Feiten
1. Belanghebbende is gehuwd met [persoon C] (de partner). Belanghebbende heeft twee kinderen: [persoon D] (de zoon) en [persoon E] .
2. Belanghebbende exploiteerde tot 1 januari 2008 een dierenpension door middel van een eenmanszaak.
3. Belanghebbende was samen met de partner en de zoon van 1 januari 2008 tot en met 31 december 2012 maat in de maatschap [maatschap 1] (Maatschap 1).
4. Belanghebbende heeft in zijn aangifte IB/PVV 2012 aangegeven dat hij zijn onderneming heeft gestaakt. Daarbij is afgerekend over de stand van de Fiscale Oudedagsreserve (FOR) en is de stakingsaftrek toegepast.
5. Belanghebbende heeft in 2013 geen winst aangegeven.
6. Blijkens een notitie van de inspecteur naar aanleiding van de aangifte IB/PVV 2012 heeft deze op 29 augustus 2014 gebeld met een collega van de gemachtigde. Deze gaf aan dat het de bedoeling van belanghebbende was om het dierenpension te staken. Uiteindelijk is besloten om het dierenpension weer voort te zetten.
7. Belanghebbende was samen met zijn partner en de zoon vanaf 1 juni 2014 maat in de [maatschap 2] (Maatschap 2).
8. De zoon is per 4 januari 2018 uit Maatschap 2 gestapt. Hij geeft in 2018 geen winst meer aan.
9. Maatschap 2 is opgeheven per 1 november 2018.
10. Belanghebbende was tot 16 januari 2019 100% eigenaar van de kavel aan de [locatie] te [plaats] , kadastraal bekend als gemeente Harmelen, sectie [sectie 1] , groot 73.685 m², bestaande uit een boomgaard, een bedrijfserf met bedrijfsopstallen inclusief erfverharding en een woonhuis met tuin. Belanghebbende heeft het gedeelte van deze kavel met de boomgaard vanaf 1 januari 2006 verpacht aan derden. Blijkens een gezamenlijk taxatierapport van belanghebbende en de inspecteur van 9 september 2008 (opname op 22 juli 2008) is de boomgaard (= landerijen), groot 68.185 m², naar privé gebracht. In het taxatierapportstaat, voor zover hier van belang, is vermeld:
Datum waardepeil: 31 december 2007
WEV
Bedrijfsopstallen
Receptie
48 m²
€ 15.000
Hondenpension
162 m²
€ 64.000
Voormalige koestal
240 m²
€ 60.00
Voormalige kalverenstal
162 m²
€ 40.000
Totaal opstallen
€ 179.000
Erf en ondergrond
4.700 m²
€ 121.000
Totaal erf + opstallen
€ 300.000
Landerijen
6.8185 ha
€ 375.000
Fruitopstand
€ 85.000
€ 460.000
11. Belanghebbende gaf samen met zijn partner als enige "overige onroerende zaak" in zijn aangiften IB/PVV vanaf 2009 (met toelichting) aan:
2009
€ 147.620
6.81.85 ha boomgaard
2010
€ 147.620
6.81.85 ha boomgaard
2011
€ 147.620
6.81.85 ha boomgaard
2012
€ 147.620
6.81.85 ha boomgaard
2013
€ 147.620
6.81.85 ha boomgaard
2014
€ 188.190
6.81.85 ha boomgaard
2015
-
2016
€ 188.190
6.81.85 ha boomgaard
2017
€ 178.645
[locatie]
2018
€ 178.645
[locatie]
2019
€ 362.171
[locatie]
12. Op 30 augustus 2018 heeft belanghebbende het gedeelte van de kavel met daarop het woonhuis met ondergrond en tuin alsmede de bedrijfsopstallen en de erfverharding met ondergrond verkocht aan een derde voor in totaal € 715.000. De totaalprijs is in de koopovereenkomst als volgt onderverdeeld:
Woonhuis
€ 230.000
Ondergrond woning en tuin ca. 1.000 m²
€ 205.000
€ 435.000
Bedrijfsopstallen + erfverharding
€ 95.000
Ondergrond bedrijfsopstallen + erf ca. 2.600 m²
€ 165.000
€ 280.000
€ 715.000
Blijkens enkele kaarten die onderdeel zijn van de koopovereenkomst bedraagt de oppervlakte van het verkochte 3.676,7 m². Hiervan valt volgens deze overeenkomst 1.000 m² toe te rekenen aan de ondergrond en de tuin van het woonhuis. Volgens artikel 27 van de koopovereenkomst behoudt de verkoper (belanghebbende) het achterste gedeelte van het bouwblok.
