Uitspraak
RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT
Bestuursrecht
zaaknummer: BRE 24/7050 WLZ
uitspraak van 18 november 2025 van de enkelvoudige kamer in de zaak tussen
[eiseres] , uit [plaats] , eiseres,
gemachtigde: mr. F.E.R.M. Verhagen,
en
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), verweerder.
Inleiding
1. In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank het beroep van eiseres tegen een besluit van het CIZ over de afwijzing van haar aanvraag voor zorg op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz).
1.1.
Het CIZ heeft in een besluit van 16 april 2024 (primair besluit) de aanvraag van eiseres om Wlz-zorg afgewezen.
1.2.
Het CIZ heeft in het bestreden besluit van 1 oktober 2024 de bezwaren van eiseres tegen het primaire besluit ongegrond verklaard, onder aanvulling van de motivering van de primaire beslissing.
1.3.
Het CIZ heeft op het beroep van eiseres gereageerd middels een verweerschrift. Eiseres heeft middels een brief van 18 oktober 2025 een aanvullend beroepschrift ingediend.
1.4.
De rechtbank heeft het beroep op 29 oktober 2025 op zitting behandeld. Eiseres is verschenen, bijgestaan door haar gemachtigde. Het CIZ werd vertegenwoordigd door mr. [naam].
Overwegingen
Relevante feiten en omstandigheden
2. Eiseres, geboren in 1978, woont zelfstandig met haar vier kinderen, die tussen de 18 en 26 jaar oud zijn. De jongste dochter verleent, samen met de zus van eiseres, mantelzorg aan eiseres. Het overige sociale netwerk is beperkt. Eiseres is bekend met diverse lichamelijke aandoeningen, waaronder thoracale pijnklachten, pancreatitis en een doorgemaakt cerebellair infarct. Daarnaast is sprake van een angststoornis met randpsychotische verschijnselen, een depressieve stoornis en een tentamen suïcide in december 2023. Eiseres heeft een belast verleden waarin zij trauma’s heeft opgelopen. Op 24 januari 2024 heeft het CIZ een aanvraag voor Wlz-zorg ontvangen van de zoon van eiseres. Deze heeft geleid tot de besluitvorming die is weergegeven in de inleiding.
Standpunt van het CIZ
3. Volgens het CIZ is bij eiseres sprake van de grondslagen 'somatische aandoening' en 'psychische stoornis'. Er zijn echter geen dusdanige beperkingen dat een noodzaak bestaat tot 24-uurszorg in de nabijheid ter voorkoming van ernstig nadeel. Het CIZ stelt dat eiseres door haar lichamelijke problematiek zorg en ondersteuning nodig heeft, maar dat deze zorgbehoefte kan worden opgevangen met planbare zorg en, indien nodig, zorg op afroep. Eiseres wordt in staat geacht hulp in te roepen en medisch gezien te kunnen wachten op de komst van een hulpverlener zonder risico op ernstig nadeel. Ten aanzien van de psychische problematiek stelt het CIZ dat eiseres beperkingen in het dagelijks leven ervaart, maar dat er geen actueel behandelplan of uitgebreid psychiatrisch onderzoek voorhanden is. Op basis van het onderzoek en de beschikbare informatie kan niet worden geobjectiveerd dat sprake is van een zorgvraag die voortdurende begeleiding of overname van zorg vereist. Subsidiair stelt het CIZ dat geen blijvende behoefte aan Wlz-zorg bestaat, omdat geen sprake is van een stabiele eindsituatie. Er zijn nog behandelmogelijkheden, met name op het gebied van therapie en begeleiding, zowel in de thuissituatie als in een klinische setting.
