Uitspraak
afdeling strafrecht
parketnummer: 23-002984-23
datum uitspraak: 26 september 2025
TEGENSPRAAK
Arrest van de economische kamer van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de economische politierechter in de rechtbank Noord-Holland van
6 november 2023 in de strafzaak onder parketnummer 81-181566-23 tegen:
6 november 2023 in de strafzaak onder parketnummer 81-181566-23 tegen:
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] ( [geboorteland] ) op [geboortedag] 1979,
adres: [adres] .
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van
12 september 2025 en naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.
12 september 2025 en naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.
Tegen voormeld vonnis is namens de verdachte hoger beroep ingesteld.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen de verdachte en zijn raadsman naar voren hebben gebracht.
Tenlastelegging
Aan de verdachte is tenlastegelegd dat:
hij op of omstreeks 12 april 2023, te Schiphol in de gemeente Haarlemmermeer, heeft gehandeld in strijd met (een) bij Regeling natuurbescherming aangewezen voorschrift(en) van (een) EU-verordening(en) te weten artikel 4, lid 1 en/of 2 van de Basisverordening (EG) nr. 338/97 door, al dan niet opzettelijk, specimen van de in bijlage A bij deze verordening genoemde soorten, te weten; vierenzeventig (74), doosjes á 20 capsules Gantaishu, met als ingrediënt Cost, Latijnse benaming Saussurea costus, familie Compositae, in de Gemeenschap binnen te brengen.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.
Vonnis waarvan beroep
Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot een andere beslissing komt dan de
economische politierechter.
Standpunten van partijen
Standpunt van de advocaat-generaal
De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat ‘Mu Xiang’
Saussurea costus, oftewel Cost, betreft en dat de verdachte wist dat ‘Mu Xiang’ in de door hem vanuit China meegenomen medicijnen zat, omdat hij dit op de verpakking had gelezen. Gelet op het door de verdachte verrichte onderzoek naar de toelaatbaarheid van de invoer van ‘Mu Xiang’ in Nederland, kan niet worden bewezen dat de verdachte opzettelijk heeft gehandeld en is – zo begrijpt het hof het betoog van de advocaat-generaal – niet sprake van een misdrijf, maar van de overtredingsvariant.
Saussurea costus, oftewel Cost, betreft en dat de verdachte wist dat ‘Mu Xiang’ in de door hem vanuit China meegenomen medicijnen zat, omdat hij dit op de verpakking had gelezen. Gelet op het door de verdachte verrichte onderzoek naar de toelaatbaarheid van de invoer van ‘Mu Xiang’ in Nederland, kan niet worden bewezen dat de verdachte opzettelijk heeft gehandeld en is – zo begrijpt het hof het betoog van de advocaat-generaal – niet sprake van een misdrijf, maar van de overtredingsvariant.
Wat betreft de strafbaarheid van de verdachte, is de advocaat-generaal van oordeel dat de verdachte dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging wegens afwezigheid van alle schuld.
Standpunt van de verdediging
De raadsman heeft zich primair op het standpunt gesteld dat de verdachte integraal dient te worden vrijgesproken. Hij heeft hiertoe aangevoerd dat niet kan worden vastgesteld dat de medicijnen van de verdachte, die hij de Gemeenschap heeft binnengebracht, daadwerkelijk
Saussurea costusbevatten. ‘Mu Xiang’ kan volgens de raadsman namelijk niet (zonder meer) worden vertaald naar
Saussurea costus. Volgens de Chinese versie van het CITES-verdrag is de vertaling van
Saussurea costusniet ‘Mu Xiang’ maar ‘Yun Mu Xiang’. Er is een veelheid aan soorten ‘Mu Xiang’ en niet valt uit te sluiten dat het medicijn van de verdachte één van de niet-strafbare soorten van dit specimen bevat. Subsidiair heeft de raadsman zich op het standpunt gesteld dat de verdachte dient te worden vrijgesproken van het opzettelijk, ook in voorwaardelijke zin, de Gemeenschap binnenbrengen van het ingrediënt
Saussurea costus.
