ECLI:NL:RBMNE:2017:1774

• Datum uitspraak: 10 april 2017
• Publicatiedatum: 10 april 2017
• Zaaknummer: 16/1951
• Instantie: Rechtbank Midden-Nederland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Socialezekerheidsrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: M.E. Falkmann; S.G.M. Buys; G.P. Loman
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Toekenning van maatwerkvoorziening voor hulp bij het huishouden en maaltijdverzorging onder de Wmo 2015

In deze zaak heeft de Rechtbank Midden-Nederland op 3 april 2017 uitspraak gedaan in een geschil tussen eiseres, een rolstoelgebonden vrouw met diverse gezondheidsproblemen, en het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Noordoostpolder. Eiseres had een aanvraag ingediend voor een maatwerkvoorziening op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) voor hulp bij het huishouden en de bereiding van warme maaltijden. Het college had deze aanvraag afgewezen, wat leidde tot beroep van eiseres.

De rechtbank heeft vastgesteld dat eiseres eerder een indicatie had voor hulp bij het huishouden, maar dat deze was verlaagd op basis van nieuwe beleidsregels. De rechtbank oordeelde dat de normtijden die het college hanteerde voor de indicatie niet berustten op objectieve criteria en dat er onvoldoende onderzoek was gedaan naar de noodzaak van de verlaagde uren. De rechtbank heeft het bestreden besluit vernietigd voor zover het de indicatie voor hulp bij het huishouden betreft en heeft bepaald dat eiseres recht heeft op de eerder vastgestelde indicatie.

Daarnaast heeft de rechtbank geoordeeld dat de maaltijdvoorziening die eiseres ontving van een cateraar als een algemeen gebruikelijke voorziening kan worden beschouwd, waardoor er geen recht op een maatwerkvoorziening voor het bereiden van warme maaltijden bestond. De rechtbank heeft de proceskosten van eiseres toegewezen en de uitspraak in het openbaar gedaan.

Uitspraak

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

Zittingsplaats Utrecht

Bestuursrecht

zaaknummer: UTR 16/1951

uitspraak van de meervoudige kamer van 3 april 2017 in de zaak tussen

[eiseres] , te [woonplaats] , eiseres

(gemachtigde: mr. K. Wevers),

en

het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Noordoostpolder , verweerder

(gemachtigden: mr. S. van Heukelom-Verhage, mr. M.A. de Vries en C. Maandag).

Procesverloop

Bij besluit van 15 oktober 2015 (het primaire besluit) heeft verweerder de aanvraag van eiseres om (uitbreiding van) een maatwerkvoorziening op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) afgewezen.

Bij besluit van 15 maart 2016 (het bestreden besluit) heeft verweerder het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard.

Eiseres heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 20 februari 2017. Eiseres heeft zich laten vertegenwoordigen door haar gemachtigde. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigden.

Overwegingen

1. De rechtbank neemt de volgende, door partijen niet betwiste, feiten als vaststaand aan.

1.1.

Eiseres is geboren in 1938. Eiseres is bekend met een aandoening van het botstelsel. Hierdoor is eiseres rolstoelgebonden. Staan en lopen is niet mogelijk. De arm- en handfunctie van eiseres is beperkt. Daarnaast is eiseres bekend met diabetes. Er is sprake van incontinentie. Eiseres woont in een Fokus-woning.

1.2.

Eiseres beschikte op grond van de Wmo 2007 op grond van een besluit van 9 december 2009 over een indicatie voor hulp bij het huishouden ter zake van licht en zwaar huishoudelijk werk, wasverzorging, lichte maaltijd bereiden en spullen in orde houden, van in totaal 9 uur per week. Deze indicatie was geldig van 1 januari 2010 tot 31 december 2015.

1.3.

Bij besluit van 14 oktober 2014 heeft verweerder een indicatie voor hulp bij het huishouden ter zake van licht en zwaar huishoudelijk werk, wasverzorging en broodmaaltijd verzorgen, van in totaal 7 uur en 5 minuten per week vastgesteld op grond van de Wmo 2015. Deze nieuwe indicatie was geldig van 25 december 2014 tot en met 25 februari 2015. Vanaf
1 maart 2015 wordt een algemene voorziening toegekend voor hulp bij het huishouden van
4 uur en 45 minuten per week en een maatwerkvoorziening voor maaltijdverzorging van 2 uur en 20 minuten per week. Eiseres heeft hiertegen bezwaar gemaakt. Bij beslissing op bezwaar van 31 maart 2015 heeft verweerder het bezwaar van eiseres gegrond verklaard, in zoverre dat een algemene voorziening voor hulp bij het huishouden van 5 uur en 15 minuten wordt toegekend en dat tot 1 maart 2015 een maatwerkvoorziening voor de maaltijdvoorziening van 2 uur en 20 minuten wordt toegekend. Eiseres heeft hiertegen geen rechtsmiddel ingediend.

