ECLI:NL:RBLIM:2021:373

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK LIMBURG

Burgerlijk recht

Zittingsplaats Maastricht

zaaknummer / rolnummer: C/03/266020 / HA ZA 19-347

Vonnis van 13 januari 2021

in de zaak van

1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

METROPROP B.V.,

gevestigd en kantoorhoudend te Amsterdam,

2.
[eiser sub 2],

wonende te [woonplaats 1] ,

eisers,

advocaat mr. M.J. Mookhram te Heerlen,

tegen

1. de vereniging

SOCIALISTISCHE PARTIJ,

gevestigd te Amersfoort en (mede) kantoorhoudend te Heerlen,

2.
[gedaagde sub 2],

wonende te [woonplaats 2] ,

3.
[gedaagde sub 3],

handelend onder de naam
[handelsnaam],

wonende te [woonplaats 2] ,

gedaagden,

advocaat mr. J.L.A.M. van Os te Tilburg.

Partijen worden hierna Metroprop, [eiser sub 2] , SP, [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 3] genoemd.

Metroprop en [eiser sub 2] worden gezamenlijk Metroprop c.s. genoemd. SP, [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 3] worden gezamenlijk SP c.s. genoemd.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding van 26 juni 2020 met producties 1 tot en met 22,
de conclusie van antwoord met producties 1 tot en met 9,
de rolbeslissing van 20 mei 2020,
de akte uitlating na rolbeslissing van SP c.s., ter griffie ontvangen op 2 juni 2020,
de akte uitlating van Metroprop c.s., ter griffie ontvangen op 3 juni 2020,
de conclusie van repliek met productie 23,
de conclusie van dupliek.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

[eiser sub 2] is bestuurder van Metroprop. Metroprop is eigenaar en beheerder van diverse kantoor- en winkelpanden in Heerlen.

2.2.

Sinds 7 maart 2018 is de website [naam website 1] (verder: de website) in de lucht. Eigenaar van deze website is [handelsnaam] , het bedrijf van [gedaagde sub 3] .

De website begint met het volgende tekstblok (productie 2 bij dagvaarding):

Vervolgens wordt [eiser sub 2] met volledige naam genoemd en met foto getoond. Ook wordt er melding gemaakt van de woonplaats van [eiser sub 2] , van het feit dat hij eigenaar is van Metroprop en dat hij minimaal 40 panden in Heerlen-centrum heeft
“waarvan een groot deel leegstaat en verloedert”.

Verder worden er meerdere foto’s getoond van het aan Metroprop in eigendom toebehorende pand gelegen aan de [adres] te Heerlen (gelegen in het Schinkelkwartier), en staat er een kopje met
“de [eiser sub 2] methode”met daaronder drie doorklikbare links:

“Die man is op een maniakale manier bezig geweest”

“Verontrustende ondernemers zijn dorpsgekken in vermomming”

“Zeker als bedrijven die al een contract bij ons hebben getekend door een vastgoedpartij worden benaderd en belaagd met pertinente onwaarheden en leugens”.

De links verwijzen naar respectievelijk de nieuwssite van dagblad De Limburger, de opiniesite [naam website 2] en een krantenbericht uit De Limburger/Limburgs Dagblad van

31 oktober 2015 (productie 5 bij dagvaarding).

Vervolgens staat er
“Hoe [eiser sub 2] Kerkrade miljoenen kostte

Het strategisch opkopen van panden, ze laten leegstaan en verloederen en de gemeenschap dwingen ze dan voor veel meer geld terug te kopen”, gevolgd door een krantenartikel uit de Limburger/Limburgs Dagblad van 20 februari 2014.

Daaronder volgt vervolgens de tekst
“Kent u [naam website 1] die hun panden laten leegstaan en verloederen? Neem dan contact met ons op!”

2.3.

Op de facebookpagina van [gedaagde sub 2] staat een bericht van 18 maart 2018 met een foto van de verkiezingsposter van [eiser sub 2] met daarboven de tekst (productie 6 bij dagvaaring):

“Je bent een [woonplaats 1] vastgoedmiljonair.

Je bezit tig panden in Heerlen.

Je laat het gros leegstaan èn verloederen.

Je bent verkiesbaar met dit bord....

Je denkt kennelijk dat mensen gek zijn.

#leegstandskoning #eigenbelang”.

In het bericht van 19 maart 2018 staat (productie 6 bij dagvaarding):

“100 Heerlenaren. Van links tot rechts. Van arm tot rijk. Van thuiszorger tot ondernemer. Van sociaal tot liberaal. In verzet tegen bewuste verloedering en leegstand van onze stad door [naam website 1] .

Geloof je het niet? Oordeel zelf.

De beelden. De feiten. De methodes.”

In dat bericht wordt (onder meer) verwezen naar de website.

2.4.

[eiser sub 2] stond bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Heerlen op de lijst Hart-Leers. Hij stond op deze lijst op plaats 27.

2.5.

Metroprop c.s. hebben bij schrijven van 12 november 2018 SP gesommeerd de website uit de lucht te halen (productie 9 bij dagvaarding) en een rectificatie te plaatsen in zowel het Limburgs Dagblad als op de Facebookpagina van de SP. Dit heeft niet tot het uit de lucht halen van de website of een rectificatie geleid.