Het standpunt van eiseres
4. Volgens eiseres is het onderzoek van het CIZ onzorgvuldig geweest, omdat zij niet persoonlijk is gezien door de medisch adviseurs. Zij wijst er daarbij op dat in het bestreden besluit staat dat haar fysieke beperkingen onvoldoende duidelijk zijn geworden op basis van het onderzoek en de beschikbare informatie. Eiseres stelt verder dat het CIZ meer inspanningen had moeten verrichten om duidelijkheid te krijgen over de onbeantwoord gebleven vragen aan de huisarts. Dat de dossiervorming bij de huisartsenpraktijk niet op orde is, mag volgens haar niet voor haar risico komen. Eiseres voert verder aan dat het CIZ bij het vaststellen van de grondslag had moeten uitgaan van de aanwezigheid van een licht verstandelijke beperking (LVB), gelet op de informatie van de huisarts. Volgens haar is zij vanwege de aard van haar psychische en lichamelijke klachten blijvend aangewezen op Wlz-zorg.
Relevante wet- en regelgeving
5. Op grond van artikel 3.2.1, eerste lid, van de Wlz heeft een verzekerde recht op zorg die op zijn behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden is afgestemd voor zover hij naar aard, inhoud en omvang en uit een oogpunt van doelmatige zorgverlening redelijkerwijs op die zorg is aangewezen omdat hij, vanwege een somatische of psychogeriatrische aandoening of beperking of een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap, een blijvende behoefte heeft aan:
a. permanent toezicht ter voorkoming van escalatie of ernstig nadeel voor de verzekerde, of
b. 24 uur per dag zorg in de nabijheid, omdat hij zelf niet in staat is om op relevante momenten hulp in te roepen en hij, om ernstig nadeel voor hem zelf te voorkomen,
1°. door fysieke problemen voortdurend begeleiding, verpleging of overname van
zelfzorg nodig heeft, of
2°. door zware regieproblemen voortdurend begeleiding of overname van taken nodig heeft.
Op grond van artikel 3.2.3, eerste lid, van de Wlz wordt het recht op zorg op aanvraag van de verzekerde in een indicatiebesluit vastgesteld door het CIZ. Het recht op zorg dat wordt vastgesteld in het indicatiebesluit sluit aan bij de behoefte van de verzekerde.
Het medische onderzoek van het CIZ voorafgaand aan het primaire besluit
6. De medische situatie van eiseres is beoordeeld door een medisch adviseur van het CIZ. Op 13 maart 2024 heeft een huisbezoek bij eiseres thuis plaatsgevonden. De medisch adviseur heeft daarnaast gebruikgemaakt van medische informatie die al in het dossier aanwezig was. De medisch adviseur concludeert dat eiseres eerder zorg heeft gehad in de vorm van GGZ-BH, maar deze behandeling niet heeft afgerond. Volgens de zus van eiseres heeft eiseres last van psychotische belevingen, waarvoor zij meerdere keren is opgenomen geweest. Er is sprake van forse stemmingsproblematiek. Er zijn antidepressiva voorgeschreven, maar eiseres is niet erg medicatietrouw en geeft aan deze niet altijd in te nemen. In de beoordeling van stoornissen en beperkingen zijn geen aanwijzingen gevonden voor restklachten van het doorgemaakte cerebellaire infarct. Eiseres is op dit moment in behandeling bij FACT-Amarant. De medisch adviseur spreekt van de grondslagen 'psychische stoornis' en 'somatiek'. Volgens haar kan geen uitspraak worden gedaan over de vraag of de zorgbehoefte van eiseres blijvend is. Zij merkt op dat eiseres als jonge tiener opgenomen is geweest bij de crisisopvang van de GGZ, maar dat haar ouders haar toen hebben weggehaald voordat behandeling kon plaatsvinden. De huidige behandeling bij FACT-Amarant loopt nog. Het FACT-team was niet op de hoogte van deze Wlz-aanvraag, die is ingediend door een zoon van eiseres. Volgens het FACT-behandelteam is er op dit moment geen noodzaak voor levenslange 24-uurszorg in de nabijheid.
Het medische onderzoek van het CIZ in de bezwaarfase
7. De medische situatie van eiseres is in de bezwaarfase beoordeeld door een andere medisch adviseur van het CIZ. Zij heeft specifieke vragen gesteld aan de huisarts. Een waarnemend huisarts heeft daarop veel medische informatie over eiseres aangeleverd. Het CIZ heeft geen toestemming gekregen om contact op te nemen met de hulpverleners van het FACT-team. De medisch adviseur heeft op 25 september 2024 een medisch advies opgesteld. Daarin staat dat sprake is van de grondslagen 'somatische aandoening' en 'psychische stoornis'. De grondslag 'verstandelijke handicap' kan niet worden aangenomen, omdat daarvoor onvoldoende onderbouwing aanwezig is in de aangeleverde informatie.
