Uitspraak
GERECHTSHOF ARNHEM - LEEUWARDEN
locatie Arnhem
nummers BK-ARN 23/2979 tot en met 23/2991
uitspraakdatum: 24 juni 2025
Tussenuitspraak van de derde meervoudige belastingkamer (geheimhoudingskamer)
in het hoger beroep van
[belanghebbenden]te
[woonplaats](hierna: belanghebbenden)
[woonplaats](hierna: belanghebbenden)
tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland van 2 oktober 2023, nummers AWB 21/5052 en 21/5055 tot en met 21/5066, in het geding tussen belanghebbenden en
de
inspecteurvan de
Belastingdienst/kantoor Eindhoven(hierna: de Inspecteur)
inspecteurvan de
Belastingdienst/kantoor Eindhoven(hierna: de Inspecteur)
betreffende een verzoek om beperkte kennisneming in de zin van artikel 8:29 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb)
1.Ontstaan en loop van het geding
1.1.
Aan [naam1] zijn over de jaren 2005 tot en met 2017 de navolgende (navorderings)aanslagen in de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd. Daarbij zijn tevens de volgende bedragen aan heffings- of belastingrente berekend en zijn de volgende boetes opgelegd.
Jaar
Bel. inkomen box 1
Bel. inkomen box 3
Rente
Boete
2005
€ 38.910
€ 20.000
€ 2.865
nvt
2006
€ 34.003
€ 34.003
€ 2.068
€ 2.069
2007
€ 42.138
€ 34.418
€ 3.378
€ 3.713
2008
€ 46.860
€ 33.297
€ 5.558
€ 20.677
2009
€ 49.466
€ 31.866
€ 2.026
€ 8.544
2010
€ 47.682
€ 27.422
€ 1.613
€ 7.623
2011
€ 87.806
€ 24.895
€ 1.397
€ 7.234
2012
€ 41.131
€ 23.518
€ 923
€ 5.470
2013
€ 40.369
€ 19.700
€ 603
€ 4.101
2014
€ 78.521
€ 11.541
€ 829
nvt
2015
€ 50.440
€ 16.796
€ 1.789
€ 369
2016
€ 50.676
€ 8.598
€ 1.475
€ 1.530
2017
€ 23.947
€ 6.064
€ 54
€ 1.830
1.2.
De Inspecteur heeft bij uitspraak op bezwaar van 11 oktober 2021 de (navorderings)aanslagen IB/PVV 2005 tot en met 2007, 2009 tot en met 2014, 2016 en 2017 gehandhaafd, alsmede de daarmee samenhangende rente- en boetebeschikkingen.
1.3.
De Inspecteur heeft bij uitspraak op bezwaar van 30 oktober 2021 de navorderingsaanslag IB/PVV 2008 verminderd, omdat geen rekening was gehouden met een eerdere voorlopige aanslag van € 7.065. Daarbij is de in rekening gebrachte heffingsrente verminderd tot € 2.709 en de vergrijpboete tot € 10.080.
1.4.
De Inspecteur heeft bij uitspraak op bezwaar van 11 oktober 2021 het bezwaar tegen de aanslag IB/PVV 2015 niet-ontvankelijk verklaard wegens overschrijding van de bezwaartermijn. De Inspecteur heeft vervolgens ambtshalve deze aanslag verminderd tot een aanslag naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 50.440 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 16.333. Daarbij is de in rekening gebrachte belastingrente dienovereenkomstig verminderd. De verzuimboete van € 369 is gehandhaafd.
1.5.
Tegen de uitspraken van de Inspecteur is beroep ingesteld. De Rechtbank heeft in de uitspraak van 2 oktober 2023 de (navorderings)aanslagen en rentebeschikkingen gehandhaafd en de boetes vervallen verklaard wegens overlijden van [naam1] . Voor proceskosten en griffierecht zijn vergoedingen toegekend van respectievelijk € 2.388,50 en € 49.
1.6.
Belanghebbenden hebben op 8 november 2023 tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld. Dit hoger beroep is bij brief van 2 december 2024 gemotiveerd.
1.7.
De Inspecteur heeft op 3 februari 2025 een verweerschrift ingediend. Daarbij heeft de Inspecteur ter zake van passages en gegevens in de bijlagen 3, 4, 56, 68, 101, 105D, 105E, 105F en 105G verzocht om beperkte kennisneming als bedoeld in artikel 8:29 Awb.