2.6.

Metroprop c.s. hebben vervolgens SP en [gedaagde sub 2] in kort geding gedagvaard en gevorderd dat - samengevat - de website offline wordt gehaald dan wel de namen van Metroprop en [eiser sub 2] op de website worden verwijderd, en er een rectificatie volgt in het Limburgs Dagblad als op verschillende social media. De voorzieningenrechter heeft in haar vonnis van 22 januari 2019 de vorderingen afgewezen (productie 11 bij dagvaarding).

2.7.

In de brief van de gemeente Heerlen aan de heer [naam 1] van 6 november 2018 staat, geciteerd voor zover hier van belang (productie 16 bij dagvaarding):

“(…)

Het college heeft niet beweerd dat Metroprop de meeste leegstaande winkelmeters heeft. (…) Wij hebben hierover geen cijfers. De cijfers die uit diverse bronnen beschikbaar zijn geven geen eenduidig beeld omdat deze cijfers niet differentiëren naar pandniveau en voormalige functies. (…)”.

2.8.

In de e-mail van 16 maart 2018 van de heer [naam 2] van Kublo aan [eiser sub 2] staat, geciteerd voor zover hier van belang (productie 17 bij dagvaarding):

“(…) Zoals je weet wordt er al lang gesproken met de gemeente en Wonen Zuid, die als drager van het plan Schinkel Noord een belangrijke rol speelt. Belangrijk voor de gemeente was dat Wonen Zuid zich committeert aan het plan, Wonen Zuid had al aangegeven (binnen haar mogelijkheden) mee te willen werken aan een invulling van het Bidboek dat zij volledig ondersteunen, en dat zij deel wil nemen in de anterieure overeenkomst. (…)

Daarnaast is het voor Wonen Zuid van belang de locatie te kunnen kopen in niet gesloopte staat omdat anders er geld verloren gaat in de sfeer van belastingen (btw/overdrachtsbelasting) wat ten nadele is voor het budget dat men wil investeren in de kwaliteit van de woningen. (…) Het is daarom noodzakelijk dat ze de toestemming Autoriteit Wonen nodig hebben. Daar speelt de gemeente dan weer een rol (die moet verklaren dat het wenselijk is om extra sociale woningen in de binnenstad te realiseren en helpt de anterieure overeenkomst die nu gesloten kan worden. (…)

Je weet dat ik betrokken ben bij meerdere locaties van verschillende eigenaren in de binnenstad. Aan jou en de andere Centrum Eigenaren zal het echt niet liggen, zij willen allemaal vooruit. (…).”

3.Het geschil

3.1.

Metroprop c.s. stellen zich op het standpunt dat nu de publicaties op de website de reputatie van Metroprop c.s. schaden deze onrechtmatig zijn. Het recht van Metroprop c.s. op privacy is een persoonlijkheidsrecht en een grondrecht en prevaleert boven de vrijheid van meningsuiting. Bij de afweging van beide beginselen dienen de volgende omstandigheden zijdens Metroprop c.s. te worden meegewogen:

a. De verdenkingen op de website worden alleen geuit aan het adres van Metroprop c.s. en de website lijkt daarmee te zijn opgericht met als enig doel het beschadigen van Metroprop c.s. Ook worden de verdenkingen zodanig omschreven dat de te verwachten gevolgen voor Metroprop c.s. groot zijn.

b. Hoewel het vanuit het algemeen belang terecht is om welbewust gecreëerde leegstand aan de kaak te stellen, wordt het algemeen belang door de website niet gediend omdat op de website alleen Metroprop c.s. worden genoemd. Metroprop was tot 4 maart 2015 mede-eigenaar van het pand aan de [adres] te Heerlen samen met Woonpunt. Vanaf 4 maart 2015 is Metroprop eigenaar van het gehele pand. Woonpunt wordt niet als foute vastgoedbaas op de website genoemd. De gemeente Heerlen staat evenmin op de website, terwijl zij de meeste leegstaande panden bezit. Met de website wordt geen maatschappelijk en algemeen belang nagestreefd.