Eiseres ervaart klachten en beperkingen op verschillende deelgebieden van het dagelijks functioneren, waaronder oriëntatie, psychisch functioneren, probleemgedrag en veiligheid, en psychosociaal welbevinden. Daarmee is sprake van matige tot zware beperkingen in de sociale redzaamheid. Uit de beschikbare informatie blijkt onder meer dat eiseres nauwelijks iets onderneemt en het liefst dag en nacht op bed ligt. Soms pakt ze zelf wat te eten of te drinken, soms niet. Ze heeft geen rijbewijs en verricht geen huishoudelijke taken. Haar volwassen kinderen en familieleden helpen haar hierbij. Eiseres is initiatiefloos en neemt geen initiatief tot contact. Er is aansturing nodig bij alledaagse handelingen, zoals opstaan en zichzelf wassen. Door de combinatie van de somatische problematiek is sprake van een noodzaak tot zorg en ondersteuning, maar deze kan worden geboden in de vorm van planbare en gestructureerde zorg. Gezien de aard van de somatische klachten wordt eiseres in staat geacht planbare zorg af te wachten. Voor de psychische problematiek is geen actueel behandelplan aanwezig waarin een uitgebreid psychiatrisch onderzoek is opgenomen dat de exacte symptomatologie beschrijft. Uit het beschikbare zorgplan blijkt dat onvoldoende medisch-objectieve argumenten aanwezig zijn voor een noodzaak tot 24 uur per dag zorg in de nabijheid, zoals bedoeld in de Wlz. Gezien de resterende mogelijkheden voor therapie en met name begeleiding, kan niet worden gesproken van een blijvend niveau van de door eiseres ervaren klachten en beperkingen.
Waar gaat het in deze zaak (niet) over?
8. Niet in geschil is dat bij eiseres sprake is van de grondslagen 'somatische aandoening' en 'psychische stoornis', die toegang kunnen geven tot Wlz-zorg. Deze zaak spitst zich toe op de vraag of het CIZ voldoende zorgvuldig onderzoek heeft verricht, omdat eiseres niet persoonlijk is gezien door de medisch adviseurs en het CIZ volgens haar meer inspanningen had moeten leveren om duidelijkheid te verkrijgen over de onbeantwoord gebleven vragen aan de huisarts. Daarnaast ligt de vraag voor of het CIZ bij het vaststellen van de grondslag ook had moeten uitgaan van de aanwezigheid van een LVB, gelet op de informatie van de huisarts. Ook moet worden beoordeeld of het CIZ terecht heeft gesteld dat geen sprake is van dusdanige beperkingen dat 24 uur per dag zorg in de nabijheid noodzakelijk is ter voorkoming van ernstig nadeel. Tot slot is aan de orde of sprake is van een blijvende behoefte aan Wlz-zorg. De te beoordelen periode in deze zaak loopt van 25 januari 2024 (datum aanvraag) tot en met 1 oktober 2024 (datum bestreden besluit). Dit volgt uit vaste rechtspraak (zie onder meer de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) van 16 februari 2023, ECLI:NL:CRVB:2023:283).