1.8.
De Inspecteur heeft voorafgaand aan de zitting geconstateerd dat inmiddels enkele passages uit bijlage 3 zijn vrijgegeven. Om die reden heeft de Inspecteur bij brief van 15 mei 2025 een recente, minder vergaand geschoonde versie van bijlage 3 gestuurd.
1.9.
De mondelinge behandeling door de geheimhoudingskamer heeft plaatsgevonden op 27 mei 2025 te Arnhem. De zaken met de nummers 23/2979 tot en met 23/3002 zijn gezamenlijk behandeld. Namens belanghebbenden is verschenen advocaat mr. L.P.R. Gelissen. Namens de Inspecteur zijn verschenen [naam2] en [naam3] . Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat bij deze uitspraak is gevoegd.
2.Feiten
2.1.
Bij het project debet- en creditcard I (hierna: project DCC I) van de Belastingdienst is naar voren gekomen dat [naam1] en zijn partner bankrekeningen in Zwitserland en de Verenigde Arabische Emiraten buiten het zicht van de Belastingdienst hebben gehouden.
2.2.
De Inspecteur heeft over de jaren 2005 tot en met 2017 (navorderings)aanslagen opgelegd waarbij het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box 3) is verhoogd. Daarbij zijn tevens boetes opgelegd.
2.3.
De Rechtbank heeft de (formele) gronden verworpen en de (navorderings)aanslagen gehandhaafd. Verder heeft de Rechtbank alle boetes vervallen verklaard wegens overlijden van [naam1] .
2.4.
Belanghebbenden voeren in hoger beroep aan dat de Inspecteur de algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft geschonden, in het bijzonder het evenredigheidsbeginsel, het zorgvuldigheidsbeginsel en het verbod op détournement de pouvoir. Verder betogen belanghebbenden in hoger beroep dat met het project DCC I een ongeoorloofde inbreuk op de privacy is gemaakt.
2.5.
De Inspecteur heeft op grond van artikel 8:42, lid 1 Awb de op zaak betrekking hebbende stukken ingebracht.
2.6.
De Inspecteur heeft ter zake van passages en gegevens in de volgende bijlagen verzocht om beperkte kennisneming daarvan als bedoeld in artikel 8:29 Awb:
- bijlage 3: projectstukken Debet-creditcards I;
- bijlage 4: informatie buitenlandse bankrekeningen;
- bijlage 56: opvragen verzendrapporten belastingaanslagen;
- bijlage 68: Centrale Verwerking Uitstelregeling;
- bijlage 101: boeteadvies;
- bijlage 105D: mailcorrespondentie;
- bijlage 105E: notities in de applicatie;
- bijlage 105F: informatieverzoek Equens;
- bijlage 105G: logboek project debet-creditcards.
Redengevend voor dit verzoek is dat het daarbij gaat om persoonsgegevens van belastingambtenaren en van derden, alsmede om belangen van controle-strategische aard.
3.Geschil
In geschil is of beperkte kennisneming van de door de Inspecteur weggelakte passages en gegevens in voornoemde bijlagen gerechtvaardigd is.
4.Beoordeling van het verzoek
4.1.
Uit artikel 8:29, lid 1 Awb volgt dat alleen partijen die verplicht zijn stukken bij de bestuursrechter in te dienen, een verzoek om volledige of beperkte geheimhouding kunnen doen indien daarvoor gewichtige redenen zijn. De Inspecteur heeft in het onderhavige geval een dergelijke verplichting met betrekking tot voornoemde bijlagen. Hij is op grond van artikel 8:42, lid 1 Awb namelijk verplicht alle stukken in het geding te brengen die hem ter raadpleging ter beschikking staan of hebben gestaan en die van belang kunnen zijn voor de beslechting van de (nog) bestaande geschilpunten. [1]
4.2.
Als een stuk passages bevat die op de zaak betrekking hebben, is dit stuk als geheel een op de zaak betrekking hebbend stuk. De verplichting om dit stuk over te leggen, ziet daardoor niet slechts op de voor de beoordeling van de zaak relevante passages. [2]
4.3.