c. Niet gebleken is dat de geuite verdenkingen steun vinden in het beschikbaar feitenmateriaal. De inkleding van de verdenkingen is zodanig dat deze ten onrechte worden gepresenteerd als daadwerkelijke feiten. De krantenartikelen en opinies waarnaar wordt verwezen zijn geen bewijs voor de door SP c.s. geponeerde stelling dat Metroprop c.s. [naam website 1] zijn die welbewust strategisch panden opkopen om deze panden vervolgens te laten leegstaan en laten verloederen om zo de gemeenschap te dwingen de panden voor meer geld terug te kopen. De feiten geven een ander beeld. De gemeente Heerlen beschikt niet over cijfers waaruit blijkt dat Metroprop c.s. de meeste leegstaande meters winkelruimte hebben, zo volgt uit de brief van de gemeente Heerlen aan de heer [naam 1] van 6 november 2018 (r.o. 2.7.) en zij is dan ook niet bekend met hetgeen Metroprop c.s. op de website wordt verweten voor zover dit betrekking heeft op de mate waarin panden van Metroprop c.s. leeg zouden staan. Daarbij ligt de leegstand in Heerlen niet aan Metroprop c.s., maar aan de stroperige en trage wijze van besluitvorming waar meerdere partijen, waaronder Wonen Zuid en de gemeente Heerlen, bij betrokken zijn, zo volgt uit de e-mail van 16 maart 2018 van de heer [naam 2] aan [eiser sub 2] (r.o. 2.8.). Verder doet [eiser sub 2] actief mee aan het Rooftop-project, waardoor van bewust verloederen geen sprake kan zijn. [eiser sub 2] heeft grote investeringen gedaan aan panden in Heerlen. Metroprop c.s. moeten bedrijfseconomische keuzes maken: tijdelijke verhuur in afwachting van realisatie van een project is geen optie. Dit heeft vaak tot gevolg dat panden langdurig leeg staan. Leegstand is geen doel op zich en heeft ook niet aantoonbaar bijgedragen aan winstgevendheid van het project. Hetzelfde geldt ook voor renovaties die Metroprop kennelijk vooruitlopend op verkoop of revitalisatie zou moeten plegen; ook daarvoor geldt dat dergelijke keuzes door een project niet gedragen kunnen worden.

d. De verdenkingen zijn zodanig ingekleed dat zij schadelijk zijn. Met die verdenkingen wordt niet het algemeen belang gediend. Er wordt op de man gespeeld door het publiceren van teksten die zodanig zijn geformuleerd dat het feiten lijken zonder dat daarvoor enig bewijsmateriaal is.

Op grond van voornoemde omstandigheden weegt het recht om niet te worden blootgesteld aan (onjuiste en onterecht) negatieve publicaties zwaarder dan het recht op vrijheid van meningsuiting.

3.2.

Voorts wordt niet voldaan aan de noodzakelijkheidstoets van artikel 8 lid 2 respectievelijk artikel 10 lid 2 van het EVRM. Er wordt op de persoon van [eiser sub 2] gespeeld, omdat [eiser sub 2] zich in 2018 verkiesbaar heeft gesteld. [eiser sub 2] is door zich verkiesbaar te stellen geen publiek persoon geworden. Hij stond als lijstduwer op plaats 27 en daarmee op een onverkiesbare plek. [eiser sub 2] is geen eigenaar van de panden, maar Metroprop. Hij kan ook niet met Metroprop vereenzelvigd worden. Dat hij als bestuurder van een vastgoedonderneming de spreekwoordelijke degens moet kruisen met politieke figuren maakt hem geen publiek figuur. [eiser sub 2] is niet regelmatig in de publiciteit. Enkel in Heerlen kent men [eiser sub 2] .

3.3.

Verder hebben SP c.s. onrechtmatig gehandeld doordat zij in strijd met artikel

21 Auteurswet het portret van [eiser sub 2] openbaar hebben gemaakt, terwijl [eiser sub 2] hier geen toestemming voor heeft gegeven. Ook is er in strijd met de AVG en de Auteurswet gehandeld door het portret openbaar te maken en persoonsgegevens te vermelden.

3.4.

Metroprop c.s. vorderen dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad,

Primair:

1. SP c.s., althans SP en/of [gedaagde sub 2] en/of [gedaagde sub 3] , veroordeelt om binnen 24 uur na betekening van het in dezen te wijzen vonnis over te gaan tot het offline maken, althans voor het publiek niet bereikbaar maken van de website [naam website 1] ,

2. SP c.s., althans SP en/of [gedaagde sub 2] en/of [gedaagde sub 3] , veroordeelt om binnen 24 uur na betekening van het in dezen te wijzen vonnis over te gaan tot rectificatie middels het plaatsen van de navolgende tekst in het Limburgs Dagblad en op de Facebookpagina van SP Heerlen en op de Facebookpagina van [gedaagde sub 2] , in een opvallende banner of opvallend kader, zonder verder commentaar in hetzelfde of vergelijkbaar lettertype en dezelfde lettergrootte als overigens wordt gebruikt in voormeld dagblad of op voormelde Facebookpagina, maar vetgedrukt en met het woord “Rectificatie” in het rood:

“RECTIFICATIE

Op de website [naam website 1] werd de heer [eiser sub 2] en/of (één van de) door hem gecontroleerde vennootschap(pen), waaronder de vennootschap Metroprop B.V., onterecht beschreven c.q. neergezet als “foute vastgoedbaas”. De Rechtbank Limburg heeft inmiddels geoordeeld dat deze beschuldiging onrechtmatig is geweest en heeft bevolen de website offline te maken althans voor het publiek onbereikbaar te maken en deze rectificatie te plaatsen.”

3. SP c.s., althans SP en/of [gedaagde sub 2] en/of [gedaagde sub 3] , beveelt om binnen 48 uur na betekening van het in dezen te wijzen vonnis een verzoek in te (doen) dienen bij internetzoekmachine Google, onder indiening van het vonnis bij Google, om de Publicaties en verwijzingen naar de Website te (doen) verwijderen uit de zoekresultaten van deze zoekmachines alsook uit het “cachegeheugen” daarvan, onder gelijktijdige toezending van een kopie van de betreffende verzoeken aan de advocaat van eisers.