Beoordeling van de zorgvuldigheid van het medische onderzoek van het CIZ
9. Volgens vaste rechtspraak van de CRvB mag het CIZ zich baseren op een medisch advies, mits dat advies zorgvuldig tot stand is gekomen en volledig is. Het is aan de aanvrager om medische gegevens te overleggen die aanleiding kunnen geven om aan het medisch advies te twijfelen. Zie bijvoorbeeld de uitspraak van 14 juli 2021 (ECLI:NL: CRVB:2021:1743). Naar het oordeel van de rechtbank zijn de medische adviezen van 24 april en 25 september 2024 volledig, concludent en niet anderszins onjuist. Niet is gebleken dat deze adviezen onjuiste feiten bevatten over de medische situatie van eiseres. De medisch adviseurs hebben daarbij veel objectieve medische informatie betrokken, die is weergegeven onder het kopje 'Beoordeling medische situatie' in het bestreden besluit. De stelling van eiseres dat zij ten onrechte niet persoonlijk is gezien door de medisch adviseurs en dat het CIZ meer inspanningen had moeten leveren om duidelijkheid te verkrijgen over onbeantwoord gebleven vragen aan de huisarts, slaagt niet. Het CIZ heeft ter zitting steekhoudend toegelicht dat eiseres in de te beoordelen periode onder behandeling stond van het FACT-team van Amarant, en dat dit team beschikte over de meest relevante en actuele medische informatie. Om die reden heeft het CIZ verschillende keren toestemming gevraagd om gegevens bij het FACT-team op te vragen, maar deze toestemming heeft eiseres niet gegeven. Gelet hierop en op de beschikbaarheid van voldoende andere objectieve medische informatie, ziet de rechtbank geen aanleiding om te oordelen dat het medisch onderzoek onzorgvuldig is geweest.
Is ten onrechte geen grondslag verstandelijke beperking vastgesteld?
10. De rechtbank volgt eiseres evenmin in haar standpunt dat het CIZ bij het vaststellen van de grondslag ook had moeten uitgaan van de aanwezigheid van een LVB. Eiseres heeft daarbij gewezen op informatie van de huisarts, waarin de LVB als gegeven zou worden vermeld. In de journaalregels van de huisarts van 26 december 2023, waarop eiseres doelt, staat vermeld:
"Een 45-jarige vrouw, in de voorgeschiedenis bekend met LVB, PTSS en angst- en stemmingsklachten, in zorg bij Amarant".Deze informatie is ontleend aan de in het dossier opgenomen brief van de sociaal psychiatrisch verpleegkundige van 15 december 2023, geaccordeerd door de psychiater. Deze summiere en niet nader onderbouwde informatie biedt echter, zonder aanvullende objectieve gegevens, onvoldoende aanknopingspunten om de grondslag 'verstandelijke beperking' aan te kunnen nemen wegens een LVB bij eiseres. Het enige wat hierover verder nog in het dossier te vinden is, is de passage “
evt. LVB” in het zorgplan van 7 september 2023, maar andere aanknopingspunten ontbreken.
"Een 45-jarige vrouw, in de voorgeschiedenis bekend met LVB, PTSS en angst- en stemmingsklachten, in zorg bij Amarant".Deze informatie is ontleend aan de in het dossier opgenomen brief van de sociaal psychiatrisch verpleegkundige van 15 december 2023, geaccordeerd door de psychiater. Deze summiere en niet nader onderbouwde informatie biedt echter, zonder aanvullende objectieve gegevens, onvoldoende aanknopingspunten om de grondslag 'verstandelijke beperking' aan te kunnen nemen wegens een LVB bij eiseres. Het enige wat hierover verder nog in het dossier te vinden is, is de passage “
evt. LVB” in het zorgplan van 7 september 2023, maar andere aanknopingspunten ontbreken.
Is sprake van een noodzaak tot 24 uur zorg ter voorkoming ernstig nadeel?
11. Voor toegang tot Wlz-zorg gelden zeer strenge wettelijke eisen. Om in aanmerking te komen voor een indicatie voor Wlz-zorg moet een betrokkene, op basis van zijn of haar onder de Wlz vallende medische grondslag, een blijvende behoefte hebben aan permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid om ernstig nadeel te voorkomen.
