de indiener;
- de naam en het adres van de indiener;
-
- de dagtekening;
- de dagtekening;
-
- de vermelding van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;
- de vermelding van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;
-
- de gronden van het beroep in cassatie.
- de gronden van het beroep in cassatie.
Het beroepschrift moet worden gezonden aan de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag.
De partij die beroep in cassatie instelt is griffierecht verschuldigd en zal daarover bericht ontvangen van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan worden verzocht de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.