Subsidiair:

1. SP c.s., althans SP en/of [gedaagde sub 2] en/of [gedaagde sub 3] , veroordeelt om binnen 24 uur na betekening van het in dezen te wijzen vonnis over te gaan tot het verwijderen en verwijderd houden van de Publicaties op de Website met daarin de namen, foto’s en andere tot eisers of
n van hen - direct dan wel indirect - herleidbare gegevens,

2. SP c.s., althans SP en/of [gedaagde sub 2] en/of [gedaagde sub 3] , veroordeelt om binnen 24 uur na betekening van het in dezen te wijzen vonnis over te gaan tot rectificatie middels het plaatsen van de navolgende tekst in het Limburgs Dagblad, op de Facebookpagina van SP Heerlen en op de Facebookpagina van [gedaagde sub 2] en op de Website, in een opvallende banner of opvallend kader, zonder verder commentaar in hetzelfde of vergelijkbaar lettertype en dezelfde lettergrootte als in voormeld dagblad, Facebookpagina of op de Website, maar vetgedrukt en met het woord “Rectificatie” in het rood:

Op de website [naam website 1] werd de heer [eiser sub 2] en/of (één van de) door hem gecontroleerde vennootschap(pen), waaronder de vennootschap Metroprop B.V., onterecht beschreven c.q. neergezet als “foute vastgoedbaas”. De Rechtbank Limburg heeft inmiddels geoordeeld dat deze beschuldiging onrechtmatig is geweest en heeft bevolen de Publicaties (waaronder ook teksten) op de website [naam website 1] met daarin de namen, foto’s en andere tot eisers of één van hen - direct dan wel indirect - herleidbare gegevens te verwijderen en verwijderd te houden en deze rectificatie te plaatsen”.

In alle gevallen:

1. SP c.s. beveelt om zich te onthouden van het doen van uitlatingen op Facebook, waaronder de Facebookpagina van SP Heerlen en (één van) SP c.s., waarbij [eiser sub 2] en/of Metroprop in verband wordt gebracht met het zijn van “foute vastgoedbaas” en/of waarbij - direct of indirect - verband wordt gelegd met (informatie op) de Website.

2. SP c.s. veroordeelt tot betaling aan Metroprop c.s. van een dwangsom van € 500,- voor iedere dag of gedeelte van een dag dat gedaagden één of meer van de hiervoor gegeven veroordelingen en/of bevelen niet, niet volledig en/of niet tijdig nakomt, per overtreding met een maximum van € 100.000,-.

3. SP c.s. hoofdelijk, des dat de een betalende de ander bevrijd zal zijn, veroordeelt in de kosten van deze procedure.

3.5.

SP c.s. voeren verweer. [eiser sub 2] is een stuwende kracht achter het Comité verontruste Ondernemers en politicus. Hij zoekt vaak de publiciteit op en wordt regelmatig door tv L1 uitgenodigd om deel te nemen aan discussies over politiek. [eiser sub 2] geniet bij het publiek een brede bekendheid, welke publieke bekendheid hij mede zelf heeft gerealiseerd. [eiser sub 2] treedt op verschillende wijzen naar buiten, de ene keer als politicus, de andere keer als bezorgde burger, dan weer als vastgoedondernemer en weer een andere keer als verontruste ondernemer. [eiser sub 2] zoekt al jaren bewust de publiciteit, via verschillende media, middels eigen publicaties, optredens in media, het geven van interviews, het aanschuiven in praatprogramma’s, etc.

De website is een initiatief vanuit maatschappelijke betrokkenheid, in het bijzonder tegen verloedering en leegstand van panden in Heerlen. De website tracht misstanden in de wereld van het vastgoed aan de kaak te stellen en de foute vastgoed bazen aan te sporen om hun panden op te knappen. De website is er niet om [eiser sub 2] te pesten, maar om hem aan te sporen verloedering en leegstand van de panden te beëindigen. Het gaat niet om de aankoop van de panden, maar het nalaten leegstand en verloedering tegen te gaan. Een nominatie op de website volgt pas na onderzoek.

Dat Metroprop c.s. last hebben van de publicaties van SP c.s. wordt op geen enkele manier aangetoond.Van enige schade of beschadiging is niet gebleken.

De publicaties op de website zijn kennelijk voldoende onderbouwd, daar Metroprop hier geen actie tegen heeft ondernomen. Ook is de kwestie eerder in de publiciteit geweest.

Er is geen redelijk belang dat zich verzet tegen openbaarmaking van het portret van [eiser sub 2] . De foto op de website is een verkiezingsposter die [eiser sub 2] zelf op grote schaal in Heerlen heeft verspreid danwel heeft laten verspreiden in verband met zijn kandidatuur voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. De poster met foto werd op de openbare weg verspreid en op die wijze aan het straatbeeld getoond.

Mocht er al sprake zijn van persoonsgegevens als bedoeld in de AVG, dan zijn dit gegevens en fotobestanden die door [eiser sub 2] zelf naar buiten zijn gebracht en/of van algemene bekendheid zijn. Het gaat hier voorts om vrije nieuws vergaring, en de persoonsgegevens hebben in het kader van de website nieuwswaarde en functie.