12. Niet ter discussie staat dat eiseres zorg nodig heeft. De rechtbank is echter van oordeel dat het CIZ voldoende heeft gemotiveerd waarom op basis van de aanwezige grondslagen geen noodzaak bestaat voor 24 uur per dag zorg in de nabijheid. Het CIZ heeft aan het bestreden besluit het medisch advies van 25 september 2024 ten grondslag gelegd. De strekking van dit advies is dat eiseres wel beperkingen heeft, maar dat deze niet leiden tot een noodzaak voor permanent toezicht of voortdurende zorg in de nabijheid. In het advies is de volgende passage opgenomen:
"Ten aanzien van de psychische problematiek is er geen actueel behandelplan aanwezig met als onderdeel een uitgebreid psychiatrisch onderzoek waaruit de exacte symptomatologie is aangegeven. Uit het aanwezige zorgplan dient gesteld te worden dat er heden geen voldoende medisch objectieve argumenten aanwezig zijn voor een noodzaak voor 24 uur zorg per dag in de nabijheid zoals bepaald is in de Wlz".Met deze motivering heeft het CIZ naar het oordeel van de rechtbank op zorgvuldige en toereikende wijze onderbouwd dat er geen noodzaak bestaat voor 24 uur per dag zorg in de nabijheid ter voorkoming van ernstig nadeel. Het CIZ heeft daarbij terecht veel betekenis toegekend aan het zorgplan van 7 september 2023 en aan de omstandigheid dat er geen actueel behandelplan aanwezig is.
"Ten aanzien van de psychische problematiek is er geen actueel behandelplan aanwezig met als onderdeel een uitgebreid psychiatrisch onderzoek waaruit de exacte symptomatologie is aangegeven. Uit het aanwezige zorgplan dient gesteld te worden dat er heden geen voldoende medisch objectieve argumenten aanwezig zijn voor een noodzaak voor 24 uur zorg per dag in de nabijheid zoals bepaald is in de Wlz".Met deze motivering heeft het CIZ naar het oordeel van de rechtbank op zorgvuldige en toereikende wijze onderbouwd dat er geen noodzaak bestaat voor 24 uur per dag zorg in de nabijheid ter voorkoming van ernstig nadeel. Het CIZ heeft daarbij terecht veel betekenis toegekend aan het zorgplan van 7 september 2023 en aan de omstandigheid dat er geen actueel behandelplan aanwezig is.
13. In wat eiseres heeft aangevoerd, ziet de rechtbank geen aanleiding om te twijfelen aan de conclusies die het CIZ heeft getrokken uit de beschikbare medische informatie over haar en de medische adviezen. Eiseres heeft de motivering van het CIZ niet inhoudelijk weerlegd, bijvoorbeeld door medische informatie te overleggen die strijdig is met de bevindingen van het CIZ. Zij heeft volstaan met het benoemen van haar klachten en met de stelling dat het CIZ onvoldoende kritisch heeft gekeken naar het geheel van haar problematiek. Dat is echter onvoldoende om twijfel te doen ontstaan over de juistheid van de conclusies van het CIZ.
De blijvendheid van de zorgbehoefte
14. Zoals de CRvB heeft geoordeeld (zie de uitspraken van 29 november 2023, ECLI: NL:CRVB:2023:2251, en van 4 september 2025, ECLI:NL:CRVB:2025:1324), is het criterium 'blijvendheid' in de Wlz en de Beleidsregels indicatiestelling Wlz onlosmakelijk verbonden met de vraag of iemand behoefte heeft aan Wlz-zorg. De beoordeling van de blijvendheid kan dus niet los worden gezien van de vaststelling van die zorgbehoefte. Omdat de rechtbank hiervoor al heeft geoordeeld dat eiseres geen behoefte heeft aan permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid, komt zij niet toe aan een beoordeling van de blijvendheid van de zorgbehoefte.
Conclusie
15. Het beroep is ongegrond. Voor een proceskostenvergoeding bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is gedaan door mr. J.W. Ponds, rechter, in aanwezigheid van mr. M.I.P. Buteijn, griffier op 18 november 2025 en openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op www.rechtspraak.nl
griffier voorzitter
Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:
Informatie over hoger beroep
Een partij die het niet eens is met deze uitspraak, kan een hogerberoepschrift sturen naar de Centrale Raad van Beroep waarin wordt uitgelegd waarom deze partij het niet eens is met deze uitspraak. Het hogerberoepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden.
Digitaal hoger beroep instellen kan via "Formulieren en inloggen" op www.rechtspraak.nl. Hoger beroep instellen kan eventueel ook nog steeds door verzending van een brief aan de Centrale Raad van Beroep, Postbus 16002, 3500 DA Utrecht.