ECLI:NL:RBDHA:2022:3415

• Datum uitspraak: 8 april 2022
• Publicatiedatum: 14 april 2022
• Zaaknummer: NL21.13702
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Vreemdelingenrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: B.F.Th. de Roos
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Afwijzing asielaanvraag van Venezolaanse moeder van journaliste wegens gebrek aan geloofwaardigheid en ontvankelijkheid van beroep

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 8 april 2022 uitspraak gedaan in een asielprocedure waarbij de eiseres, een Venezolaanse vrouw, haar asielaanvraag had ingediend na problemen met de colectivos in Venezuela. De eiseres, die de Venezolaanse nationaliteit heeft, vreesde voor haar leven bij terugkeer naar Venezuela, vooral vanwege de bedreigingen die zij ontving vanwege de journalistieke activiteiten van haar dochter. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid had de asielaanvraag afgewezen, omdat hij van mening was dat eiseres geen reëel risico op vervolging liep. De rechtbank heeft het beroep van eiseres behandeld op 9 maart 2022, waarbij eiseres en haar dochter aanwezig waren, maar de verweerder niet. De rechtbank oordeelde dat de asielmotieven van eiseres niet geloofwaardig waren en dat de aanvraag onzorgvuldig was behandeld. Echter, gezien de samenhang met de asielzaak van haar dochter, die wel gegrond werd verklaard, heeft de rechtbank besloten om het beroep van eiseres ook gegrond te verklaren. De rechtbank vernietigde het bestreden besluit en droeg de staatssecretaris op om een nieuw besluit te nemen op de asielaanvraag van eiseres. De rechtbank oordeelde dat de proceskosten voor de rechtsbijstand door de staatssecretaris vergoed moesten worden, maar de kosten voor het forensisch medisch onderzoek werden niet vergoed, omdat deze niet bijdroegen aan de gegrondverklaring van het beroep.

Uitspraak

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats Middelburg

Bestuursrecht

zaaknummer: NL21.13702

uitspraak van de enkelvoudige kamer in de zaak tussen

[naam], eiseres

V-nummer: [nummer]

(gemachtigde: mr. A.E.M. de Vries),

en

de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, verweerder

(gemachtigde: mr. J. Visschers).

ProcesverloopBij besluit van 27 juli 2021 (het bestreden besluit) heeft verweerder de asielaanvraag van eiseres in de verlengde procedure afgewezen als ongegrond.

Eiseres heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.

De rechtbank heeft het beroep op 9 maart 2022 op zitting behandeld te Breda. Eiseres is verschenen, vergezeld van haar dochter [naam2], en bijgestaan door haar gemachtigde. Als tolk is verschenen E.E.H. Willems. Verweerder is, met bericht van verhindering, niet verschenen.

Overwegingen

Inleiding

1. Eiseres is geboren op [geboortedatum] en heeft de Venezolaanse nationaliteit.

2. Eiseres heeft aan haar asielaanvraag ten grondslag gelegd dat zij in Venezuela problemen heeft gekregen met de colectivos. Eiseres heeft verklaard dat leden van de colectivos meermalen haar woning hebben aangevallen en dat zij ook buitenshuis door hen is mishandeld. Als reden hiervoor heeft zij gegeven dat zij de oppositie steunt. Daarnaast is zij bedreigd omdat haar dochter journaliste is en kritische artikelen heeft gepubliceerd over Maduro, zijn regering en familieleden en kritische interviews afneemt op televisie. Eiseres vreest voor de colectivos en voor haar leven bij terugkeer naar Venezuela.

3. Bij het bestreden besluit heeft verweerder de asielaanvraag van eiseres afgewezen als ongegrond op grond van artikel 31, eerste lid, van de Vw. ^[1] Verweerder vindt dat eiseres geen vervolging te vrezen heeft en dat zij geen reëel risico loopt op ernstige schade bij terugkeer naar Venezuela. Verweerder heeft vooropgesteld dat de algehele situatie in Venezuela niet zodanig is dat asielzoekers uit dat land zonder meer als vluchteling zijn aan te merken en dat eiseres daarom aannemelijk moet maken dat er voor haar persoonlijk redenen zijn die haar vrees voor vervolging in vluchtelingrechtelijke zin rechtvaardigen. Eiseres is daarin volgens verweerder niet geslaagd. De door eiseres gestelde problemen met de colectivos heeft verweerder niet geloofwaardig geacht.