De rol van [gedaagde sub 3] is zeer beperkt. Hij is eigenaar van de website, maar heeft deze beschikbaar gesteld aan het burgerinitiatief Heerlen en de SP Heerlen. Het is een vorm van huur/verhuur en hij is dan ook niet gehouden en gerechtigd om tegen de inhoud van de website actie te ondernemen.

Het recht van vrije meningsuiting prevaleert dan ook boven het recht van [eiser sub 2] op privacy.

Voor een vonnis uitvoerbaar bij voorraad is geen ruimte. Daarvoor bestaan geen zwaarwegende belangen.

3.6.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling

Toetsingskader

4.1.1.

De vraag die voorligt is of de publicaties op de website onrechtmatig jegens Metrprop c.s. zijn. Daarbij dient een afweging tussen twee fundamentele rechten te worden gemaakt. Artikel 10 van het Europees Verdrag van de Rechten voor de Mens (EVRM) beschermt het recht op vrijheid van meningsuiting. Art. 8 lid 1 EVRM beschermt onder meer het recht op eerbiediging van het privéleven waartoe ook behoort het recht op eerbiediging van reputatie of met andere woorden de eer en de goede naam. Een beperking van deze rechten is toegestaan als deze bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van onder meer de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen (art. 8 lid 2 EVRM) respectievelijk van de goede naam of de rechten van anderen (art. 10 lid 2 EVRM). Bij de toetsing of de beperking noodzakelijk is, kan de rechter voor de vraag komen te staan hoe de noodzaak voor een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting zich verhoudt tot de noodzaak voor een inbreuk op het recht van eerbieding van de eer en de goede naam. Het EHRM hanteert als uitgangspunt dat deze twee fundamentele rechten een gelijkwaardig niveau hebben. (ECLI:NL:PHR:2020:652) Er bestaat geen regel dat het ene recht belangrijker is dan het andere. Het antwoord op de vraag welke van deze (in beginsel) gelijkwaardige rechten in het concrete geval zwaarder weegt, moet worden gevonden door een afweging van alle omstandigheden van het geval. Het oordeel dat één van beide rechten, gelet op alle relevante omstandigheden, zwaarder weegt dan het andere recht, brengt met zich dat de inbreuk op het andere recht voldoet aan de noodzakelijkheidstoets van het betreffende lid 2. (ECLI:NL:HR:2017:569).

4.1.2.

Gelet op het beroep op de AVG (zie 3.3.) is ook van belang de te hanteren maatstaf voor verwerking van persoonsgegevens. Persoonsgegevens mogen uitsluitend worden verwerkt als daar een grondslag voor is. De grondlagen zijn limitatief opgesomd in artikel 6, eerste lid, van de AVG. Onder f van voornoemd lid staat:

“de verwerking is noodzakelijk voor de behartiging van de gerechtvaardigde belangen van de verwerkingsverantwoordelijke of van een derde, behalve wanneer de belangen of de grondrechten en de fundamentele vrijheden van de betrokkene die tot bescherming van persoonsgegevens nopen, zwaarder wegen dan die belangen, met name wanneer de betrokkene een kind is”.

Voor een geslaagd beroep op artikel 6, eerste lid, aanhef en onder f, van de AVG, moet aan drie voorwaarden zijn voldaan. De eerste voorwaarde is dat het belang dat eiseres nastreeft een gerechtvaardigd belang is. Als dat zo is, dan moet worden beoordeeld of de verwerking van de persoonsgegevens noodzakelijk is voor de behartiging van dat gerechtvaardigde belang, waarbij ook wordt getoetst aan de proportionaliteit en subsidiariteit: is de inbreuk voor de betrokkenen in verhouding tot het met de verwerking te dienen doel? En kan het doel niet op een minder voor de betrokkenen nadelige wijze worden bereikt? De derde voorwaarde is dat er een afweging moet plaatsvinden tussen de belangen van de verantwoordelijke en de betrokkenen. (ECLI:EU:C:2019:629)

4.1.3.

Een geportretteerde kan zich verzetten tegen het zonder zijn toestemming openbaar maken van zijn (niet in opdracht vervaardigd) portret voor zover hij daarbij een redelijk belang heeft (artikel 21 Auteurswet), bijvoorbeeld indien sprake is van een inbreuk op zijn door artikel 8 EVRM en de AVG beschermde persoonlijkheidsrechten. Hieruit vloeit geen absoluut verbodsrecht voort. Voor de beoordeling van de vraag of iemand zich tegen de publicatie van zijn portret kan verzetten, moeten de aan de orde zijnde belangen tegen elkaar worden afgewogen met inachtneming van alle omstandigheden van het geval. (ECLI:NL:HR:2013:CA2788).

4.1.4.

Bij de beoordeling spelen (onder meer) de volgende omstandigheden een rol (ECLI:NL:HR:1983:AD2221):

a. de aard van de gepubliceerde verdenkingen en de ernst van de te verwachten gevolgen voor degene op wie die verdenkingen betrekking hebben,

b. de ernst - bezien vanuit het algemeen belang - van de misstand welke de publicatie aan de kaak beoogt te stellen,

c. de mate waarin ten tijde van de publicatie de verdenkingen steun vonden in het toen beschikbare feitenmateriaal,

d. de inkleding van de verdenkingen, gezien in verhouding tot de onder a tot en met c bedoelde factoren.