Saussurea costusbevatten. ‘Mu Xiang’ kan volgens de raadsman namelijk niet (zonder meer) worden vertaald naar
Saussurea costus. Volgens de Chinese versie van het CITES-verdrag is de vertaling van
Saussurea costusniet ‘Mu Xiang’ maar ‘Yun Mu Xiang’. Er is een veelheid aan soorten ‘Mu Xiang’ en niet valt uit te sluiten dat het medicijn van de verdachte één van de niet-strafbare soorten van dit specimen bevat. Subsidiair heeft de raadsman zich op het standpunt gesteld dat de verdachte dient te worden vrijgesproken van het opzettelijk, ook in voorwaardelijke zin, de Gemeenschap binnenbrengen van het ingrediënt
Saussurea costus.
In geval van een bewezenverklaring dient de verdachte te worden ontslagen van alle rechtsvervolging wegens afwezigheid van alle schuld.
Bewijsoverweging
Het hof overweegt het volgende.
Toepasselijke regelgeving
Overtreding van het bepaalde in artikel 3.37, eerste lid, van de Wet natuurbescherming juncto artikel 3.14 van de Regeling natuurbescherming (beide vervallen) is thans strafbaar gesteld in artikel 4.3, tweede lid, aanhef en onder a van de Omgevingswet en artikel 11.93 van het Besluit activiteiten leefomgeving, juncto artikel 1a, 2 en 6 van de Wet op de economische delicten.
De Omgevingswet bevat, voor zover hier van belang, geen overgangsrecht. Nu de Omgevingswet dezelfde gedragingen strafbaar stelt als de Wet natuurbescherming en ook de daarmee corresponderende strafbedreiging niet gewijzigd is in gunstiger zin voor de verdachte, dient het tenlastegelegde te worden beoordeeld aan de hand van het ten tijde van het delict geldende recht.
Invoer van Cost
De verdachte is op 12 april 2023 vanuit China aangekomen op Schiphol, gemeente Haarlemmermeer, met in zijn ruimbagage 74 doosjes met in elk doosje 20 capsules inhoudende het medicijn Gantaishu. [1] Dit medicijn bevat ‘Mu Xiang’, zoals vermeld op de verpakking van het medicijn en in de bijsluiter door middel van de in Chinese karakters weergegeven naam ‘Mu Xiang’. [2] ‘Mu Xiang’ wordt door een beëdigd vertaalster in de Chinese taal vertaald als
Saussurea costus. [3] In de bijsluiter staat ook als Engelse vertaling van de karakters ‘Mu Xiang’
Costus Rootvermeld. [4]
Saussurea costus. [3] In de bijsluiter staat ook als Engelse vertaling van de karakters ‘Mu Xiang’
Costus Rootvermeld. [4]
Saussurea costus– in het Nederlands ‘Cost’ – betreft een specimen dat voorkomt op bijlage A bij de EU-verordening 338/97 van de Raad van de Europese Unie van 9 december 1996 inzake de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer (PbEG L 61), hierna de Cites-basisverordening, zoals laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EU) nr. 709/2010 van de Commissie van 22 juli 2010. [5] Specimens op deze bijlage mogen ingevolge artikel 4, eerste lid, eerste volzin, van de Cites-basisverordening slechts in de Gemeenschap worden gebracht indien de nodige controles zijn verricht en vooraf in het Douanekantoor aan de grens waar de specimens worden binnengebracht een invoervergunning is voorgelegd, die werd afgegeven door een administratieve instantie van de Lid-Staat van bestemming. Daarvan is in casu geen sprake. [6]
Dat er ook een niet-strafbare variant ‘Chuan Mu Xiang’ bestaat, zoals de raadsman stelt, leidt niet tot een ander oordeel, reeds omdat ‘Chuan Mu Xiang’ niet als ingrediënt op de verpakking was vermeld en ook overigens niet aannemelijk is gemaakt dat het medicijn dit ingrediënt bevatte en niet strafbaar is.