Beroepsgronden

4. Eiseres heeft aangevoerd dat verweerder het bestreden besluit onzorgvuldig heeft voorbereid. Eiseres heeft forensisch medisch onderzoek laten verrichten door iMMO. ^[2] Eiseres meent dat zij met deze rapportage heeft onderbouwd dat haar psychische en lichamelijke problematiek heeft geïnterfereerd met haar vermogen om compleet en consistent te verklaren.

Eiseres heeft verder verwezen naar de beroepsgronden in de asielzaak van haar dochter, Flor Sandra Maria Francisconi Muñoz, zaaknummer NL21.53. Eiseres vreest voor ernstige schade bij gedwongen terugkeer naar Venezuela. Zij heeft daarbij nog aangevoerd dat zij en haar dochter veelvuldig samen in Nederland hebben gedemonstreerd en dat zij lid zijn geworden van verschillende organisaties om hun onvrede over de Venezolaanse autoriteiten vanuit Nederland kenbaar te maken.

De rechtbank oordeelt als volgt.

Ontvankelijkheid beroep

4. Allereerst moet de vraag worden beantwoord of het beroep ontvankelijk is. Eiseres heeft op 26 augustus 2021 beroep ingesteld tegen het bestreden besluit en het is de vraag of dat tijdig is.

5. Verweerder heeft het bestreden besluit bekendgemaakt door verzending aan de gemachtigde van eiseres. Volgens verweerder is het bestreden besluit op 28 juli 2021 via het verzendhuis verzonden. De rechtbank ziet geen reden om daaraan te twijfelen, omdat eiseres heeft gesteld dat haar gemachtigde het bestreden besluit een dag daarna, op 29 juli 2021, heeft ontvangen.

6. Uitgaande van de datum van bekendmaking van 28 juli 2021, had het beroepschrift uiterlijk vier weken daarna ^[3] , dus op 25 augustus 2021, ingediend moeten zijn.

Geconstateerd wordt dat eiseres haar beroepschrift te laat heeft ingediend.

7. Eiseres heeft aangevoerd dat haar gemachtigde door privéomstandigheden niet in staat is geweest om eerder beroep in te stellen. Als dat zo is, had het naar het oordeel van de rechtbank op de weg van de gemachtigde gelegen om tijdig op nader aan te voeren gronden beroep in te stellen of om bijvoorbeeld een collega te vragen om tijdig beroep in te stellen namens eiseres. De rechtbank ziet daarom geen reden om de termijnoverschrijding verschoonbaar te achten. ^[4]

8. Volgens vaste rechtspraak ^[5] van de Afdeling ^[6] moet de bestuursrechter bij een te laat ingesteld beroep of hoger beroep in asielzaken steeds beoordelen of er aanleiding bestaat aan niet-ontvankelijkverklaring van dat beroep of hoger beroep voorbij te gaan, omdat er bijzondere feiten en omstandigheden zijn als bedoeld in het arrest Bahaddar. ^[7] Er is sprake van dergelijke omstandigheden als wat een vreemdeling heeft aangevoerd en overgelegd onmiskenbaar tot het oordeel leidt dat de staatssecretaris bij uitzetting van die vreemdeling het refoulementverbod schendt, als bedoeld in artikel 3 van het EVRM. ^[8] Dit volgt bijvoorbeeld uit de uitspraak van de Afdeling van 24 december 2019. ^[9] Verder volgt uit de uitspraak van de Afdeling van 30 juni 2014 ^[10] , dat de rechtbank aan de hand van wat de vreemdeling heeft aangevoerd en overgelegd, en een schriftelijk standpunt van de staatssecretaris daarover, moet beoordelen of er zulke bijzondere feiten en omstandigheden zijn.

9. In het onderstaande wordt beoordeeld of de door eiseres aangevoerde feiten en omstandigheden onmiskenbaar tot de slotsom leiden dat uitzetting leidt tot schending van het refoulementverbod.