Voor publieke personen heeft te gelden dat zij zich door hun activiteiten meer

publiciteit moeten laten welgevallen dan een willekeurig ander persoon

(ECLI:NL:GHAMS:2019:1610). De vraag of iemand als publiek persoon dient te worden

aangemerkt is een materie die overwegend door feitelijke wegingen wordt bepaald.

(ECLI:NL:PHR:2020:652)

Vereenzelviging [eiser sub 2] - Metroprop?

4.2.

Dat Metroprop c.s., aldus SP c.s., al jarenlang een belangrijke rol in de Heerlense vastgoedwereld spelen en zich in menig discussie - ook als het niet over vastgoed gaat - mengt, wordt door Metroprop c.s. niet betwist (randnummer 3 van de conclusie van antwoord). Uit de publicaties als opgenomen in de productie 2 tot en met 7 bij de conclusie van antwoord (publicaties op onder meer de nieuwssite dagblad De Limburger, opiniesite [naam website 2] , [naam website 3] en in De Limburger/Limburgs Dagblad) blijkt dat het niet altijd even duidelijk is of [eiser sub 2] die discussies voert als bestuurder van Metroprop of als privé persoon. In die publicaties wordt [eiser sub 2] op verschillende wijze aangeduid, onder meer als ‘ [eiser sub 2] van vastgoed firma Metroprop’, ‘Vastgoedondernemer en kandidaat-raadslid [eiser sub 2] ’, ‘ [eiser sub 2] , vastgoedbaas’, ‘vastgoedmagnaat [eiser sub 2] ’, ‘de eigenaar van vastgoedbedrijf Metroprop’ en ‘Projectontwikkelaar [eiser sub 2] ’. Bij lezing van die publicaties blijkt dat de Metroprop (doorgaans) niet eens wordt genoemd. Ook in [eiser sub 2] eigen publicaties is niet te lezen in welke hoedanigheid hij het debat voert. Zo wordt in de eigen publicatie van [eiser sub 2] (productie 4 bij de conclusie van antwoord) Metroprop niet eens genoemd. Ook in de gedingstukken van Metroprop c.s. wordt geen onderscheid gemaakt tussen Metroprop en [eiser sub 2] . In de dagvaarding staat in randnummer 49
“ [eiser sub 2] investeert miljoenen per jaar in de verschillende panden in de Heerlense binnenstad”,terwijl in randnummer 8 van de conclusie van repliek staat:
“Anders dan gedaagden stellen is wel degelijk relevant dat Metroprop astronomische bedragen heeft geïnvesteerd in de binnenstad van Heerlen”.En was het niet juist van Metroprop die eigenares is van de onroerende zaken? (randnummer 1 van de dagvaarding).

[eiser sub 2] heeft niet voldoende duidelijk gemaakt waarom gedaagden hem niet mogen volgen waar hij zelf ook geen onderscheid maakt tussen de ‘bestuurder [eiser sub 2] ’ en ‘de privé persoon [eiser sub 2] ’. Gelet daarop wordt voorbijgegaan aan de stelling van [eiser sub 2] dat onderscheid moet worden gemaakt tussen hem als privé persoon en als bestuurder.

Publieke persoon

4.3.1.

[eiser sub 2] zoekt, zo stellen SP c.s., al jaren via verschillende media bewust de publiciteit. Metroprop c.s. betwisten dit niet. De rechtbank gaat er dan ook als vaststaand feit vanuit dat [eiser sub 2] regelmatig de publiciteit opzoekt en - in ieder geval mede daardoor - ìn de publiciteit komt/staat. Deze feiten zijn mede voldoende aannemelijk gezien de publicaties als opgenomen in de producties 2 tot en met 7 bij de conclusie van antwoord.

Het opzoeken van en het in de publiciteit komen/zijn beperkt zich niet tot het onderwerp ‘aan Metroprop toebehorende vastgoed’. [eiser sub 2] zoekt ook de publiciteit op met het oog op zijn politieke ambities. Zo heeft [eiser sub 2] zich in 2018 kandidaat gesteld voor de gemeenteraadsverkiezingen (r.o. 2.4.) en voert hij publiekelijk het debat over (toekomstige vastgoed) ontwikkeling in Heerlen (producties 1 tot en met 7 bij de conclusie van antwoord). Dit alles blijft, getuige de reacties op de publicaties en het verzoek van de gemeente aan [eiser sub 2] actief mee te doen aan het Rooftop-project (randnr. 49 in de dagvaarding), niet onopgemerkt.

Met het (bewust) opzoeken van de publiciteit en het in de publiciteit zijn, is [eiser sub 2] aan te merken als een publieke persoon, hetgeen met zich brengt dat [eiser sub 2] meer heeft te dulden dan een privé persoon.

Dat hij, zoals Metroprop c.s. bij de gemeenteraadverkiezingen in 2018 op een onverkiesbare plaats stond, maakt dit niet anders, alleen al niet omdat het feit blijft dat hij is vermeld op een openbare lijst. Daarnaast kunnen mensen op een onverkiesbare plaats aan de hand van voorkeurstemmen alsnog worden gekozen.