1.4.

Op 17 september 2015 heeft eiseres onderhavige aanvraag om (uitbreiding van) een maatwerkvoorziening ingediend.

2. De beoordeling van dit beroep dient plaats te vinden aan de hand van de op 1 januari 2015 in werking getreden Wmo 2015, de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Noordoostpolder 2015 (Verordening) en de Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Noordoostpolder (Beleidsregels) zoals deze golden ten tijde van het primaire besluit en het bestreden besluit.

Over de besluiten van 5 juli 2016 en 6 februari 2017

3. Na het bestreden besluit heeft verweerder op 5 juli 2016 en 6 februari 2017 besluiten genomen die gaan over de toekenning van een maatwerkvoorziening voor hulp bij het huishouden aan eiseres. De vraag dient zich aan of deze besluiten moeten worden aangemerkt als besluiten in de zin van artikel 6:19, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en zodoende bij dit beroep betrokken moeten worden.

4. Bij besluit van 5 juli 2016 heeft verweerder aan eiseres naar aanleiding van een aanvraag van 27 juni 2016 een maatwerkvoorziening toegekend voor hulp bij het huishouden van 5 uur en 15 minuten per week in de vorm van een persoonsgebonden budget (pgb) met ingang van
1 augustus 2016 tot en met 31 december 2017. Dit besluit is gebaseerd op de Tijdelijke regeling voor schoonmaakondersteuning die vanaf 1 augustus 2016 van kracht is. Bij besluit van 6 februari 2017 heeft verweerder aan eiseres vanwege de vaststelling van nieuw beleid een maatwerkvoorziening toegekend voor hulp bij het huishouden van 5 uur en 15 minuten per week in de vorm van een pgb met ingang van 1 februari 2017 tot en met 31 december 2017. Dit besluit is gebaseerd op de met ingang van 1 januari 2017 aangepaste Verordening.

5. Artikel 6:19, eerste lid, van de Awb bepaalt dat het bezwaar of beroep van rechtswege mede betrekking heeft op een besluit tot intrekking, wijziging of vervanging van het bestreden besluit, tenzij partijen daarbij onvoldoende belang hebben.

6. De rechtbank overweegt het volgende. Als hoofdlijn geldt dat een besluit op een nieuwe aanvraag tot herziening, verlenging of vervanging van het bestreden besluit in de regel geen besluit in de zin van artikel 6:19 van de Awb is. Het verwerend bestuursorgaan komt dan immers niet terug van een eerder genomen besluit, maar voldoet slechts aan de verplichting om op een nieuwe aanvraag een primair besluit te nemen op basis van een nieuwe besluitvorming. De rechtbank stelt vast dat het besluit van 5 juli 2016 is genomen naar aanleiding van een nieuwe aanvraag en het besluit van 6 februari 2017 is genomen vanwege nieuw beleid. Daarnaast zien de besluiten op een ander tijdvak dan waarop het bestreden besluit ziet. Het besluit van 5 juli 2016 heeft een ingangsdatum van 1 augustus 2016 en het besluit van 6 februari 2017 heeft een ingangsdatum van 1 februari 2017. Voorts staat in de besluiten van 5 juli 2016 en 6 februari 2017 niet dat deze zijn genomen ter vervanging van eerdere besluitvorming. Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de besluiten van 5 juli 2016 en 6 februari 2017 niet zijn aan te merken als besluiten in de zin van artikel 6:19 van de Awb. De rechtbank zal deze besluiten daarom niet betrekken bij de beoordeling van dit beroep.

Over de maaltijdverzorging

7. Verweerder heeft zich in het bestreden besluit op het standpunt gesteld dat eiseres niet in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening voor de bereiding van de maaltijden. De bereiding van de warme maaltijden is geregeld via een maaltijdvoorziening en het opwarmen van de maaltijd en het klaar zetten van de broodmaaltijd wordt gedaan door de hulp of in het kader van de ADL-assistentie van Fokus.

8. Eiseres voert in beroep aan dat tijd moet worden geïndiceerd voor het bereiden van warme maaltijden. Fokus bereidt geen warme maaltijden. Eiseres is nu aangewezen op warme maaltijden van een cateraar. Verweerder heeft geen onderzoek verricht naar de vraag of het cateringbedrijf een adequate oplossing is, zowel qua type voedsel als financieel.