Gelet op artikel 8:29, lid 3 Awb beslist de bestuursrechter (in belastingzaken) of de volledige of beperkte geheimhouding van een stuk gerechtvaardigd is. Deze beslissing vergt een afweging van belangen. Enerzijds speelt hierbij het belang dat partijen gelijkelijk beschikken over de voor het hoger beroep relevante informatie. Daartegenover staat dat de kennisneming door partijen van bepaalde gegevens het algemeen belang, het belang van één of meer partijen en/of het belang van derden onevenredig kan schaden. [3]
4.4.
Bij de beoordeling van een verzoek om beperkte kennisneming speelt de betekenis van het stuk voor het oordeel van de rechter in de hoofdzaak en de procespositie van partijen een belangrijke rol. Verder is daarbij van belang of de partij aan wie kennisneming van een stuk wordt onthouden door de beperkte kennisneming wezenlijk in zijn procesvoering wordt belemmerd. [4]
4.5.
Anders dan de Inspecteur betoogt, kan het beroep op beperkte kennisneming niet worden gegrond op de Wet open overheid (hierna: WOO). De omstandigheid dat op grond van de WOO bepaalde stukken niet openbaar hoeven te worden gemaakt, betekent namelijk niet dat daarmee ook beperkte kennisneming gerechtvaardigd is. [5]
4.6.
Het beroep op beperkte kennisneming kan evenmin worden gestoeld op de geheimhoudingsplicht van artikel 67 Algemene wet inzake rijksbelastingen. De geheimhoudingsplicht geldt namelijk niet indien enig wettelijk voorschrift, zoals artikel 8:42 Awb, tot bekendmaking verplicht.
4.7.
De geheimhoudingskamer zal hierna beoordelen in hoeverre op grond van artikel 8:29 Awb beperking van de kennisneming van bepaalde passages en gegevens in de bijlagen zoals genoemd in 2.6, gerechtvaardigd is.
Privacy van individuele ambtenaren
4.8.
De Inspecteur heeft in alle bijlagen die zijn genoemd in 2.6, met uitzondering van bijlage 105D, namen, telefoonnummers en mailadressen van belastingambtenaren weggelakt. De passages die zijn weggelakt zijn veelal voorzien van een zogenoemd NN-nummer. Deze NN-nummers corresponderen met een door de Inspecteur bij de ongeschoonde stukken overgelegde lijst met namen van belastingambtenaren.
4.9.
Belanghebbenden hebben ter zitting verklaard erin te berusten dat de Inspecteur voornoemde bijlagen in geschoonde vorm – dat wil zeggen met de weggelakte namen, telefoonnummers en mailadressen van belastingambtenaren – in het geding brengt. Derhalve is tussen partijen niet langer in geschil dat beperkte kennisneming van deze gegevens gerechtvaardigd is. Verder hebben belanghebbenden ter zitting er mee ingestemd dat de meervoudige kamer die in de hoofdzaak zal beslissen (de hoofdkamer) kennis neemt van deze weggelakte gegevens. De geheimhoudingskamer zal dienovereenkomstig beslissen.
Privacy van derden
4.10.
De Inspecteur heeft in bijlage 4 de naam en contactgegevens van een Zwitserse belastingambtenaar weggelakt. Verder heeft de Inspecteur in bijlagen 56, 105D, 105E, 105F en 105G namen van derden en andere gegevens die herleidbaar zijn tot derden, weggelakt.
4.11.
De geheimhoudingskamer acht het aannemelijk dat kennisneming van de persoonsgegevens van derden zal leiden tot aantasting van het belang van de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van de betrokken personen. Dit belang weegt in dit geval zwaarder dan het belang dat belanghebbenden in het onderhavige geschil kennis kunnen nemen van deze gegevens. Daarbij neemt de geheimhoudingskamer in aanmerking dat belanghebbenden niet hebben gesteld enig belang bij kennisneming van deze gegevens te hebben. Naar het oordeel van de geheimhoudingskamer zijn deze gegevens niet van belang voor een goede beoordeling door de hoofdkamer van de opgelegde belastingaanslagen. Belanghebbenden worden door de beperkte kennisneming dan ook niet wezenlijk in zijn procesvoering belemmerd. De geheimhoudingskamer acht daarom het verzoek tot beperkte kennisneming van de persoonsgegevens van derden gerechtvaardigd. [6]
4.12.