4.3.2.

Metroprop c.s. beroept zich op een tweetal uitspraken, een van deze rechtbank van 14 september 2018 en een van het hof Den Haag, op grond waarvan zij de mening toegedaan zijn dat [eiser sub 2] geen publiek figuur is. In voornoemde de uitspraak van deze rechtbank betrof het twee ambtenaren bij de gemeente waarvan niet is vastgesteld dat zij enige publieke bekendheid genieten, en in de uitspraak van het hof was appellant jaren geleden een enkele keer in de media geweest. Nu de casussen die aan beide uitspraken ten grondslag liggen niet vergelijkbaar zijn met onderhavige zaak, gaat de rechtbank alleen al daarom aan beide uitspraken voorbij.

Zijn gegevens (en de foto van [eiser sub 2] ) op de website en de facebookpagina onrechtmatig?

4.4.1.

Tussen partijen staat niet ter discussie dat Metroprop eigenaar is van een aanzienlijk aantal panden in Heerlen, dat de foto’s van de panden op de website in eigendom toebehoren aan Metroprop en dat die panden evenals andere in eigendom aan Metroprop toebehorende panden leegstaan. In randnummer 9 van de conclusie van repliek staat:
“Eisers moeten wel bedrijfseconomische keuzes maken; tijdelijke verhuur in afwachting van hoe snel revitalisatie vorm kan krijgen, is geen optie. Vaak is het gevolg dat bepaalden panden inderdaad soms langdurige leegstand kennen.”Dat er in Heerlen ook panden van andere eigenaren leegstaan, en niet duidelijk is of Metroprop meer of minder leegstaande vierkante meters heeft dan andere vastgoedeigenaren doet er niet aan af dat Metroprop panden in eigendom heeft die leegstaan.

Leegstand van panden hoeft nog niet te betekenen dat er ook sprake is van verloedering van die panden. Metroprop c.s. stellen weliswaar dat er geen enkel bewijs is dat
“ [eiser sub 2] /Metroprop een foute vastgoedbaas is die welbewust strategisch panden opkoopt, dezen vervolgens laat leegstaan en verloederen”(randnummer 49 onder c van de dagvaarding), maar dat sprake is van verloedering van aan Metroprop toebehorende panden wordt daarmee niet voldoende kenbaar betwist. De rechtbank gaat er dan ook uit van wat SP c.s. hebben geschreven op de website en facebook omtrent de verloedering van de panden niet onjuist is.

De rechtbank merkt (ten overvloede) op dat - voor zover Metroprop c.s. met voornoemde stellingname wel hebben beoogd de verloedering te betwisten - Metroprop c.s. met de in de conclusie van repliek ingenomen stellingname dat keuzes van renovaties niet gemaakt worden in afwachting van verkoop en revitalisatie (randnummer 9 van de conclusie van repliek), (in ieder geval lijken te) erkennen dat renovaties aan de panden op zich laat wachten. Heeft uitstel van deze renovaties geleid tot verloedering van de panden? De rechtbank is van oordeel dat dit inderdaad het geval is. De foto’s op de website (productie 2 bij dagvaarding) spreken, evenals de foto’s van panden van Metroprop c.s. als afgebeeld onder productie 8 bij de conclusie van antwoord, boekdelen: graffiti op de gevels, kapotte ruiten en boeiboorden en rottend houtwerk.

Kort gezegd: in Heerlen staan panden die aan Metroprop c.s. in eigendom toebehoren die leegstaan en verloederen.

4.4.2.

Voor wat betreft de uitlatingen op de website onder het kopje ‘profiel’, ‘de [eiser sub 2] methode’ en ‘Hoe [eiser sub 2] Kerkade miljoenen kostte’ (r.o. 2.2.) als de uitlatingen op facebook heeft te gelden dat deze door Metroprop c.s. niet worden weersproken. De rechtbank gaat er dan ook vanuit dat deze gegevens respectievelijk informatie niet onjuist is.

4.4.3.

Op de website wordt onder het kopje ‘de [eiser sub 2] methode’ verwezen naar een drietal links waarbij de bezoeker van de website bij het aanklikken van de link wordt doorverwezen naar een drietal (kranten)artikelen (r.o. 2.2.). De rechtbank is van oordeel dat een enkele verwijzing naar een (kranten)artikel nog niet maakt dat de doorverwijzer, in dezen SP c.s., gehouden is om te verifiëren of informatie in deze (kranten)artikelen juist is. Daarbij merkt de rechtbank (ten overvloede) op dat, zelfs als zij wel tot het oordeel was gekomen dat SP c.s. de juistheid van de (kranten)artikelen had moeten verifiëren, Metroprop c.s. nalaten voldoende onderbouwd te stellen welke gegevens uit de (kranten)artikelen onjuist zijn.

4.4.4.

De rechtbank komt op grond van hetgeen zij heeft overwogen onder 4.4.1. tot en met 4.4.3. tot het oordeel dat de gegevens als gepresenteerd op de website en de facebook pagina niet onjuist en daarmee - op zichzelf - niet onrechtmatig zijn. De vraag die voorts rijst is: mocht SP c.s. ook al zijn de gegevens niet onjuist deze op internet en facebook zetten? Naar het oordeel van de rechtbank dient deze vraag bevestigend te worden beantwoord.