Anders dan de raadsman heeft betoogd, staat hiermee vast dat de verdachte in strijd met artikel 4, eerste lid, van de Cites-basisverordening
Saussurea costusin de Gemeenschap (EU) heeft binnengebracht, zoals tenlastegelegd.
Saussurea costusin de Gemeenschap (EU) heeft binnengebracht, zoals tenlastegelegd.
Misdrijf of overtreding
De vraag die vervolgens voorligt, is of de verdachte hierbij opzettelijk heeft gehandeld en daarmee een misdrijf heeft gepleegd, of dat sprake is van de overtredingsvariant.
Bij overtreding van een economisch delict geldt de leer van het kleurloos opzet, inhoudende dat het opzet van de verdachte niet hoeft te zijn gericht op het wederrechtelijk aspect van zijn handelen, maar slechts op de feitelijke gedraging. Een verdachte van een economisch delict is strafbaar, indien hij willens en wetens heeft gehandeld zoals in de strafbepaling is omschreven. [7]
De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep verklaard dat hij heeft gecontroleerd of het invoeren van ‘Mu Xiang’ was toegestaan en dat hij slechts achterhaalde dat ‘Yun Mu Xiang’ niet was toegestaan en hij daaruit niet de conclusie trok dat Mu Xiang (ook) niet was toegestaan.
In dit verband is het volgende van belang. De rechtbank Noord-Holland heeft in een andere strafzaak (ECLI:NL:RBNHO:2024:14130) onderzoek ingesteld naar de vraag of ‘Mu Xiang’ moet worden aangemerkt als
Saussurea costusen die vraag bevestigend beantwoord, zoals ook het hof hiervoor heeft gedaan, maar de verdachte vrijgesproken van de misdrijfvariant, vanwege de verwarring die over de nomenclatuur bestaat en nader onderzoek noodzakelijk maakte. Dat de in het Chinees vertaalde Cites-basisverordening zelf volgens de raadsman ook spreekt over ‘Yun Mu Xiang’ en niet ‘Mu Xiang’ draagt naar het oordeel van het hof bij aan dat diffuse beeld.
Saussurea costusen die vraag bevestigend beantwoord, zoals ook het hof hiervoor heeft gedaan, maar de verdachte vrijgesproken van de misdrijfvariant, vanwege de verwarring die over de nomenclatuur bestaat en nader onderzoek noodzakelijk maakte. Dat de in het Chinees vertaalde Cites-basisverordening zelf volgens de raadsman ook spreekt over ‘Yun Mu Xiang’ en niet ‘Mu Xiang’ draagt naar het oordeel van het hof bij aan dat diffuse beeld.
Het hof komt naar aanleiding van het voorgaande tot de conclusie dat de verdachte weliswaar wist dat hij
het medicijn Gantaishu naar Nederland meenam en dat daar ‘Mu Xiang’ in zat, maar dat niet met een voor een bewezenverklaring vereiste mate van zekerheid kan worden vastgesteld dat hij wist dat het
Saussurea costusbetrof. De verdachte zal derhalve van het tenlastegelegde opzet en daarmee de misdrijfvariant worden vrijgesproken.
Saussurea costusbetrof. De verdachte zal derhalve van het tenlastegelegde opzet en daarmee de misdrijfvariant worden vrijgesproken.
Bewezenverklaring
Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:
hij op 12 april 2023 te Schiphol, in de gemeente Haarlemmermeer, heeft gehandeld in strijd met een bij Regeling natuurbescherming aangewezen voorschrift van een EU-verordening, te weten artikel 4 lid 1 van de Basisverordening (EG) nr. 338/97, door specimen van de in bijlage A bij deze verordening genoemde soorten, te weten vierenzeventig (74) doosjes á 20 capsules Gantaishu, met als ingrediënt Cost, Latijnse benaming Saussurea costus, familie Compositae, in de Gemeenschap binnen te brengen.
Hetgeen meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.
Strafbaarheid van het bewezenverklaarde
Geen omstandigheid is aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezenverklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.
Het bewezenverklaarde levert op:
overtreding van een voorschrift gesteld krachtens artikel 3.37 van de Wet natuurbescherming.