9. De rechtbank overweegt dat het uitgangspunt dat een maaltijdservice een algemeen gebruikelijke voorziening is die aan het verstrekken van een voorziening voor het bereiden van maaltijden in de weg staat, niet in strijd is met de Wmo 2015, mits deze maaltijdservice daadwerkelijk beschikbaar is, door de aanvrager financieel kan worden gedragen en adequate compensatie biedt. De rechtbank verwijst hierbij naar een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) van 17 december 2014 (ECLI:NL:CRVB:2014:4276). Weliswaar is deze uitspraak gedaan op basis van de Wmo 2007, maar de rechtbank ziet geen reden hier anders over te oordelen in het kader van de Wmo 2015.

10. De rechtbank stelt vast dat eiseres gebruikmaakt van maaltijden die door een cateraar worden geleverd. Uit de e-mail van [A] , locatiemanager bij Fokus, van 24 maart 2015 blijkt dat Fokus assisteert bij het opwarmen van een maaltijd in de magnetron. Ook uit de e-mail van eiseres van 13 februari 2017 blijkt dat Fokus helpt bij het opwarmen en opscheppen van de maaltijd. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat verweerder zich terecht op het standpunt heeft gesteld dat geen maatwerkvoorziening voor het bereiden van de warme maaltijd hoefde te worden toegekend omdat de maaltijdservice is aan te merken als een algemeen gebruikelijke voorziening. Hierbij is van belang dat verweerder ter zitting heeft verklaard dat eiseres bijzondere bijstand ontvangt voor de kosten van maaltijdservice van de cateraar. Eiseres heeft niet onderbouwd dat zij de kosten van de maaltijdservice financieel niet kan dragen dan wel dat de maaltijdservice geen adequate compensatie biedt.

11. Gelet op het voorgaande slaagt de beroepsgrond met betrekking tot de toekenning van een maatwerkvoorziening voor warme maaltijdverzorging niet.

Over de hulp bij het huishouden

12. Verweerder heeft zich in het bestreden besluit op het standpunt gesteld, voor zover van belang, dat eiseres in aanmerking komt voor een indicatie voor hulp bij het huishouden ter zake van licht en zwaar huishoudelijk werk en wasverzorging van in totaal 5 uur en 15 minuten per week.

13. Eiseres voert in beroep aan, voor zover van belang, dat de indicatie van het aantal uren hulp in het huishouden het resultaat is van een wijziging van de normtijden, waarbij is afgeweken van de door het Centrum Indicatiestelling zorg (CIZ) in het Protocol huishoudelijke verzorging voor de indicatiestelling AWBZ (Protocol) vastgestelde normtijden. Verweerder heeft de verlaging van deze normtijden niet nader onderbouwd en niet inzichtelijk gemaakt waarop de gehanteerde normen zijn gebaseerd. Het advies van de MO-zaak aan verweerder van 6 juli 2016 is op geen enkele wijze onderbouwd. Verder is het advies van de MO-zaak in strijd met het protocol dat de MO-zaak zelf gebruikt. Eiseres wijst er op dat zij met de tijd die door verweerder is geïndiceerd niet uitkomt, waardoor er taken in het huishouden blijven liggen.

14. Gelet op het verhandelde ter zitting beperkt dit geschil zich tot de vraag of verweerder zich voor de vaststelling van de omvang van de indicatie voor hulp bij het huishouden heeft mogen baseren op de (verlaagde) normtijden zoals neergelegd in de Beleidsregels. Eiseres handhaaft haar beroepsgronden dat verweerder niet voldoet aan de compensatieplicht door slechts een algemene voorziening aan te bieden in de vorm van bemiddeling door HuisTipTop, niet. Verweerder heeft toegezegd de proceskosten en het griffierecht te vergoeden.

15. De rechtbank stelt vast dat de normtijden die verweerder (sinds 2013) in de Beleidsregels hanteert, afwijken van de normtijden zoals neergelegd in het Protocol. Een voorbeeld hiervan is dat de basistijd voor de wasverzorging 15 minuten per week minder is geworden. De reden hiervoor is, volgens verweerder, dat de wasdroger inmiddels algemeen gebruikelijk is en dat er tegenwoordig minder wordt gestreken. Verweerder heeft toegelicht dat de indicatie huishoudelijke ondersteuning plaatsvindt op basis van specifieke (deel)taken die overgenomen dienen te worden, de gebruiksruimten en het aantal personen in het huishouden. De normtijden van het CIZ zijn gebaseerd op een grove taakindeling en standaard uren behorende bij een type woning. De gemeentelijke normtijden zijn verder verfijnd ten opzichte van de CIZ-normtijden, waarbij het zelf-organiserend vermogen van de cliënt en zijn zelfredzaamheid in aanmerking worden genomen. Ter zitting heeft verweerder nader toegelicht dat gekeken is hoe de normen gemoderniseerd konden worden en dat ook gesproken is met de mensen uit de praktijk.