Bij beantwoording van die vraag dient te worden meegewogen dat Metroprop c.s. een publiek en politiek debat voeren (onder andere met SP c.s.) over vastgoedleegstand in Heerlen waarmee het algemeen belang is gediend (r.o. 4.3.1.). SP c.s. streven daarmee dan ook een gerechtvaardigd belang na. Niet duidelijk is - met uitzondering van de afbeelding van [eiser sub 2] - welke informatie op de website en de facebookpagina door Metroprop c.s. tot de persoonsgegevens van [eiser sub 2] worden gerekend en welke belangen zijdens [eiser sub 2] in de afweging tussen de belangen van SP c.s. enerzijds en [eiser sub 2] anderzijds dienen te worden betrokken. Metroprop c.s. hebben dan ook niet aannemelijk gemaakt dat SP c.s. met het plaatsen van de verkiezingsposter de persoonlijke levenssfeer van [eiser sub 2] hebben aangetast. Daarbij komt dat de gegevens op de website en facebookpagina - als door SP c.s. gesteld en door [eiser sub 2] niet betwist - reeds eerder zelf door [eiser sub 2] publiekelijk zijn gedeeld. Dit geldt ook voor de afbeelding van [eiser sub 2] , die op [eiser sub 2] eigen verkiezingsposter staat en veelvuldig in het Heerlense door hem (en daarmee met zijn goedkeuring) is getoond. SP c.s. stellen dat haar belang bij het delen van deze gegevens gelegen is in vrije nieuwsvergaring, nieuwswaarde en daarmee dan ook een functie heeft. Metroprop c.s. betwist dit niet.

Op grond van voornoemde is de rechtbank van oordeel dat SP c.s. bij het verwerken van de persoonsgegevens van [eiser sub 2] een gerechtvaardigd belang heeft.

4.5.

Dat alleen [eiser sub 2] op deze website als foute vastgoedbaas wordt betiteld, maakt nog niet dat daarmee, zoals Metroprop c.s. stellen, ‘op de man’ wordt gespeeld. Metroprop heeft dit niet aannemelijk gemaakt. De website biedt bezoekers van de website expliciet de mogelijkheid een - zoals op de website geformuleerd - foute vastgoedbaas die zijn panden laat leegstaan en verloederen, aan te melden. Gesteld noch gebleken is dat andere aanmeldingen niet kunnen leiden tot een vermelding op de website. Dat Woonpunt niet op de website als foute vastgoedbaas wordt vermeld, maakt dit niet anders. Behalve dat niet gesteld noch gebleken is dat Woonpunt bij de website is aangemeld, is evenmin niet gesteld noch gebleken dat Woonpunt eigenaar is van leegstaande en verloederde panden in Heerlen. Voorts merkte de rechtbank op dat, voor zover de stellingname van Metroprop c.s. (enkel) ziet op het door Woonpunt aan Metroprop verkochte aandeel in het pand aan de [adres] in maart 2015, te gelden heeft dat de website ruim drie jaar ná verkoop online is gegaan (r.o. 2.2.) en niet valt in te zien dat Woonpunt op de leegstand en verloedering van dat pand moet worden aangesproken. Ook de stelling dat de gemeente Heerlen meer leegstaande panden dan [eiser sub 2] bezit en desalniettemin niet op de website wordt vermeld, kan niet tot het oordeel leiden dat de website opgericht is met het enige doel Metroprop c.s. te schaden. Het debat dat Metroprop c.s. en SP c.s. voeren is immers niet zo nauw dat het alleen om leegstaande panden gaat. Het gaat om leegstaande panden die door een gebrek aan onderhoud verloederen.

4.6.

De rechtbank is van oordeel, daarbij alle omstandigheden in onderling verband en samenhang beschouwend, dat de uitlatingen en het gebruik van het portret op de website of op facebook in het kader van het publieke en politieke debat niet onrechtmatig zijn. Het recht op vrije meningsuiting van SP c.s. weegt in onderhavige zaak zwaarder dan het recht op bescherming van het recht op eerbiediging van het privéleven. De rechtbank wijst de vorderingen dan ook af.

4.7.

Hetgeen partijen verder nog naar voren hebben gebracht, behoeft geen bespreking meer, nu dit in het licht van hetgeen in dit vonnis is vastgesteld en overwogen, niet tot een andere beslissing kan leiden.

4.8.

Metroprop c.s. worden als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten veroordeeld. De kosten aan de zijde van SP c.s. worden tot op heden begroot op:

- griffierecht € 639,00

- salaris advocaat
€ 1.086,00(2 punten x € 543,-, tarief II)

Totaal: € 1.725,00

5.De beslissing

De rechtbank

5.1.

wijst de vorderingen af,

5.2.

veroordeelt Metroprop c.s. in de proceskosten, aan de zijde van SP c.s. tot op heden begroot op € 1.725,00.

Dit vonnis is gewezen door mr. K.J.H. Hoofs en in het openbaar uitgesproken op

13 januari 2021.