Voor het geval beperkte kennisneming gerechtvaardigd is, hebben belanghebbenden ter zitting ermee ingestemd dat de hoofdkamer kennis neemt van deze weggelakte gegevens. De geheimhoudingskamer zal dienovereenkomstig beslissen.
Controlestrategie
4.13.
De Inspecteur heeft in bijlage 3 passages weggelakt, omdat de geheimhouding daarvan volgens hem van belang is om redenen van controle-strategische aard. Hij heeft deze weggelakte passages voorzien van de aanduidingen C1 (effectieve controle en controle- en/of behandelstrategie), C2 (effectieve en efficiënte interne werkwijze) en C3 (voorkomen van calculerend en/of anticiperend gedrag van belastingplichtigen).
4.14.
Ter toelichting heeft de Inspecteur opgemerkt dat deze passages niet alleen het onderhavige traject raken, maar ook andere projecten uit het programma “verhuld vermogen”, waaronder mogelijk nog te starten projecten. Indien belastingplichtigen daarvan op de hoogte raken, zouden zij daarop kunnen anticiperen en daarmee controle door de Belastingdienst frustreren en de nakoming van hun fiscale verplichtingen ontlopen. Voorts gaat het om passages waarin aanwijzingen worden gegeven over de wijze van klantbehandeling, voorschriften en tips over de toe te passen tactiek en methodiek om aangiften en verklaringen van belastingplichtigen te toetsen die breed toepasbaar zijn op vergelijkbare projecten en/of individuele gevallen. Kennis over ingeplande capaciteit zou gevolgen kunnen hebben voor de reactie op en houding van belastingplichtigen tegenover onderzoek door de Belastingdienst, aldus de Inspecteur.
4.15.
Naar het oordeel van de geheimhoudingskamer zijn die passages in bijlage 3 van controle-strategisch belang en vormen de hiervoor door de Inspecteur genoemde argumenten gewichtige redenen voor beperkte kennisneming van die passages. [7] Deze redenen wegen naar het oordeel van de geheimhoudingskamer aanzienlijk zwaarder dan het belang van belanghebbenden bij kennisneming van deze passages. Daarbij weegt de geheimhoudingskamer mee dat de met “C” aangeduide weggelakte passages niet van significant belang zijn voor de beoordeling van de rechtmatigheid van de belastingaanslagen door de hoofdkamer.
4.16.
Voor het geval beperkte kennisneming gerechtvaardigd is, hebben belanghebbenden ter zitting ermee ingestemd dat de hoofdkamer kennis neemt van deze weggelakte gegevens. De geheimhoudingskamer zal dienovereenkomstig beslissen.
Slotsom
4.17.
Gelet op het vorenstaande acht de geheimhoudingskamer het verzoek van de Inspecteur tot beperkte kennisneming gerechtvaardigd. Belanghebbenden hebben ter zitting toestemming verleend, als bedoeld in artikel 8:29, lid 5 Awb, voor de beperkte kennisneming van de gegevens (zie 4.9, 4.12 en 4.16).
5.Beslissing
De geheimhoudingskamer:
- wijst het verzoek tot beperkte kennisneming toe, en
- stelt het procesdossier, inclusief de ongeschoonde versies van de bijlagen die zijn genoemd in 2.6, ter beschikking aan de meervoudige kamer die in de hoofdzaak zal beslissen.
Deze tussenuitspraak is gedaan door mr. A.J.H. van Suilen, voorzitter, mr. P. van der Wal en mr. E.C.G. Okhuizen, in tegenwoordigheid van mr. J.H. Riethorst als griffier.
De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 24 juni 2025.
De griffier, De voorzitter,
(J.H. Riethorst) (A.J.H. van Suilen)
Een afschrift van deze uitspraak is in Mijn Rechtspraak geplaatst. Indien u niet digitaal procedeert, is een afschrift aangetekend per post verzonden.
Tegen deze tussenuitspraak kan geen rechtsmiddel worden aangewend. Op grond van artikel 28, lid 5, Algemene wet inzake rijksbelastingen, kan tegen de beslissing in deze tussenuitspraak slechts worden opgekomen tegelijkertijd met het beroep in cassatie tegen de einduitspraak, zijnde de uitspraak waarbij het geding wordt afgedaan (vgl. HR 14 september 2007, ECLI:NL:HR:2007:BB3489, en HR 22 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:639).