Zorgvuldigheid, medisch onderzoek

10. Op grond van artikel 3.108b van het Vb ^[11] wordt voorafgaand aan of tijdens het onderzoek naar de asielaanvraag beoordeeld of de vreemdeling vanwege zijn kwetsbaarheid bijzondere procedurele waarborgen behoeft als bedoeld in artikel 24 van de Procedurerichtlijn. ^[12] De noodzaak hiervoor kan bijvoorbeeld gelegen zijn in psychische problematiek of in het feit dat de vreemdeling slachtoffer is van ernstig lichamelijk of geestelijk geweld. Dergelijke kwetsbaarheid kan ook later in de procedure naar voren komen. Gewaarborgd moet worden dat iedereen die in aanmerking komt voor internationale bescherming in staat wordt gesteld om met de autoriteiten te spreken over de voor zijn zaak relevante feiten. Als onderdeel van bedoelde beoordeling wordt de vreemdeling op grond van artikel 3.109, vijfde lid, van het Vb uitgenodigd voor een onderzoek ten behoeve van een medisch advies horen en beslissen. ^[13] Dit onderzoek heeft tot doel het vaststellen van eventuele functionele beperkingen bij vreemdelingen die voortkomen uit medische problematiek en die zouden kunnen leiden tot het niet goed kunnen verklaren over het asielrelaas en het adviseren aan de IND over deze beperkingen bij de gehoren en het beslissen op de asielaanvraag. ^[14] Behalve het medisch advies kunnen ook verklaringen en gedragingen van de vreemdeling en eigen waarnemingen van de gehoormedewerker en signalen van derden aanknopingspunten bieden voor het aannemen van bijzondere kwetsbaarheid ^[15] .

11. De rechtbank stelt vast dat verweerder, voordat het eerste gehoor heeft plaatsgevonden, medisch advies heeft gevraagd aan FMMU. ^[16]

FMMU heeft verweerder in haar advies van 6 februari 2020 geadviseerd om eiseres wel te horen. Daarbij is geadviseerd om er rekening mee te houden dat eiseres moeite heeft om exacte datums bij gebeurtenissen te kunnen plaatsen en om de datums zo nodig bij benadering uit te vragen. FMMU heeft daarbij aangegeven dat eiseres door opbouw van spanningen meer tijd nodig heeft om de gebeurtenissen en de gevraagde informatie terug te halen. Daarnaast dient volgens FMMU rekening te worden gehouden met emotionele reacties en vermoeidheid van eiseres. Voorts is haar concentratie verkort, en daarom is geadviseerd om eiseres korte en gerichte vragen te stellen, om deze vragen zo nodig te herhalen, te verduidelijken of de vragen op een andere manier te stellen. FMMU adviseert verweerder om eiseres te vragen om kort antwoorden te geven en haar op haar gemak te stellen. Tot slot dient er rekening mee te worden gehouden dat eiseres door opbouw van spanningen lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, duizeligheid, rugpijnklachten, hartkloppingen en benauwdheidsklachten kan ervaren. FMMU adviseert verweerder om eiseres regelmatig een pauze aan te bieden (na 20 minuten horen), om haar op haar gemak te stellen en om haar meer tijd te geven om te antwoorden of te reageren.

12. Verweerder heeft later nogmaals medisch advies gevraagd. Ook medTadvies heeft in haar advies van 20 april 2021 verweerder geadviseerd om eiseres wel te horen. Opgemerkt is dat eiseres erg uitgebreide antwoorden geeft op de gestelde vragen en dat zij veel afwijkt van de vraagstelling. Voorts is opgemerkt dat eiseres heeft aangegeven rugklachten te hebben. Geadviseerd is om korte gerichte vraagstelling te hanteren en om haar de gelegenheid te bieden om te bewegen en lopen en om haar een extra pauze aan te bieden.

13. Eiseres is door verweerder gehoord op 10 februari 2020 (eerste gehoor), op 28 mei 2020 (nader gehoor, eerste deel) en op 20 mei 2021 (nader gehoor, tweede deel). Bij het nader gehoor zijn de asielmotieven van eiseres besproken. Het nader gehoor heeft plaatsgevonden in het bijzijn van de dochter van eiseres. Bij het eerste gehoor was ter ondersteuning ook een medewerker van Vluchtelingenwerk Nederland aanwezig.

14. De rechtbank is van oordeel dat verweerder zorgvuldig heeft gehandeld door twee keer medisch advies te vragen omtrent het kunnen horen en beslissen op de aanvraag van eiseres. De rechtbank stelt vast dat verweerder in de gehoren ook rekening heeft gehouden met de medische adviezen en dat dat ook is besproken met eiseres. ^[17] Uit het rapport nader gehoor blijkt verder dat de hoormedewerker regelmatig heeft gecontroleerd of eiseres zich nog in staat voelde om het gehoor voort te zetten, dat eiseres regelmatig op het gemak is gesteld, dat haar meerdere pauzes zijn aangeboden en dat er ook verschillende pauzes zijn ingelast. De rechtbank is van oordeel dat verweerder zich op zorgvuldige wijze heeft ingespannen om de asielmotieven van eiseres te achterhalen.