16. De MO-zaak heeft op verzoek van verweerder de door verweerder opgestelde normen rondom hulp bij het huishouden getoetst. De MO-zaak heeft onderzocht of de normtijden realistisch zijn opgesteld. In een rapport van 6 juli 2016 heeft de MO-zaak geconcludeerd dat de normtijden helder en krachtig worden omschreven. Daarnaast geven de normtijden volgens MO-zaak een realistisch beeld van de praktijk.

17. De rechtbank overweegt dat de CRvB in de uitspraken van 11 november 2015
(ECLI: NL:CRVB:2015:4262) en 27 januari 2016 (ECLI:NL:CRVB:2016:430) heeft geoordeeld dat een college van burgemeester en wethouders op grond van artikel 1:3, vierde lid, van de Awb bevoegd is om ter invulling van het begrip schoon en leefbaar huis beleidsregels vast te stellen. Deze regels mogen echter niet willekeurig zijn en dienen, gelet op de artikelen 3:2 en 3:46 van de Awb, op objectieve criteria, steunend op deugdelijk onderzoek te berusten. Uit de uitspaak van de CRvB van 18 mei 2016 (ECLI:NL:CRVB:2016:1402) volgt dat het beleid op objectief, door onafhankelijke, geen belang bij de uitkomst hebbende, derden te verrichten onderzoek dient te berusten.

18. De rechtbank is van oordeel dat de in de Beleidsregels neergelegde, en van het Protocol afwijkende, normtijden niet berusten op objectieve criteria, steunend op deugdelijk onderzoek. Door verweerder is niet, op basis van deugdelijk onderzoek, inzichtelijk gemaakt waarom de normtijden afwijken van het Protocol. Uit het advies van de MO-zaak van
6 juli 2016 blijkt evenmin op welke wijze onderzoek heeft plaatsgevonden naar de (verlaagde) normtijden en waarop MO-zaak zijn conclusies baseert. Verweerder heeft zich ter onderbouwing van het bestreden besluit daarom niet kunnen baseren op de normtijden zoals neergelegd in de Beleidsregels. Gelet op het voorgaande is het beroep gegrond en zal de rechtbank het bestreden besluit vernietigen voor zover dat ziet op de toekenning van hulp bij het huishouden ter zake van licht en zwaar huishoudelijk werk en wasverzorging, wegens strijd met de artikelen 3:2 en 3:46 van de Awb.

19. De rechtbank ziet aanleiding overeenkomstig artikel 8:72, derde lid, aanhef en onder b, van de Awb zelf in de zaak te voorzien door aan te sluiten bij de laatste, niet in geschil zijnde indicatie die eiseres, op grond van het besluit van 9 december 2009 had. Van die indicatie voor 9 uur hulp dient het aantal uur te worden afgetrokken dat was geïndiceerd voor het bereiden van de lichte maaltijd naar de norm die daarvoor ten tijde van het besluit van
9 december 2009 werd gehanteerd.

20. Over de vergoeding van de proceskosten en het griffierecht hebben partijen ter zitting verklaard dat zij daar reeds overeenstemming over hebben bereikt (zie ook hiervoor onder 14). Verweerder heeft ter zitting verklaard bereid te zijn de proceskosten en het griffierecht te zullen vergoeden. De rechtbank zal, nu ook de beroepsgrond van eiseres met betrekking tot de indicatie van het aantal uren slaagt, voor zover partijen dit niet reeds waren overeengekomen, op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht, voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand, daarom alleen nog 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 495,- en een wegingsfactor 1, toekennen.

Beslissing

De rechtbank:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit voor zover dat ziet op de gestelde indicatie voor hulp bij het huishouden;

- bepaalt dat eiseres vanaf 17 september 2015 in aanmerking komt voor hulp bij het huishouden op grond van de indicatie uit het besluit van 9 december 2009 met aftrek van de uren die waren geïndiceerd voor het bereiden van de lichte maaltijd naar de norm die daarvoor ten tijde van het besluit van 9 december 2009 werd gehanteerd;

- bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde deel van het bestreden besluit;

- veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiseres tot een bedrag van € 495,-.

Deze uitspraak is gedaan door mr. M.E. Falkmann, voorzitter, en mr. S.G.M. Buys en
mr. G.P. Loman, leden, in aanwezigheid van mr. M. van Ettikhoven, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 3 april 2017.

griffier voorzitter

Afschrift verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Centrale Raad van Beroep. Als hoger beroep is ingesteld, kan bij de voorzieningenrechter van de hogerberoepsrechter worden verzocht om het treffen van een voorlopige voorziening of om het opheffen of wijzigen van een bij deze uitspraak getroffen voorlopige voorziening.