13. De uit de hiervoor geduide koopovereenkomst voortvloeiende levering heeft plaatsgevonden op 16 januari 2019.
14. Naar aanleiding van de verkoop is kavel [sectie 1] gesplitst in twee nieuwe kavels, [plaats] [sectie 2] (het verkochte) en [plaats] [sectie 3] (het overblijvende). Volgens de akte van levering van 16 januari 2019 is de oppervlakte van de verkochte kavel [sectie 2] 3.680 m². De uiteindelijke prijs die aan de bedrijfsgedeelte voor ondergrond en opstallen is toegerekend is in totaal € 280.000, te weten voor bedrijfsopstallen plus erfverharding € 105.000 en de prijs van de ondergrond opstallen en verharding € 175.000.
15. De akte van levering van de overblijvende kavel [sectie 3] van 18 juli 2023 vermeldt een oppervlakte van die kavel van 70.005 m².
16. De WOZ-waarde van het bedrijfsgedeelte bedroeg op waardepeildatum 1 januari 2013 € 141.215. en op waardepeildatum 1 januari 2016 € 102.759. Volgens de taxatieverslagen is de oppervlakte van de grond bij de woning 720 m².
17. Op de balans van Maatschap 1 en 2 stonden over de jaren 2009 tot en met 2018 de volgende bedragen vermeld voor "bedrijfsgebouwen inclusief ondergrond" en de afschrijving daarop:
beginwaarde
eindwaarde
bodemwaarde
afschrijving
2009
€ 37.145
€ 37.145
€ 37.145
€ 0
2010
€ 37.145
€ 38.465
€ 37.145
€ 94
2011
€ 38.465
€ 44.322
€ 37.145
€ 513
2012
€ 44.322
€ 43.813
€ 37.145
€ 519
2013
€ 43.813
2014
€ 0
€ 44.064
€ 25.823
2015
€ 44.064
€ 44.064
€ 68.000
2016
€ 44.064
€ 47.579
€ 51.000
2017
€ 47.579
€ 47.579
€ 51.000
2018
€ 47.579
18. Op 27 maart 2020 heeft belanghebbende de aangifte IB/PVV 2018 ingediend. Het aangegeven verzamelinkomen bedraagt € 18.257 en bestaat uit:
Belastbare winst uit onderneming:
€ 2.428
Inkomsten uit vroegere arbeid, SBV:
€ 10.343
Inkomen uit werk en woning (box 1):
€ 12.771
Inkomen uit sparen en beleggen (box 3):
€ 5.486
€ 18.257
19. De aanslag IB/PVV 2018 is vastgesteld met dagtekening 17 juni 2021. Bij het vaststellen van de aanslag is de inspecteur uitgegaan van een hogere winst dan waar in de aangifte van is uitgegaan. Deze hogere winst is volgens de inspecteur afkomstig van een boekwinst op onroerende zaken. Het verzamelinkomen is door de inspecteur vastgesteld op € 109.598 en is opgebouwd als volgt:
Belastbare winst uit onderneming:
€ 93.769
Inkomsten uit vroegere arbeid, SBV:
€ 10.343
Inkomen uit werk en woning (box 1)
€ 104.112
Inkomen uit sparen en beleggen (box 3)
€ 5.486
Verzamelinkomen:
€ 109.598
Gelijktijdig is bij afzonderlijke beschikking € 2.888 belastingrente in rekening gebracht.
20. Bij uitspraak met dagtekening 8 december 2022 heeft de inspecteur het bezwaar tegen de aanslag afgewezen.
21. Met dagtekening 24 februari 2023 heeft de inspecteur de aanslag IB/PVV 2018 op grond van de Wet rechtsherstel box 3 ambtshalve verminderd. Het inkomen uit sparen en beleggen is daarbij verlaagd tot € 4.281.