15. Dat iMMO na onderzoek heeft geconcludeerd dat er bij eiseres sprake was van lichamelijke en psychische klachten bij eiseres ten tijde van de gehoren en dat deze zeker hebben geïnterfereerd met het vermogen om compleet, coherent en consistent te verklaren, sluit aan bij de bevindingen van de onderzoekers van FMMU en MedTadvies. De rechtbank is van oordeel dat verweerder voldoende rekening heeft gehouden met de lichamelijke en psychische beperkingen van eiseres tijdens de gehoren en dat verweerder het bestreden besluit op de rapporten van de gehoren heeft mogen baseren.

16. Het standpunt van eiseres dat het bestreden besluit op onzorgvuldige wijze tot stand is gekomen, volgt de rechtbank daarom niet.

Risico op ernstige schade

17. De rechtbank stelt vast dat de asielmotieven, op grond waarvan eiseres vreest op ernstige schade bij terugkeer naar Venezuela, deels overlappen met de asielmotieven van de dochter van eiseres in de lopende zaak met zaaknummer NL21.53. De gestelde problemen met de colectivos houden verband met de werkzaamheden die haar dochter in Mexico als journaliste heeft verricht. De colectivos zouden de dochter van eiseres op Twitter hebben bedreigd, waarbij ook een foto van eiseres en haar dochter is gepubliceerd, met de tekst ^[18] :
“Kijk eens wat ik heb gevonden, we hebben zelfs foto’s van je moeder en we weten waar je woont, blijf maar slecht praten over de regering van onze commandant Chavez, we houden jullie in de gaten, het colectivo frente roberto cabello presente!!” .

18. Bij uitspraak van vandaag heeft de rechtbank het beroep van de dochter van eiseres met zaaknummer NL21.53 gegrond verklaard. Overwogen is dat de relevante elementen door verweerder niet volledig in kaart zijn gebracht en dat daardoor geen zorgvuldige integrale geloofwaardigheidsbeoordeling heeft kunnen plaatsvinden. Verweerder is opgedragen om een nieuw besluit te nemen op de asielaanvraag van de dochter van eiseres.

19. De rechtbank ziet, gelet op de samenhang tussen beide zaken, in de gegrondverklaring van het beroep van de dochter van eiseres reden om af te zien van niet-ontvankelijkverklaring van het beroep van eiseres en ook het beroep van eiseres gegrond te verklaren. De rechtbank vernietigt ook in deze zaak het bestreden besluit en verweerder dient ook hier een nieuw besluit te nemen op de asielaanvraag van eiseres.

Proceskosten

20. Verweerder moet de door eiseres gemaakte proceskosten voor de verrichte professionele rechtsbijstand betalen. Vanwege de samenhang van dit beroep met dat van haar dochter zaaknummer NL21.53, worden deze kosten geacht te zijn gedekt door de kostenveroordeling in die zaak. Verwezen wordt naar artikel 3, tweede lid, van het Besluit proceskosten bestuursrecht.

21. De door eiseres gemaakte kosten voor het forensisch medisch onderzoek van iMMO van € 5.250 komen niet voor vergoeding in aanmerking, aangezien dit onderzoek niet heeft bijgedragen aan de gegrondverklaring van het beroep en de vernietiging van het bestreden besluit.

Beslissing

De rechtbank:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit;

- draagt verweerder op een nieuw besluit te nemen op de aanvraag van eiseres met

inachtneming van deze uitspraak.

Deze uitspraak is gedaan door mr. B.F.Th. de Roos, rechter, in aanwezigheid van N.A. D’Hoore, griffier.

De uitspraak is uitgesproken in het openbaar en bekendgemaakt op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen vier weken na de dag van bekendmaking.

Voetnoten

1. Vreemdelingenwet 2000.

2. Instituut voor Mensenrechten en Medisch Onderzoek.

3. Op grond van artikel 69, eerste lid, van de Vw.

4. Op grond van artikel 6:11 van de Algemene wet bestuursrecht.

5. Zie bijvoorbeeld de uitspraak van 12 augustus 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1944.

6. Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

7. Europees Hof voor de Rechten van de Mens 19 februari 1998,

8. Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden.

9. ECLI:NL:RVS:2019:4494.

10. ECLI:NL:RVS:2014:2483.

11. Vreemdelingenbesluit 2000.

12. Richtlijn 2013/32/EU.

13. Paragraaf C1/2.2 uit de Vreemdelingencirculaire 2000

14. Werkinstructie 2021/12 Medische problematiek en horen en beslissen in de asielprocedure.

15. Werkinstructie 2021/9 Bijzondere procedurele waarborgen.

16. Forensisch Medische Maatschappij Utrecht.

17. Zie rapport nader gehoor, pagina 4 van 26

18. Nederlandse vertaling.