Strafbaarheid van de verdachte
De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting in hoger beroep gevorderd dat de verdachte wordt ontslagen van alle rechtsvervolging wegens afwezigheid van alle schuld. De raadsman heeft subsidiair hetzelfde verzocht indien het hof tot een bewezenverklaring komt van het tenlastegelegde.
Vooropgesteld moet worden dat voor het slagen van een beroep op afwezigheid van alle schuld is vereist
dat aannemelijk is dat een verdachte heeft gehandeld in een verontschuldigbare onbewustheid ten
aanzien van de ongeoorloofdheid van de hem verweten gedraging (vgl. Hoge Raad 23 mei 1995, NJ 1995, 631). De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep van 12 september 2025 verklaard dat hij de Chinese versie van de EU-verordening 338/97 heeft gelezen met daarin de benaming ‘Yun Mu Xiang’ en daaruit vervolgens de verkeerde conclusie heeft getrokken. Dat wil zeggen: de verdachte heeft geconcludeerd dat het
nietging om Saussurea costus, terwijl dit specimen wel degelijk in de door hem binnen de Gemeenschap gebrachte medicijnen aanwezig was. Ook op de door hem gecontroleerde lijst met verboden goederen van de Chinese ambassade in Nederland trof hij ‘Mu Xiang’ niet aan. Het trekken van deze verkeerde conclusie door de verdachte acht het hof, onder de door de verdachte geschetste omstandigheden waarin hij wel getracht heeft te achterhalen of ‘Mu Xiang’ was toegestaan, verontschuldigbaar. De verdachte heeft de medicijnen op doktersrecept verkregen in een apotheek in China en heeft, voorafgaand aan zijn reis naar Nederland, de douaneregels met betrekking tot de import van medicijnen gecontroleerd en verkeerde op basis daarvan, hoewel ten onrechte, in de overtuiging dat zijn gedraging niet ongeoorloofd was. Gelet op het voorgaande heeft hij gehandeld in een verontschuldigbare onbewustheid ten aanzien van de ongeoorloofdheid van de hem verweten gedraging.
nietging om Saussurea costus, terwijl dit specimen wel degelijk in de door hem binnen de Gemeenschap gebrachte medicijnen aanwezig was. Ook op de door hem gecontroleerde lijst met verboden goederen van de Chinese ambassade in Nederland trof hij ‘Mu Xiang’ niet aan. Het trekken van deze verkeerde conclusie door de verdachte acht het hof, onder de door de verdachte geschetste omstandigheden waarin hij wel getracht heeft te achterhalen of ‘Mu Xiang’ was toegestaan, verontschuldigbaar. De verdachte heeft de medicijnen op doktersrecept verkregen in een apotheek in China en heeft, voorafgaand aan zijn reis naar Nederland, de douaneregels met betrekking tot de import van medicijnen gecontroleerd en verkeerde op basis daarvan, hoewel ten onrechte, in de overtuiging dat zijn gedraging niet ongeoorloofd was. Gelet op het voorgaande heeft hij gehandeld in een verontschuldigbare onbewustheid ten aanzien van de ongeoorloofdheid van de hem verweten gedraging.
Het hof acht aannemelijk dat de verdachte verkeerde in de veronderstelling dat hij geen regels van de EU-verordening 338/97 overtrad op het moment dat hij het medicijn Gantaishu binnen de Gemeenschap bracht. Aldus is sprake van afwezigheid van alle schuld, zodat de verdachte daarvan in strafrechtelijk opzicht geen verwijt kan worden gemaakt en dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.
BESLISSING
Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht.
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het tenlastegelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld, verklaart de verdachte niet strafbaar en ontslaat de verdachte te dier zake van alle rechtsvervolging.
Dit arrest is gewezen door de economische kamer van het gerechtshof Amsterdam, waarin zitting hadden
mr. M. Senden, mr. H.A. Stalenhoef en mr. L. Daum, in tegenwoordigheid van mr. N.M. Simons,
griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van 26 september 2025.
De jongste raadsheer is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.
=========================================================================
[…]
[…]